Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đầu tư và hợp tác kinh tế Việt Nam - Trung Quốc (Vân Nam)
Tỉnh Vân Nam là cầu nối hữu hiệu cho hàng hóa của Việt Nam tiến sâu, vươn xa đến các tỉnh, thành phố khu vực Tây Nam của Trung Quốc.
Chiều 17/2, tại Hà Nội, Cục xúc tiến thương mại (Bộ Công thương Việt Nam) phối hợp với Sở Thương mại (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) tổ chức Hội nghị Xúc tiến Thương mại, Đầu tư và Hợp tác kinh tế Việt Nam – Trung Quốc (Vân Nam).
Các doanh nghiệp trao đổi bên lề Hội nghị.
Hội nghị nhằm triển khai các nội dung tại Bản ghi nhớ được ký kết giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Chính quyền nhân dân tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai Bên nhân chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tháng 11/2022, nhằm thúc đẩy phát triển quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam với Trung Quốc nói chung và với tỉnh Vân Nam nói riêng;
Đồng thời, kết nối các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp các tỉnh phía Bắc và doanh nghiệp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) theo nhận thức chung đạt được tại Bản ghi nhớ hợp tác phát triển thương mại giữa Sở Công Thương các tỉnh, thành phố: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Giang, Bắc Ninh, Sơn La và Cục Xúc tiến thương mại với Sở Thương mại tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) được ký kết ngày 13/7/2018.
Phát biểu tại Hội nghị, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, Mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch Covid-19 nhưng hoạt động hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam – Trung Quốc vẫn không ngừng phát triển.
Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc đạt 175,6 tỷ USD, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm 2021. Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại và thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Tỉnh Vân Nam có vai trò rất lớn trong hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước. Vân Nam có chung đường biên giới với 4 tỉnh phía Bắc của Việt Nam, gồm: Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên. Đồng thời là cửa ngõ giao thương quan trọng trong tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.
Với vị trí thuận lợi, tỉnh Vân Nam là cầu nối hữu hiệu cho hàng hóa của Việt Nam tiến sâu, vươn xa đến các tỉnh, thành phố khu vực Tây Nam của Trung Quốc và là cửa ngõ quan trọng đưa các sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Trung Quốc thông qua Việt Nam đến với thị trường khu vực ASEAN giàu tiềm năng.
Tuy có vị trí, vai trò quan trọng và thị trường đầy tiềm năng với dân số 47 triệu người nhưng hợp tác kinh tế, thương mại của Việt Nam với Vân Nam còn chưa tương xứng.
Năm 2022, kim ngạch thương mại Việt Nam – Vân Nam mới chỉ đạt 3,2 tỷ USD, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn trong tổng kim ngạch thương mại Việt Nam – Trung Quốc. Theo ông Phú: “Tiềm năng và dư địa để khai thác và phát triển hợp tác kinh tế, thương mại giữa các địa phương của Việt Nam và tỉnh Vân Nam còn rất lớn”.
Để tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hợp tác kinh tế, thương mại giữa các địa phương của Việt Nam với tỉnh Vân Nam trong thời gian tới, lãnh đạo Cục Xúc tiến thương mại đề xuất, hai bên tiếp tục phối hợp chặt chẽ, triển khai thực chất và hiệu quả Bản ghi nhớ giữa Cục Xúc tiến thương mại và Sở Công Thương 12 tỉnh, thành phố của Việt Nam với Sở Thương mại tỉnh Vân Nam thông qua việc xây dựng kế hoạch cụ thể và tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại với nhiều hình thức đa dạng. Trước mắt, ông Phú kiến nghị giữa hai phía tổ chức đoàn xúc tiến thương mại luân phiên vào giữa năm và cuối năm ở Hà Nội và Côn Minh.
Cùng với đó, hai bên khuyến khích và tích cực tổ chức doanh nghiệp tham dự các hoạt động hội chợ, triển lãm lớn, có uy tín được tổ chức tại mỗi bên để hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá sản phẩm, thương hiệu và kết nối, giao thương.
Lãnh đạo Cục Xúc tiến thương mại đề nghị phía Vân Nam tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, thủy sản có thế mạnh của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc bằng hình thức chính ngạch đặc biệt là các sản phẩm như sầu riêng, khoai lang tím, yến sào.
Về phía Việt Nam, Cục Xúc tiến thương mại sẵn sàng phối hợp với Sở Thương mại tỉnh Vân Nam và các địa phương của Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi để vận chuyển hàng hóa của doanh nghiệp tỉnh Vân Nam và các tỉnh, thành phố khu vực Tây Nam (Trung Quốc) sang nước thứ 3 qua các cảng biển Hải Phòng và Quảng Ninh.
Toàn cảnh Hội nghị. (Ảnh: Hồ Hạ)
Hoàn toàn đồng tình với ông Phú, ông Lý Thần Dương, Giám đốc Sở Thương mại Vân Nam thông tin, những năm gần đây, Vân Nam và Việt Nam đã triển khai hợp tác hiệu quả và thiết thực trong các lĩnh vực như: Xây dựng cơ chế, hợp tác kinh tế và thương mại, mở cửa biên giới… giúp thúc đẩy hiệu quả sự phát triển mạnh mẽ của thương mại và đầu tư song phương.
Từ năm 2016-2020, thương mại Việt Nam - Vân Nam đạt mức tăng trưởng bình quân hàng năm 18,7%. Kể từ năm 2021 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 thương mại song phương có xu hướng đi xuống.
Năm 2023 là năm quan trọng để Trung Quốc và Việt Nam thực hiện tuyên bố chung, sâu sắc hóa việc trao đổi và hợp tác. Tỉnh Vân Nam sẵn sàng cùng các vị lãnh đạo cơ quan chức năng và doanh nghiệp Việt Nam cùng nhau thực hiện nhận thức chung quan trọng đạt được giữa lãnh đạo hai bên; đưa ra các kiến nghị hợp tác để cung cấp thị trường rộng lớn cho doanh nghiệp hai nước cùng nhiều loại cơ hội phát triển.
Để tăng cường hợp tác thương mại hai bên, ông Lý Thần Dương đề nghị hai bên tăng cường các chuyến giao lưu trao đổi song phương. Thông qua các chuyến thăm giữa hai bên, đặc biệt là các chuyến thăm cấp cao, thúc đẩy sự bền vững trong quan hệ hợp tác hữu nghị song phương, thúc đẩy trao đổi giữa doanh nghiệp hai bên thành trạng thái thường xuyên.
Thương mại hai bên có tiềm năng và không gian rộng lớn, do vậy khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng hơn nữa thương mại song phương. Đối với Vân Nam, cần mở rộng nhập khẩu từ Việt Nam, nhất là nông sản nhiệt đới, trái cây cũng hy vọng doanh nghiệp Việt Nam tích cực tìm hiểu thị trường, mở rộng xuất khẩu sang Vân Nam.
Tăng cường tổ chức cho doanh nghiệp tham gia triển lãm, hội chợ thương mại… tổ chức trên lãnh thổ nước bạn để tăng cường hiểu biết lẫn nhau, hợp tác và trao đổi song phương. Đặc biệt là tăng cường hợp tác công nghiệp.
Tỉnh Vân Nam đã thành lập Văn phòng đại diện thương mại Vân Nam tại Hà Nội nhằm cung cấp thêm thông tin về triển khai hợp tác kinh tế thương mại với Việt Nam cho doanh nghiệp Vân Nam, thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa doanh nghiệp hai bên. Ông Dương khẳng định Sở Thương mại Vân Nam ủng hộ doanh nghiệp Vân Nam đến Việt Nam triển khai hợp tác đầu tư, đồng thời hoan nghênh bạn bè Việt Nam đến đầu tư và kinh doanh tại Vân Nam.
Tại Hội nghị, đại diện Cục Xúc tiến thương mại và đại diện Sở Thương mại tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) đã giới thiệu về các cơ hội hợp tác thương mại giữa doanh nghiệp Việt Nam – Trung Quốc. Song song với Hội nghị, Ban Tổ chức còn tổ chức chương trình kết nối giao thương giữa các doanh nghiệp Việt Nam và các doanh nghiệp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).
Thông qua việc kết nối, trao đổi này, các doanh nghiệp có cơ hội tìm hiểu kỹ hơn nhu cầu xuất, nhập khẩu của nhau, xác định được đối tác tiềm năng, để từ đó xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp và hiệu quả.
Hội nghị Xúc tiến Thương mại, Đầu tư và Hợp tác kinh tế Việt Nam– Trung Quốc (Vân Nam) là dịp mở ra những cơ hội mới, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc (Vân Nam) tăng cường hơn nữa giao lưu, hợp tác trong lĩnh vực thương mại, góp phần tích cực vào việc thúc đẩy quan hệ kinh tế – thương mại Việt Nam, Trung Quốc ổn định, cân bằng, tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ song phương.
Theo Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương Việt Nam, tỉnh Vân Nam có 3 cửa khẩu quốc tế với Việt Nam, trong đó có 1 cửa khẩu hàng không và 2 cửa khẩu đường bộ, đó là cửa khẩu Hà Khẩu tiếp giáp với cửa khẩu Lào Cai thuộc tỉnh Lào Cai, đây là cửa khẩu quốc tế cả đường bộ và đường sắt; cửa khẩu Thiên Bảo tiếp giáp với cửa khẩu Thanh Thủy của tỉnh Hà Giang; có 2 cửa khẩu quốc gia gồm: cửa khẩu Kim Thủy Hà tiếp giáp với cửa khẩu Ma Lù Thàng của tỉnh Lai Châu; cửa khẩu Đô Long tiếp giáp với cửa khẩu Xín Mần của tỉnh Hà Giang. Ngoài ra Vân Nam còn có hệ thống gồm 16 chợ biên giới.
Giai đoạn 2017 – 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Trung Quốc (Vân Nam) không ngừng tăng. Năm 2017, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai Bên đạt 3,7 tỷ USD trong đó Vân Nam xuất khẩu đạt 2,01 tỷ USD, nhập khẩu 1,69 tỷ USD. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai Bên các năm 2018, 2019, 2020 lần lượt là 4,27 tỷ USD, 4,32 tỷ USD và 5,07 tỷ USD. Năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu hai Bên đạt 5,16 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Vân Nam đạt 3,98 tỷ USD, nhập khẩu đạt 1,18 tỷ USD.
Riêng năm 2022, do tình hình dịch Covid-19 tại Vân Nam diễn biến phức tạp, các cửa khẩu của Vân Nam với Việt Nam liên tục trong tình trạng tạm dừng hoạt động, một số huyện giáp biên giới liên tục trong tình trạng phong tỏa dẫn đến việc kim ngạch thương mại hai chiều giữa Vân Nam với Việt Nam không đạt được tăng trưởng tăng như các năm trước.
Cụ thể, theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, tính đến hết tháng 12/2023, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Vân Nam với Việt Nam đạt 3,25 tỷ USD, giảm 18,46% so với cùng kì, trong đó Vân Nam xuất khẩu đạt: 2,65 tỷ USD, giảm 0,02% so với cùng kỳ; Vân Nam nhập khẩu: 599,7 triệu USD, giảm 51,55% so với cùng kỳ.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Vân Nam vào Việt Nam gồm: Than cốc, phân bón, năng lượng điện, máy móc thiết bị điện, hóa chất khác, nông sản (các loại rau, củ, quả…). Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Vân Nam gồm: Phốt pho vàng, hoa quả nhiệt đới (thanh long, xoài, chuối, dưa hấu, vải, nhãn..), sản phẩm gỗ, ván bóc, dược liệu, sắn tươi, tinh bột sắn, nông sản, thủy hải sản...
