Đẩy mạnh thượng tôn pháp luật để kiến tạo xã hội kỷ cương, phát triển bền vững

Việc tổ chức ngày Pháp luật Việt Nam góp phần nâng cao chất lượng xây dựng và thi hành pháp luật; củng cố kỷ cương trong mọi hoạt động của cơ quan, tổ chức và trong đời sống xã hội.

Nhân dịp hưởng ứng ngày Pháp luật Việt Nam (9-11), PV báo Pháp Luật TP.HCM đã trao đổi với ông Lê Vệ Quốc, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp), về những định hướng, yêu cầu đổi mới và giải pháp trọng tâm nhằm lan tỏa văn hóa tuân thủ pháp luật, tạo nền tảng cho phát triển bền vững.

Kết quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

. Phóng viên: Thưa ông, ngày Pháp luật Việt Nam (9-11) có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống xã hội hiện nay?

 Ông Lê Vệ Quốc, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp).

Ông Lê Vệ Quốc, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp).

+ Ông Lê Vệ Quốc: Ngày Pháp luật không chỉ là hoạt động mang tính nghi thức mà đã trở thành điểm nhấn lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật. Thông qua ngày này, người dân hiểu rõ hơn vai trò của pháp luật đối với đời sống và quyền - nghĩa vụ của chính mình. Pháp luật vì thế trở nên gần gũi, thiết thực và được sử dụng như công cụ bảo vệ quyền lợi chính đáng của mỗi người. Đồng thời, hoạt động hưởng ứng ngày Pháp luật góp phần nâng cao chất lượng xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, củng cố kỷ cương trong hoạt động của cơ quan nhà nước và trong đời sống xã hội.

. Qua theo dõi thực tiễn, ông đánh giá như thế nào về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại TP.HCM?

+ TP.HCM là địa phương có nhiều đổi mới và là điểm sáng trong đưa pháp luật vào đời sống. TP chủ động tổ chức các hoạt động đa dạng như đối thoại chính sách, hỗ trợ pháp lý doanh nghiệp, hòa giải cơ sở, phiên tòa giả định, hội thi pháp luật… Đặc biệt, lãnh đạo TP rất quan tâm, dành nguồn lực lớn và chỉ đạo phối hợp liên ngành chặt chẽ. Chính sự vào cuộc chủ động này đã giúp thông tin pháp luật lan tỏa hiệu quả đến người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

 TP.HCM là địa phương có nhiều đổi mới và là điểm sáng trong đưa pháp luật vào đời sống. Ảnh: THẢO HIỀN

TP.HCM là địa phương có nhiều đổi mới và là điểm sáng trong đưa pháp luật vào đời sống. Ảnh: THẢO HIỀN

Nâng cao năng lực đội ngũ trực tiếp đưa pháp luật đến người dân

. Trong bối cảnh chuyển đổi số và yêu cầu phát triển bền vững hiện nay, theo ông, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cần tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào để nâng cao hiệu quả và lan tỏa trong xã hội?

+ Trước hết, phải đẩy mạnh chuyển đổi số. Thông tin pháp luật cần được cung cấp nhanh chóng, chính xác, dễ tiếp cận, phù hợp với thói quen sử dụng công nghệ của người dân hiện nay. Tiếp theo là xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, để pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử trong mọi hoạt động đời sống và trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; qua đó hình thành kỷ cương, bảo đảm trật tự - an toàn xã hội, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, các cơ quan tham mưu xây dựng và thi hành pháp luật cần được kiện toàn tinh gọn - hiệu quả. Quyết định 26/2025 của Thủ tướng kiện toàn Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp chính là bước quan trọng để bảo đảm phối hợp liên ngành đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở. Công tác này muốn hiệu quả thì phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa tòa án, VKS, công an và các cơ quan truyền thông, báo chí.

Cầu nối giữa Nhà nước và kiều bào

. Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với việc tăng cường sự đồng thuận và gắn kết giữa Nhà nước với người dân trong nước cũng như cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài?

+ Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có ý nghĩa rất quan trọng trong việc tăng cường sự đồng thuận xã hội. Không chỉ người dân trong nước, mà người Việt Nam ở nước ngoài và cả người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam cũng hiểu rõ hơn vai trò của pháp luật, cách thức vận hành của bộ máy nhà nước. Khi nắm được quyền, nghĩa vụ và cơ chế thực thi pháp luật, họ sẽ chủ động hơn trong việc bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình, đồng thời tôn trọng lợi ích chung của cộng đồng.

Từ đó hình thành ý thức, trách nhiệm và sự hợp tác chặt chẽ hơn với chính quyền trong xây dựng, thực thi pháp luật, bảo đảm an ninh trật tự và ổn định xã hội. Điều này tạo nên nền tảng quan trọng để huy động sức mạnh toàn dân, trong và ngoài nước, cùng tham gia vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước bền vững.

. Vậy đội ngũ làm công tác pháp luật cần được chú trọng như thế nào?

+ Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, hòa giải viên, trợ giúp pháp lý là lực lượng trực tiếp đưa pháp luật đến với người dân. Nếu kiến thức và kỹ năng truyền đạt còn hạn chế thì hiệu quả tuyên truyền sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng truyền thông chính sách, kỹ năng lắng nghe và đối thoại là hết sức cần thiết. Phải xem đây là đầu tư cho phát triển bền vững.

 Sở Tư pháp TP.HCM chủ động đổi mới nội dung, đa dạng hình thức tuyên truyền, đặc biệt chú trọng lan tỏa tới cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Ảnh minh họa: HUỲNH THƠ

Sở Tư pháp TP.HCM chủ động đổi mới nội dung, đa dạng hình thức tuyên truyền, đặc biệt chú trọng lan tỏa tới cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Ảnh minh họa: HUỲNH THƠ

Định hướng để xã hội phát triển bền vững

. Bộ Tư pháp có định hướng gì trong hoàn thiện chính sách về phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian tới?

+ Bộ Tư pháp đang khẩn trương tham mưu sửa đổi, bổ sung Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, dự kiến trình Quốc hội năm 2026. Mục tiêu là hoàn thiện khung pháp lý, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, mở rộng phương thức truyền thông pháp luật hiện đại và bảo đảm quyền thông tin pháp luật của người dân.

. Như vậy, có thể nói khi pháp luật được hiểu và được thực hiện tốt, xã hội sẽ phát triển bền vững?

+ Đúng vậy. Khi pháp luật được tôn trọng, kỷ cương được giữ vững, niềm tin xã hội được củng cố. Người dân, doanh nghiệp đồng hành với Nhà nước trong quản lý và phát triển. Đó chính là nền tảng để xây dựng đất nước phồn vinh, ổn định và nhân văn.

. Xin cảm ơn ông.

Sở Tư pháp TP.HCM đẩy mạnh số hóa, đưa pháp luật đến gần người dân

Những năm qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại TP.HCM luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp. Nhờ đó, hoạt động tuyên truyền pháp luật được triển khai rộng khắp, tạo chuyển biến rõ rệt về nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật trong cộng đồng; góp phần xây dựng nếp sống văn minh đô thị và môi trường xã hội trật tự, kỷ cương, nhân văn, nghĩa tình.

Bà Trần Thị Hồng Hạnh.

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt khi TP.HCM bước vào giai đoạn sắp xếp lại đơn vị hành chính, thiết lập mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Trong bối cảnh đó, phổ biến pháp luật đóng vai trò là cầu nối quan trọng giúp cán bộ, đảng viên và người dân hiểu, tin và đồng hành cùng chính sách.

Sở Tư pháp TP.HCM - cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật TP - đã tham mưu và tổ chức đa dạng hoạt động như hội nghị, tọa đàm, hội thi tìm hiểu pháp luật, đối thoại chính sách với doanh nghiệp và người dân, phiên tòa giả định, hòa giải cơ sở, tư vấn - trợ giúp pháp lý miễn phí, ngày hội pháp luật…

Các mô hình này thu hút sự tham gia của đông đảo nhân dân, giúp việc tiếp cận chủ trương, chính sách trở nên gần gũi, thiết thực và hiệu quả.

Đặc biệt, sở tham mưu chủ tịch UBND TP.HCM ban hành kiện toàn mạng lưới đội ngũ làm công tác pháp luật: 357 báo cáo viên pháp luật cấp TP, 23 cá nhân và 15 tổ chức tham gia mạng lưới tư vấn viên pháp luật. Sở Tư pháp đã hướng dẫn để UBND cấp xã củng cố, kiện toàn 4.075 tổ hòa giải với 19.023 hòa giải viên, cùng hơn 1.770 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Đây là “cánh tay nối dài” đưa pháp luật đến từng khu phố, tổ dân cư.

Một trong những điểm nhấn nổi bật thời gian gần đây là việc Sở Tư pháp TP.HCM đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền pháp luật.

Sở Tư pháp TP.HCM triển khai hệ thống chuyên trang, chuyên mục pháp luật trên cổng thông tin tuyên truyền, phổ biến pháp luật TP và các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook, YouTube; số hóa tài liệu pháp luật; tổ chức hội thi pháp luật trực tuyến; xây dựng thư viện sách nói pháp luật phục vụ người dân.

Hình thức truyền thông chính sách qua thông cáo báo chí về văn bản quy phạm pháp luật, được đăng tải định kỳ, giúp tổ chức và cá nhân tiếp cận nhanh chóng, chính xác nội dung của các quyết định, nghị quyết có tác động đến đời sống kinh tế - xã hội.

Trong giai đoạn tới, Sở Tư pháp TP.HCM còn định hướng đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng văn bản, rà soát chính sách, phân tích tác động và hỗ trợ giải đáp pháp lý. Đây là bước tiến phù hợp xu thế hiện đại hóa quản trị nhà nước và đô thị thông minh.

TP.HCM sau sáp nhập sẽ có quy mô dân số khoảng 14 triệu người, là siêu đô thị kinh tế hàng đầu cả nước. Với tốc độ đô thị hóa nhanh và tính đa dạng xã hội cao, việc bảo đảm chấp hành pháp luật giữ vai trò cốt lõi trong việc tạo sự đồng thuận, ổn định và bền vững.

Tư tưởng xuyên suốt của công tác phổ biến pháp luật tại TP.HCM là: Lấy người dân làm trung tâm, lấy chuyển đổi số làm động lực, lấy sự phối hợp liên ngành làm phương thức và lấy văn hóa tuân thủ pháp luật làm mục tiêu.

Truyền thông pháp luật không chỉ nhằm phổ biến quy định, mà còn hướng tới hình thành văn hóa thượng tôn pháp luật, nơi mỗi công dân ý thức được quyền và nghĩa vụ của mình, mỗi cơ quan, tổ chức đặt pháp luật làm chuẩn mực trong điều hành và ứng xử.•

Bà TRẦN THỊ HỒNG HẠNH, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật TP.HCM.

Hội Luật gia TP.HCM triển khai nhiều mô hình tuyên truyền pháp luật

Theo quy định của pháp luật và Điều lệ Hội Luật gia Việt Nam, trong phạm vi chức năng và nhiệm vụ được giao, các cấp Hội đã phát huy hiệu quả vai trò trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; tư vấn, trợ giúp pháp lý và tham gia xây dựng chính sách, pháp luật.

Tại TP.HCM, Hội Luật gia các cấp luôn giữ được sự đoàn kết, thống nhất, phát huy vai trò của từng cán bộ, hội viên; các hoạt động phối hợp đúng tôn chỉ, mục đích, góp phần xây dựng tổ chức Hội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và nghề nghiệp. Các hội viên đều có trình độ chuyên sâu về pháp luật, thấm nhuần chuẩn mực nghề nghiệp, giàu tình cảm và niềm tin, luôn toát lên tinh thần thượng tôn pháp luật, đúng với phương châm “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.

Bà Ung Thị Xuân Hương, Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM.

Nhân Ngày Pháp luật Việt Nam, tôi mong mỗi Luật gia tiếp tục là “ngọn nến” thắp sáng tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, góp phần xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Hội Luật gia TP.HCM đổi mới hoạt động theo phương châm “hướng về cơ sở”, triển khai hiệu quả các mô hình “Phiên tòa giả định”, “Sân khấu hóa pháp luật”, cùng nhiều hội thi pháp luật sôi nổi, thu hút đông đảo người dân tham gia. Đáng chú ý, mô hình “Câu lạc bộ pháp chế doanh nghiệp” của Chi hội Luật gia Tổng Công ty Điện lực TP.HCM góp phần gắn kết hoạt động Hội với doanh nghiệp, nâng cao nhận thức và thúc đẩy văn hóa tuân thủ pháp luật.

Ngày 29-1-2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 129/QĐ-TTg về Đề án “Phát huy vai trò của Hội Luật gia các cấp trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2024–2030”. UBND TP.HCM đã cụ thể hóa bằng Kế hoạch 5017/KH-UBND ngày 29-8-2024. Sau khi hợp nhất Hội Luật gia của TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, Hội đang xây dựng kế hoạch mới phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp.

Thời gian tới, Hội Luật gia TP.HCM tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án 129, nhân rộng mô hình hay, giữ vững phương châm “Hướng về cơ sở”, gắn tuyên truyền với thực tiễn, tạo sự thống nhất và đồng thuận xã hội. Hội cũng chú trọng phổ biến chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn tinh gọn bộ máy, xây dựng chính quyền hai cấp, phù hợp với xu thế phát triển của “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.”

UNG THỊ XUÂN HƯƠNG, Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM

THẢO HIỀN ghi

TRẦN MINH thực hiện

Nguồn PLO: https://plo.vn/day-manh-thuong-ton-phap-luat-de-kien-tao-xa-hoi-ky-cuong-phat-trien-ben-vung-post880146.html