Dậy sớm chưa chắc tốt nếu bạn phạm 3 sai lầm này

Trong suy nghĩ của nhiều người, dậy sớm là biểu hiện của lối sống lành mạnh, có kỷ luật và là chìa khóa để cải thiện năng suất làm việc cũng như sức khỏe. Tuy nhiên, các chuyên gia sức khỏe cảnh báo rằng việc dậy sớm không đúng cách có thể gây phản tác dụng, thậm chí khiến cơ thể mệt mỏi, tâm trạng uể oải và hiệu quả công việc giảm sút. Đặc biệt, nếu bạn mắc phải 3 sai lầm phổ biến dưới đây, việc dậy sớm có thể gây hại nhiều hơn lợi.

Trên thực tế, dậy sớm chưa chắc tốt nếu mắc 3 sai lầm này. Ảnh minh họa

1. Ngủ không đủ giấc nhưng vẫn cố dậy sớm

Đây là lỗi thường gặp ở những người muốn thay đổi thói quen sống, nhưng lại không điều chỉnh thời gian đi ngủ hợp lý. Việc rút ngắn giấc ngủ để dậy sớm đồng nghĩa với việc cơ thể không có đủ thời gian phục hồi sau một ngày làm việc. Hệ quả là não bộ hoạt động kém minh mẫn, khả năng tập trung giảm, đồng thời hệ miễn dịch cũng suy yếu dần theo thời gian.

Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Hoa Kỳ (NSF), người trưởng thành cần ngủ từ 7–9 tiếng mỗi đêm. Nếu bạn thức dậy lúc 5 giờ sáng nhưng vẫn ngủ muộn vào lúc 12 giờ khuya, cơ thể đang phải vận hành trong tình trạng thiếu ngủ mãn tính, điều này không hề có lợi cho sức khỏe về lâu dài.

2. Không cho cơ thể thời gian điều chỉnh nhịp sinh học

Một trong những nguyên tắc quan trọng để dậy sớm khỏe mạnh là phải đồng bộ với đồng hồ sinh học của chính mình. Cơ thể con người có chu kỳ ngủ – thức tự nhiên (circadian rhythm), vốn bị ảnh hưởng bởi ánh sáng và thói quen sinh hoạt hằng ngày.

Khi bạn đột ngột dậy sớm mà không tạo sự thích nghi từ từ, hệ thần kinh sẽ phản ứng như thể bạn đang bị “lệch múi giờ”, dễ gây ra tình trạng mệt mỏi triền miên, rối loạn tiêu hóa, thậm chí rối loạn nội tiết tố.

Dậy sớm không đúng cách khiến bạn gặp nhiều tác hại hơn lợi ích. Ảnh minh họa

Các chuyên gia khuyên rằng nếu muốn điều chỉnh thói quen dậy sớm, nên thực hiện từng bước nhỏ. Ví dụ, mỗi ngày dậy sớm hơn 15–30 phút và duy trì ít nhất một tuần trước khi tiếp tục thay đổi. Điều này giúp cơ thể có thời gian thích nghi mà không gây sốc sinh học.

3. Dậy sớm nhưng không có kế hoạch rõ ràng cho buổi sáng

Nhiều người quyết tâm dậy sớm nhưng sau đó lại không biết nên làm gì trong khoảng thời gian đó. Hệ quả là họ rơi vào trạng thái "lờ đờ buổi sáng" – ngồi lướt điện thoại, xem tin tức một cách thụ động, hoặc lang thang trong nhà không mục đích. Điều này khiến não bộ không nhận được tín hiệu rõ ràng để “khởi động ngày mới”, khiến trạng thái tỉnh táo đến rất muộn, hiệu quả công việc trong cả buổi sáng bị ảnh hưởng.

Buổi sáng chỉ thực sự hiệu quả nếu bạn sử dụng nó để thực hiện các hoạt động có tính tái tạo như vận động nhẹ, ăn sáng đủ dinh dưỡng, đọc sách, viết nhật ký, hoặc lên kế hoạch cho công việc trong ngày. Khi đó, việc dậy sớm mới thực sự trở thành “đòn bẩy” giúp bạn khởi đầu một ngày mới với năng lượng tích cực và đầu óc minh mẫn.

Điều quan trọng nhất vẫn là bạn phải ngủ đủ giấc. Ảnh minh họa

Lời khuyên từ chuyên gia

Dậy sớm là một phần trong lối sống lành mạnh, nhưng không phải là tiêu chuẩn bắt buộc cho tất cả mọi người. Điều quan trọng là bạn phải đảm bảo đủ giấc ngủ, tôn trọng nhịp sinh học cá nhân và có mục tiêu rõ ràng cho khoảng thời gian buổi sáng. Nếu những yếu tố đó được cân bằng, việc dậy sớm sẽ mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe thể chất, tinh thần và hiệu quả làm việc.

Ngược lại, nếu dậy sớm chỉ vì áp lực xã hội hay trào lưu “dậy từ 5h sáng để thành công”, bạn có thể đang tự tạo thêm gánh nặng vô hình cho bản thân. Lối sống khoa học không bắt đầu từ việc đồng hồ báo thức reo lúc mấy giờ, mà từ việc bạn hiểu rõ cơ thể và tâm trí của chính mình.

Yến Nguyễn