Dạy thêm hè: Phụ huynh mong quản lý minh bạch, giáo viên e ngại thủ tục

Bảo đảm quyền lợi học sinh, giáo viên mong thủ tục đơn giản hơn

Mùa hè từ lâu đã trở thành thời điểm “cao điểm dạy thêm” của nhiều giáo viên. Không chỉ nhằm cải thiện thu nhập, hoạt động này còn giúp hỗ trợ học sinh yếu, luyện thi chuyển cấp, đặc biệt là với học sinh cuối cấp. Bộ GD - ĐT từng nhiều lần khẳng định, dạy thêm - học thêm là nhu cầu có thật, không tiêu cực nếu được quản lý đúng cách.

Ngày 30/12/2024, Bộ GD - ĐT ban hành Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ 14/2/2025, điều chỉnh toàn diện hoạt động dạy thêm - học thêm trong giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên.

Theo Điều 6 Thông tư, giáo viên được phép dạy thêm ngoài nhà trường trong hè nếu đáp ứng các điều kiện: đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật; công khai các thông tin liên quan như môn học, thời lượng, địa điểm, học phí, danh sách giáo viên… trước khi tuyển sinh; có đạo đức và chuyên môn phù hợp; giáo viên đang công tác phải báo cáo đầy đủ với hiệu trưởng.

Nếu giáo viên vi phạm mức phạt hành chính từ 5 - 50 triệu đồng, thậm chí bị kỷ luật.

Thông tư cũng nêu rõ những trường hợp không được dạy thêm: không dạy thêm học sinh tiểu học (trừ năng khiếu, kỹ năng sống); không dạy thêm có thu tiền chính học sinh mình đang giảng dạy tại trường; giáo viên công lập không được quản lý, điều hành dạy thêm ngoài nhà trường nhưng có thể tham gia dạy thêm ngoài nhà trường; không được dạy thêm tại nhà riêng của giáo viên, tuyệt đối không ép học sinh học thêm và phải công khai minh bạch mọi nội dung liên quan.

Nếu vi phạm, giáo viên là viên chức sẽ bị xử lý kỷ luật theo Nghị định 112/2020/NĐ-CP, mức phạt hành chính từ 5 - 10 triệu đồng nếu dạy thêm theo hình thức hộ kinh doanh nhưng không đăng ký; phạt từ 25 - 50 triệu nếu dạy thêm theo hình thức doanh nghiệp nhưng không đăng ký. Tổ chức hoạt động dạy thêm khi chưa được cấp phép phạt từ 6 - 12 triệu đồng. Hoạt động dạy thêm không đúng đối tượng phạt từ 2 - 4 triệu đồng... Ngoài ra, các cơ sở giáo dục, tổ chức, cá nhân vi phạm cũng có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật. Người đứng đầu đơn vị có giáo viên vi phạm cũng phải chịu trách nhiệm liên đới.

Thực tế cho thấy, dạy thêm - học thêm không hoàn toàn tiêu cực nếu được tổ chức một cách minh bạch, tự nguyện và hợp pháp. Nhiều giáo viên cho rằng, việc cho phép dạy thêm hợp pháp là cần thiết. Cô Nguyễn Thị Thu, giáo viên môn Toán tại một trường THCS ở TP.HCM, chia sẻ: “Tôi hoàn toàn ủng hộ việc minh bạch thông tin lớp học thêm, công khai học phí và nội dung giảng dạy. Nhưng việc bắt buộc giáo viên đăng ký kinh doanh như một cơ sở dịch vụ thì thực sự phiền toái. Chúng tôi là nhà giáo, không phải doanh nhân, việc này khiến nhiều người nản lòng, dù có tâm huyết muốn ôn luyện cho học sinh!”.

Ở một góc độ khác, không ít giáo viên phản ánh rằng quy định không được dạy thêm chính học sinh đang dạy chính khóa (trừ khi là lớp học trong nhà trường theo kế hoạch) là “phi lý”, nhất là đối với những học sinh cuối cấp cần ôn thi. Thầy Phạm Văn T, giáo viên dạy Lý tại một trường THPT ở Hà Nội: “Chính học sinh lớp tôi đang dạy mới là nhóm cần hỗ trợ ôn thi nhất. Không cho giáo viên ôn thêm cho học sinh lớp mình thì chẳng khác nào đẩy các em ra trung tâm bên ngoài - nơi chưa chắc nắm rõ năng lực học sinh bằng giáo viên chính khóa. Tôi nghĩ Bộ nên tạo điều kiện cho giáo viên dạy đúng, có kiểm soát chứ không nên làm quá nặng thủ tục.”

Hầu hết giáo viên đồng tình với quy định công khai nội dung dạy học, hình thức tổ chức, học phí, danh sách người dạy vì điều này giúp phụ huynh yên tâm và tránh tiêu cực. Tuy nhiên, nhiều ý kiến mong rằng, quy trình thủ tục cần đơn giản, phù hợp với thực tế giáo viên chỉ dạy ở quy mô nhỏ, không phải trung tâm giáo dục. Mong muốn Bộ GD - ĐT và các địa phương phân loại rõ các đối tượng học sinh và hình thức dạy thêm để áp dụng linh hoạt.

Cần quản lý minh bạch, đúng quy định và đảm bảo quyền lợi cho thầy, trò.

Học thêm là nhu cầu xuất phát từ thực tế, nhất là đối với học sinh yếu cần bù đắp kiến thức, học sinh cuối cấp ôn thi chuyển cấp, hay phụ huynh mong muốn con em mình được học nâng cao.

Chị Trần Thị Minh (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), phụ huynh học sinh lớp 9 chia sẻ: “Con tôi năm nay thi vào lớp 10, nếu không học thêm hè thì gần như không thể ôn kịp lượng kiến thức. Tôi rất mong giáo viên được phép tổ chức lớp ôn tập theo đúng quy định để con có thể ôn tập bài bản, không phải chạy đôn chạy đáo tìm trung tâm ngoài - nơi giáo viên không rõ ràng trình độ, giá cả cao, không được kiểm soát. Trong khi học với thầy cô đang dạy ở trường vừa quen phương pháp, vừa nắm rõ năng lực học sinh”.

Còn anh Nguyễn Văn Dũng, phụ huynh có con học lớp 12 ở Bắc Ninh cho rằng, Thông tư 29 với các yêu cầu như đăng ký kinh doanh, công khai học phí, chương trình, danh sách người dạy… là hợp lý, nhưng nên có hướng dẫn linh hoạt với các lớp ôn thi chuyển cấp hoặc thi tốt nghiệp: “Đây là giai đoạn quan trọng, giáo viên mà phải làm nhiều thủ tục, rào cản sẽ rất khó mở lớp ôn. Mà không có giáo viên ôn luyện thì học sinh lớp 12 rất dễ mất phương hướng trong giai đoạn quan trọng này. Tôi mong Bộ và Sở có cơ chế hỗ trợ riêng cho đối tượng cuối cấp”.

Nhiều chuyên gia giáo dục khẳng định, điều quan trọng là quản lý hiệu quả, không phải cấm đoán cực đoan. Không nên áp dụng biện pháp phủ định nhu cầu của xã hội, làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của học sinh cũng như của giáo viên.

Có thể nói, dạy thêm - học thêm là hoạt động có thật và có nhu cầu cao trong xã hội. Vấn đề là phải tổ chức và quản lý sao cho hiệu quả, minh bạch, đúng quy định và đảm bảo quyền lợi cho học sinh, giáo viên.

Thông tư 29 là cơ sở quan trọng để thực hiện điều đó, nhưng việc thực thi cần linh hoạt, thực tế và đồng bộ từ trung ương tới địa phương. Cùng với đó, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm những vi phạm, đặc biệt là hành vi ép buộc học sinh học thêm.

Thu Hằng/VOV.VN