Dạy phòng cháy chữa cháy cho học sinh: Cần giáo trình và hướng dẫn
Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến Dự thảo Thông tư quy định việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ vào chương trình giảng dạy giáo dục.
Giáo viên cần được tập huấn kỹ
Theo bộ GD&ĐT, mục đích của Thông tư quy định việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng về phòng cháy, chữa cháy (PCCC), cứu nạn, cứu hộ vào chương trình giảng dạy, hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục nhằm tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho trẻ em, HS-SV về các quy định PCCC và cứu nạn, cứu hộ. Từ đó hình thành và rèn luyện cho HS-SV, học viên, cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo, viên chức, nhân viên trong các cơ sở giáo dục các kiến thức, kỹ năng về PCCC và cứu nạn, cứu hộ. Đồng thời, hướng dẫn các cơ sở giáo dục thực hiện tốt công tác bảo đảm an toàn PCCC và cứu nạn, cứu hộ.
Dự thảo này đã đề ra thời lượng giáo dục kiến thức và kỹ năng về PCCC, cứu nạn, cứu hộ đối với học sinh từ bậc mầm non đến sinh viên đại học, cao đẳng. Đặc biệt, từ lứa tuổi mầm non, trẻ được dạy chủ yếu cách nhận biết nguồn nguy hiểm; một số tai nạn thương tích do nguồn điện, nguồn nhiệt gây ra; cách thoát thân và báo cho người lớn khi xảy ra sự cố cháy, nổ.
Ở bậc tiểu học và THCS, học sinh sẽ tiếp tục được học kỹ hơn về một số nguyên nhân cháy thường gặp, cách thoát hiểm, cách phòng cháy, cách xử lý các đám cháy vừa bùng phát (phương tiện chữa cháy mô hình). Với bậc THPT và tương đương, học sinh sẽ được học một số cách kiểm soát an toàn khi chữa cháy; kỹ năng cơ bản tìm kiếm và sơ cứu nạn nhân; sử dụng được các vật dụng chữa cháy (mô hình hoặc thực tế).
Riêng với bậc cao đẳng, đại học sẽ được dạy cách kiểm soát an toàn khi chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; cách thoát hiểm từ trên cao, dưới nước, từ phương tiện giao thông. Đặc biệt là nắm bắt cách sử dụng các phương tiện chữa cháy khác nhau, sẵn có tại hiện trường để xử lý ngọn lửa.
Thông tư này đã được nhiều người dân đồng tình và hy vọng khi đi vào thực tế sẽ trang bị thêm một phần kỹ năng sống cho học sinh - sinh viên (HS-SV).
Cô giáo Nguyễn Thị Kim Thu - Hiệu trưởng một trường tiểu học tại địa bàn quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) - cho biết: “Hiện nay, nhà trường cũng trang bị kỹ năng sống, kỹ năng PCCC vào giáo dục cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm”. Cô Thu cho biết ở các tiết học hoạt động tập thể, nhà trường sẽ mời chiến sĩ PCCC thuộc bộ Công an đến trường giúp cho học sinh có những trải nghiệm về PCCC. Hoạt động này diễn ra 1 - 2 lần/năm. Ngoài việc học sinh được trang bị lý thuyết thì các em cũng được dạy thực hành và được trải nghiệm ngay tại buổi học.
“Quan sát buổi học, tôi thấy các con tỏ ra rất thích thú vì hoạt động có ý nghĩa lại thiết thực. Vì thế, tôi ủng hộ việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng về PCCC, cứu nạn, cứu hộ vào chương trình giảng dạy, hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục. Tuy nhiên nếu giáo dục kỹ năng PCCC đưa vào chương trình qua mục rèn kỹ năng sống hoặc hoặt động trải nghiệm, thì cần phải tập huấn kỹ cho giáo viên”, cô Thu cho hay.
Theo cô Thu, đặc thù của kỹ năng sống có những phần thuộc về chuyên ngành, vì thế lâu nay nhà trường muốn tổ chức đều phải mời đơn vị từ ngoài vào trường chứ giáo viên nhà trường không thực hiện được.
Như khi mời chiến sĩ PCCC thuộc bộ Công an về hướng dẫn cho học sinh thì ngoài lý thuyết, họ sẽ thực hành cho cho học sinh xem, các bước tiến hành phải đầy đủ, đúng quy trình: Chiến sĩ PCCC sẽ nêu cách làm và tuyên truyền cho học sinh vì sao gây ra cháy và cách đề phòng là quan trọng nhất, thoát khỏi đám cháy cần kỹ năng gì....
Không nên nặng về lý thuyết
Còn thầy Vũ Bá Học - Phó hiệu trưởng trường THPT Trần Hưng Đạo (Quỳnh Phụ, Thái Bình) - cho biết: “Hiện nay, việc trang bị kiến thức và kỹ năng về PCCC cho học sinh mới chỉ dừng lại ở tích hợp trong môn Vật lý và giáo dục hướng nghiệp. Bởi hai môn học này có phần học về điện, thông qua đó, giáo viên có thể giới thiệu với học sinh về nguy cơ cháy nổ do điện, kỹ năng phòng tránh cũng như kỹ năng thoát hiểm nếu có. Tuy nhiên, những điều này mới chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn về mặt lý thuyết”.
Theo thầy Học, hiện nay, tại nhiều trường trên địa bàn Hà Nội hay TP.HCM có mời các chiến sĩ PCCC thuộc công an thành phố hay bộ Công an về hướng dẫn cho học sinh thực hành kỹ năng PCCC cũng như cứu hộ cứu nạn nhưng ở Thái Bình chưa có điều kiện triển khai việc này.
“Cách đây 2 năm, Thái Bình có tổ chức tập huấn, kỹ năng thực hành về PCCC và cứu hộ cứu nạn cho giáo viên để giáo viên về hướng dẫn lại cho học sinh chứ chưa có điều kiện triển khai đến học sinh. Tôi nghĩ việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng về PCCC và cứu hộ cứu nạn cho học sinh là rất cần thiết và tôi thấy việc này cần sớm được triển khai rộng, với nhiều tiết học thực hành cho học sinh. Tuy nhiên, để triển khai được phải có giáo trình cụ thể, hướng dẫn cụ thể cũng như có thời lượng chính thức cho nội dung học này chứ không phải dừng lại ở học lý thuyết”, thầy Vũ Bá Học trăn trở.
Hoàng Thanh
Phương pháp được ưu tiên lựa chọn
Để đảm bảo lượng kiến thức, kỹ năng về phòng cháy, thoát hiểm được truyền tải tốt đến HS-SV, thông tư cũng đề ra các phương pháp giảng dạy lồng ghép với các hoạt động hằng ngày của trẻ (lứa tuổi mầm non). Hoặc lồng ghép trong nội dung các bài của môn học chính khóa, qua các hoạt động trải nghiệm, các hoạt động giáo dục kỹ năng sống (lứa tuổi tiểu học, THCS, THPT và tương đương).
Đặc biệt, với bậc trung cấp, cao đẳng, đại học sẽ lồng ghép trong các môn học chính khóa, các hoạt động ngoại khóa; phối hợp với lực lượng Cảnh sát PCCC tổ chức hoạt động đào tạo, thực hành phù hợp với nội dung chương trình đào tạo của các trường.