ĐBQH nêu giải pháp xóa bỏ những 'làng quê vắng bóng lao động trẻ'

Ngày 4/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chủ tịch nước, Chính phủ; Dự thảo báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội; Các báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước; Các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Lao động trẻ phải rời bỏ quê hương

Theo báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ, tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2021-2025 ước khoảng 6,3%/năm, cao hơn so với giai đoạn 2016-2020 (6,25%/năm) và phấn đấu trong năm 2025 tăng từ 8,3-8,5%, đưa quy mô nền kinh tế lên đến 510 tỷ USD, xếp hạng 32 trên thế giới. Đây là một minh chứng rõ nét cho sức chống chịu và đã phục hồi mạnh mẽ của kinh tế Việt Nam.

Về hạ tầng chiến lược, 3.245km đường bộ cao tốc hoàn thành vào cuối năm 2025 đã làm thay đổi hoàn toàn diện mạo giao thông của đất nước, là cơ sở vững chắc để mở ra một không gian phát triển mới, tăng cường liên kết, kết nối liên vùng, giảm chi phí logistics và tạo đà bứt phá cho đất nước bước vào giai đoạn tiếp theo. Về an sinh xã hội, Việt Nam ta đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm hơn kế hoạch đến 5 năm 4 tháng.

ĐBQH Trần Thị Thu Phước, đoàn Quảng Ngãi (Ảnh: Quốc hội)

Đại biểu Trần Thị Thu Phước (đoàn Quảng Ngãi) nhận xét, những thành tựu trên là nền tảng vững chắc để đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Theo đại biểu, báo cáo của Chính phủ cho thấy, một thành tích rất đáng tự hào. Đến nay, cả nước đã có 79,3% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, diện mạo nông thôn đã thay đổi, khang trang hơn.

Tuy nhiên, đại biểu nhận xét nhìn sâu vào thực chất, đất nước đang đối mặt với một mâu thuẫn rất lớn phải cần giải quyết trong nhiệm kỳ tới. Về thực trạng, dù điện, đường, trường, trạm hiện nay đã tốt hơn rất nhiều nhưng thu nhập và việc làm tại chỗ cho người dân nông thôn, miền núi vẫn là một bài toán nan giải và khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng vẫn còn khá lớn. Hệ quả là làn sóng lao động trẻ phải rời bỏ quê hương, rời bỏ biên cương để dồn về các khu công nghiệp tại các đô thị lớn tìm kế sinh nhai.

Việc này dẫn đến 2 hệ lụy. Một là, gây quá tải cho hạ tầng và áp lực an sinh tại các đô thị lớn.

Hai là, tạo ra những làng rỗng, bản vắng chỉ còn người già và trẻ em ở khu vực biên giới, vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Đây là những khoảng trống rất dễ cho các đối tượng tội phạm, các thế lực thù địch xâm nhập gây mất an ninh trật tự, an ninh nông thôn và phên dậu của đất nước.

Cùng chung ý kiến này, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, nhiệm kỳ qua dưới sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt; sự đồng thuận của người dân, doanh nghiệp; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước dân đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số hạn chế, trong đó có thể kể đến đời sống một bộ phận không nhỏ người dân nông thôn, đồng bào dân tộc miền núi, lao động tự do thành thị vẫn còn khó khăn. Tình hình trật tự an toàn xã hội ở một số nơi diễn biến khó lường; an ninh mạng, công nghệ cao còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp, hoạt động mua bán, vận chuyển ma túy chưa thuyên giảm.

Cơ chế đặc biệt để đưa nhà máy về nông thôn

Đại biểu Trần Thị Thu Phước kiến nghị, Chính phủ cần có một cơ chế đặc biệt để đưa nhà máy về nông thôn. Theo đó, về quy hoạch, về đất đai, đại biểu đề xuất, Chính phủ chỉ đạo các địa phương khi quy hoạch tỉnh phải dành quỹ đất thuận lợi nhất tại các vùng nông thôn thuộc tỉnh để hình thành các cụm công nghiệp vệ tinh; cần đơn giản hóa tối đa thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa kém hiệu quả sang đất sản xuất phi nông nghiệp để đón dòng vốn này.

Về thuế và tín dụng, cần ban hành chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức cao nhất, như áp dụng cho khu kinh tế đối với các doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn miền núi, biên giới, bất kể quy mô lớn hay nhỏ.

Về ngành nghề ưu tiên, cần tập trung hỗ trợ mạnh cho công nghiệp chế biến sâu gắn với các sản phẩm OCOP hiện có của các địa phương.

"Chúng ta phải biến các sản phẩm OCOP này từ quy mô thủ công nhỏ lẻ thành hàng hóa công nghiệp có thương hiệu. Chỉ khi có nhà máy chế biến tại chỗ người nông dân mới bán được nông sản giá cao và trở thành công nhân ly nông bất ly hương", đại biểu Trần Thị Thu Phước nêu ý kiến.

ĐBQH Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp (Ảnh: Quốc hội)

Theo ý kiến của đại biểu Phạm Văn Hòa, nhiệm kỳ tới, Chính phủ tiếp tục kế thừa những kinh nghiệm quý báu, thành quả đã đạt được nhiệm kỳ qua, khẩn trương khắc phục có hiệu quả những mặt còn hạn chế; đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, vượt qua mọi khó khăn, biến thách thức thành cơ hội; phấn đấu thực hiện toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra hàng năm và cả nhiệm kỳ của Chính phủ để Việt Nam nước là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước trở thành nước phát triển và có thu nhập cao.

Đại biểu Phạm Thị Hồng Diễm (đoàn Vĩnh Long) cũng kiến nghị, cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về lao động, việc làm trong bối cảnh tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Thúc đẩy chính sách phát triển kỹ năng nghề đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới, đặc biệt là vấn đề liên quan đến lao động nhập cư, lao động trẻ em, lao động nữ trong các khu công nghiệp. Chủ động rà soát hệ thống pháp luật thuộc lĩnh vực lao động, việc làm nhằm kiến nghị, đề xuất những tiếp cận mới, điều chỉnh chính sách mới phù hợp, bền vững. Nghiên cứu để có các giải pháp an sinh xã hội đáp ứng các xu hướng mới của thị trường lao động trong bối cảnh già hóa dân số và chuyển đổi số.

ĐBQH Phạm Thị Hồng Diễm, đoàn Vĩnh Long (Ảnh: Quốc hội)

Để tạo ra nhiều việc làm, thúc đẩy tăng trưởng, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) đề nghị Chính phủ tăng cường ưu tiên nguồn lực và cơ chế vượt trội cho AI, bán dẫn, công nghệ lõi, chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn. Phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo vùng và quốc gia, khuyến khích tư nhân đầu tư nghiên cứu phát triển, khai thác thành tựu khoa học thành giá trị kinh tế thực.

Nguyễn Vân-Vân Anh/VOV.VN