Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số là bước tiến quan trọng trong nông nghiệp

Sáng 15.9, tại Rạch Giá, Bộ Nông nghiệp - Môi trường phối hợp với UBND tỉnh An Giang tổ chức hội nghị tổng kết mô hình sản xuất lúa chuyên canh chất lượng cao phát thải thấp vụ hè thu 2025 tại ĐBSCL.

Các đại biểu dự hội nghị - Ảnh: Tô Văn

Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT kiêm Phó tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An khẳng định doanh nghiệp luôn đồng hành cùng Bộ Nông nghiệp - Môi trường, chính quyền địa phương và các hợp tác xã nông nghiệp trong quá trình xây dựng, triển khai đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT kiêm Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An phát biểu tại hội nghị - Ảnh: Tô Văn

Ông Bình cho biết, ngay từ khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án, Trung An đã chủ động triển khai trên diện rộng tại nhiều địa phương như Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp... với quy mô lớn, bài bản. Doanh nghiệp cũng tiên phong phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp - Môi trường và các tổ chức quốc tế, Hiệp hội Lương thực Việt Nam tham gia sản xuất lúa phát thải thấp đạt chứng nhận quốc tế, mở ra hướng đi bền vững cho hạt gạo Việt.

“Điều quan trọng nhất của đề án là giảm chi phí sản xuất cho nông dân. Giá thành lúa gạo có cạnh tranh được trên thị trường quốc tế hay không phụ thuộc trước hết vào chi phí sản xuất. Đây là lợi ích thiết thực mà nông dân có thể hưởng ngay, trước cả chuyện tiêu thụ”, ông Bình nhấn mạnh.

Theo ông Bình, từ năm 2024 đến nay, kết quả thí điểm tại nhiều tỉnh thành vùng ĐBSCL đã chứng minh hiệu quả rõ rệt, không còn phải bàn cãi. Vấn đề hiện nay là cần sớm nhân rộng diện tích thực hiện dự án lên hàng chục nghìn, thậm chí hàng trăm nghìn hecta, thay vì dừng lại ở những mô hình vài chục hecta.

Ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời phát biểu tại hội nghị - Ảnh: Tô Văn

Còn ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời cho rằng đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp đã được bàn thảo nhiều lần, song điểm mấu chốt hiện nay là cách tổ chức thực hiện.

Người đứng đầu Lộc Trời cũng đề nghị hợp tác xã và lực lượng khuyến nông cơ sở cần được tổ chức lại để phù hợp với sản xuất quy mô lớn. Chính quyền địa phương phải vào cuộc mạnh mẽ, cùng doanh nghiệp và hợp tác xã xây dựng kế hoạch hành động thống nhất, từ khâu sản xuất đến thu mua, chế biến. Ông Thòn cũng nhấn mạnh yêu cầu cơ giới hóa và số hóa đồng bộ trong sản xuất quy mô lớn. Đây là yếu tố quyết định để nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - Môi trường Trần Thanh Nam phát biểu - Ảnh: Tô Văn

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - Môi trường Trần Thanh Nam khẳng định, đến thời điểm hiện tại, các mô hình thí điểm sản xuất lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp đã thành công. Đó là năng suất tăng, chi phí giảm, lợi nhuận tăng và hệ số giảm phát thải được bình quân 3,7 tấn CO2/ha. Bên cạnh đó, tư duy sản xuất của người nông dân đã thay đổi.

“Họ biết sản xuất gắn quy mô lớn, ứng dụng cơ giới hóa, công nghệ số trong hợp tác xã là một bước tiến quan trọng. Như vậy là thắng lợi của đề án rồi”, ông Nam nhấn mạnh.

Nông dân đã biết sản xuất gắn quy mô lớn, ứng dụng cơ giới hóa, công nghệ số - Ảnh: Tô Văn

Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị Cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật sớm hoàn tất dự thảo quy trình canh tác bền vững để trình bộ; đề nghị các địa phương tổ chức tập huấn cho lãnh đạo các xã nắm được đề án 1 triệu hecta; các địa phương sớm phê duyệt dự án liên kết của các doanh nghiệp để ngân hàng có cơ sở triển khai giải ngân tín dụng.

***

Mô hình sản xuất lúa chuyên canh chất lượng cao phát thải thấp hè thu 2025 được thực hiện 11 mô hình với tổng diện tích 543,5ha và 355 hộ tham gia đã đạt được những kết quả nhất định như: Giảm đầu vào sản xuất lúa: lượng giống gieo sạ giảm 50 - 65% (70 -130 kg/ha); phân đạm giảm trung bình 31,3%; giảm 1 - 3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật.

Quản lý nước hiệu quả hầu hết đảm bảo số lần rút nước, giảm đáng kể lượng nước sử dụng, đáp ứng tiêu chí giảm phát thải. Xử lý và tận dụng rơm rạ, 100% mô hình thu gom rơm rạ, trong đó 5/10 mô hình bán rơm (307.000 - 1.000.000 đ/ha), phần còn lại: dùng làm phân bón hoặc ủ gốc cho cây (do rơm ướt).

Đáng chú ý về hiệu quả kinh tế của các mô hình: Giảm chi phí sản xuất từ 1,7 - 4,9 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình; lợi nhuận từ 14,5 - 36,3 triệu đồng/ha, tăng so với ngoài mô hình từ 4,6 - 15,8 triệu đồng/ha (+13,4 - 102,8%), giá thành sản phẩm từ 2.820 - 4.760 đồng/kg lúa tươi, giảm 326 - 1.052 đồng /kg so với ngoài mô hình.

Tô Văn