Đẩy mạnh hợp tác chuyển đổi số Việt Nam – Châu Á để tăng trưởng đột phá
Việt Nam đang thu hút nhiều dòng vốn FDI lớn, nhưng cần tự đặt câu hỏi: Liệu chúng ta đã đủ năng lực và cơ chế để giữ chân nhân tài, trả mức lương xứng đáng cho lực lượng kỹ sư công nghệ? Đây là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia.
Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - Châu Á 2025 diễn ra sáng 27/5, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) cho biết, chưa bao giờ trong lịch sử phát triển, khoa học công nghệ và chuyển đổi số lại được đặt vào vị trí trung tâm như hiện nay trong chiến lược phát triển quốc gia. Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị là một bước khởi đầu quan trọng hay có thể gọi là “bà đỡ”, cho sự phát triển của doanh nghiệp khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam phát biểu tại phiên khai mạc
4 trụ cột của chiến lược phát triển
Việt Nam đã bước vào một giai đoạn mới, nơi khoa học công nghệ trở thành động lực then chốt của tăng trưởng. Cuộc cách mạng hôm nay không chỉ là về công nghệ, mà còn là cuộc cách mạng về con người – với lực lượng nòng cốt là những kỹ sư trẻ sẵn sàng bứt phá, góp phần vào hành trình phát triển đất nước.
Chiến lược phát triển được định hình dựa trên bốn trụ cột, gắn liền với bốn Nghị quyết lớn của Bộ Chính trị: Nghị quyết 57 – về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nghị quyết 59 – về đổi mới hoạt động đối ngoại trong tình hình mới; Nghị quyết 66 – về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; Nghị quyết 68 – về phát triển khu vực kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế.
Gần đây, Bộ Chính trị đã thông qua Nghị quyết 68, thể hiện cam kết rõ ràng trong việc thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân.
Hiện nay, Việt Nam có khoảng 50.000 doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, tuy nhiên phần lớn vẫn là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong bối cảnh thế giới đang thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực công nghệ thông tin, theo dự báo, trong 10 năm tới toàn cầu cần thêm khoảng nửa triệu kỹ sư công nghệ thông tin.
“Đây chính là cơ hội vàng để Việt Nam phát huy lợi thế dân số trẻ, đam mê công nghệ, sẵn sàng trở thành trung tâm cung cấp nhân lực công nghệ chất lượng cao cho thế giới”, ông Khoa chỉ rõ.
Việt Nam đang trở thành trung tâm dịch vụ số quốc tế, với lực lượng lao động công nghệ thông tin lớn, năng động, đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hoa Kỳ, châu Âu. Các tổ chức như VINASA đã, đang và sẽ tiếp tục cung cấp kỹ sư cho các quốc gia này – những nơi đang rất thiếu nguồn nhân lực trẻ và có năng suất lao động cao.
Trong 5 năm gần đây, điểm đầu vào đại học ngành công nghệ thông tin luôn nằm trong top cao, cho thấy sức hút của ngành đối với giới trẻ. Tuy nhiên, với hơn 50.000 doanh nghiệp và khoảng 1,2 triệu lao động công nghệ thông tin hiện nay, con số này vẫn còn khiêm tốn.
“Theo ước tính, chúng ta cần ít nhất 2,5 triệu người để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng. Làm sao để kỹ năng lập trình, khả năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo của người Việt đứng đầu thế giới? Làm sao để Việt Nam – một quốc gia thu nhập trung bình thấp, có thể vươn lên, chiếm lĩnh “khoảng trống” của thị trường toàn cầu?”, ông Khoa cho hay.
Toàn cảnh sự kiện
Việt Nam đang thu hút nhiều dòng vốn FDI lớn, nhưng cần tự đặt câu hỏi: Liệu chúng ta đã đủ năng lực và cơ chế để giữ chân nhân tài, trả mức lương xứng đáng cho lực lượng kỹ sư công nghệ? Đây là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia.
“Chúng ta cần thúc đẩy phát triển hạ tầng số, hạ tầng năng lượng cho chuyển đổi số và chuyển đổi xanh – những yếu tố nền tảng của tương lai. Trong thời gian qua, chúng tôi đã làm việc chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, và nhận thấy rằng: để triển khai được các chính sách khoa học công nghệ – vốn là lĩnh vực mới, phức tạp – cần có đội ngũ cán bộ hiểu rõ bản chất vấn đề, có năng lực triển khai hiệu quả”, Chủ tịch VINASA nhấn mạnh.
VINASA luôn sẵn sàng đồng hành, đón nhận các doanh nghiệp, sản phẩm công nghệ để cùng tham gia các dự án lớn của Chính phủ. Trong lịch sử phát triển kinh tế tư nhân, các dự án lớn thường ưu tiên cho doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, doanh nghiệp tư nhân có thể làm tốt hơn, minh bạch hơn và tạo dựng được niềm tin lâu dài với cơ quan quản lý nhà nước.
“Chúng tôi đề xuất Chính phủ cần ưu tiên đầu tư vào hạ tầng chiến lược như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa lĩnh vực giáo dục tư nhân. Nếu làm tốt, lực lượng giáo dục tư nhân sẽ tạo ra kết quả vượt trội, giúp gắn kết chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp và đào tạo, giữa nhu cầu thị trường và năng lực nhân lực”, ông Khoa nêu ý kiến.
Công nghệ đã trở thành hạ tầng phát triển cốt lõi của quốc gia
Còn theo ông Stan Singh Chủ tịch Tổ chức Công nghiệp Điện toán châu Á - Châu Đại Dương (ASOCIO), 7 công nghệ đóng vai trò chuyển đổi tại khu vực châu Á là trí tuệ nhân tạo; an ninh mạng; điện toán đám mây và hạ tầng biên; kết nối 5G; blockchain và giao dịch đáng tin cậy; công nghệ xanh và thông minh cho phát triển bền vững; đào tạo và đào tạo lại nhân lực.
Ông Stan Singh Chủ tịch Tổ chức Công nghiệp Điện toán châu Á - Châu Đại Dương
Theo đó, 1 trong 6 trụ cột chính để thúc đẩy sự phát triển của khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam, là sáng tạo và kiếm tiền từ giá trị thông qua tận dụng trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), blockchain, đám mây, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp, khu vực chưa được phục vụ.
Các trụ cột khác gồm có: Nâng cao nhận thức và mức độ sẵn sàng qua đẩy mạnh kiến thức số, an ninh mạng, mức độ sẵn sàng chuyển đổi số trong giáo dục, chính phủ và cộng đồng vùng sâu vùng xa; tăng cường hợp tác giữa chính phủ, ngành công nghiệp, học viện và xã hội; phát triển nhân lực thông qua đào tạo, đào tạo lại, trao đổi nhân lực để tạo ra lực lượng nhân lực số sẵn sàng cho tương lai; kết nối cộng đồng hơn 10.000 doanh nghiệp công nghệ tại 24 nền kinh tế để chia sẻ những thực hành tốt nhất; gia tăng cơ hội và giá trị, mang đến kết quả thực chất thông qua kết nối doanh nghiệp, dự án xuyên biên giới, hợp tác công - tư.
Ông Junya Kawamoto, Chủ tịch Ủy ban Hợp tác quốc tế của Hiệp hội Công nghệ thông tin Nhật Bản (JISA) cũng cho biết, Nhật Bản có nhu cầu lớn từ Việt nam trong phát triển ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế, giáo dục và sản xuất. Đây là cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.
