ĐBQH: Ban hành Luật Tương trợ tư pháp hình sự nhằm giải quyết những vấn đề có yếu tố nước ngoài
'Việc ban hành Luật Tương trợ tư pháp hình sự là phù hợp và cần thiết nhằm hoàn thiện một bước pháp luật về tương trợ tư pháp hình sự, giúp giải quyết tốt hơn những vấn đề có yếu tố nước ngoài'...
Thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự sáng 24-6, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng, việc ban hành Luật nhằm tách bạch, chuyên biệt hóa lĩnh vực tương trợ hình sự - một hoạt động có tính phức tạp cao, liên quan trực tiếp đến chủ quyền quốc gia, quyền con người và hiệu quả trong đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.
Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu quan tâm đến vấn đề áp dụng nguyên tắc có đi có lại được quy định tại Điều 6. Theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, nguyên tắc này phù hợp về mặt chủ quyền, nhưng nếu không có tiêu chí rõ ràng sẽ dễ dẫn đến việc xử lý tùy nghi, thiếu nhất quán.
Thực tế cho thấy nhiều quốc gia từ chối yêu cầu tương trợ của Việt Nam vì một số lý do khách quan và chủ quan. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung nội dung về danh mục các quốc gia đã có tiền lệ hợp tác để làm căn cứ áp dụng nguyên tắc có đi có lại; về cơ chế công bố, công khai quyết định từ chối hỗ trợ của nước ngoài để tạo sức ép và giải pháp phù hợp.
Đối với quy định về lấy lời khai trực tuyến tại Điều 31, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, đây là quy định hoàn toàn mới, phù hợp với xu hướng toàn cầu. Song dự thảo Luật chưa quy định rõ hiệu lực pháp lý của lời khai trực tuyến, cách thức lưu trữ, chứng thực và sử dụng tại tòa án.
Đại biểu nêu thực tế, nhiều vụ án có nhân chứng, người bị hại ở nước ngoài nhưng không thể triệu tập về Việt Nam, dẫn đến việc không thể hoàn thiện hồ sơ. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung các quy định cụ thể về phương thức ghi hình, lưu trữ, chuyển giao bản ghi cũng như trách nhiệm các cơ quan bảo đảm tính xác thực.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) phát biểu thảo luận
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Tạo (đoàn Lâm Đồng) nhận định, các điều khoản về tương trợ tư pháp hình sự trong Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 còn nhiều nội dung, tính chất chưa thực sự tương thích với các quy định trong các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; tồn tại bất cập và hạn chế khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng trong môi trường quốc tế.
Vì vậy, việc ban hành Luật Tương trợ tư pháp hình sự là phù hợp và cần thiết nhằm hoàn thiện một bước pháp luật về tương trợ tư pháp hình sự; giúp giải quyết tốt hơn những vấn đề có yếu tố nước ngoài; nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống hình sự tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia ngày càng gia tăng; đồng thời khắc phục tồn tại hạn chế, khó khăn và vướng mắc, nâng cao hiệu quả hoạt động này nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong thời gian tới.
Cùng quan tâm đến việc áp dụng pháp luật, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét, bổ sung việc áp dụng nguyên tắc có đi có lại, và trong thông lệ quốc tế đây trở thành cái nguyên tắc trong hoạt động đối ngoại của các chủ thể có pháp luật quốc tế khi tham gia trên quan hệ quốc tế.
“Trường hợp tương trợ tư pháp về hình sự thực hiện trên cơ sở một hiệp ước quốc tế về tương trợ tư pháp về hình sự mà Việt Nam và nước ngoài là thành viên khác với quy định của pháp luật Việt Nam thì áp dụng các điều khoản trong điều ước quốc tế đó. Khi không có điều ước quốc tế sẽ áp dụng nguyên tắc có đi có lại” - đại biểu kiến nghị.
