ĐBQH Nguyễn Thị Hà: Petrovietnam tiên phong 'gieo mầm sáng tạo'

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Hà, mỗi phòng thực hành STEM sẽ trở thành không gian khơi dậy niềm đam mê khoa học, hun đúc tư duy đổi mới và bồi đắp năng lực sáng tạo cho thế hệ trẻ Việt Nam trong kỷ nguyên chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Trong bối cảnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành hai động lực phát triển chủ đạo, giáo dục STEM được xem là chìa khóa để Việt Nam hình thành nguồn nhân lực sáng tạo, có năng lực thích ứng cao. Hưởng ứng tinh thần đó, Petrovietnam đã khởi động chiến dịch “100 phòng thực hành STEM Innovation trong 100 ngày”, hướng tới mục tiêu mang không gian học tập hiện đại, khơi gợi niềm đam mê khoa học đến với học sinh trên khắp mọi miền đất nước. Nhân sự kiện này, bên lề Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, phóng viên PetroTimes đã có cuộc trao đổi với ĐBQH Nguyễn Thị Hà (đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh) về ý nghĩa cũng như sự lan tỏa của chương trình “STEM Innovation Petrovietnam”.

ĐBQH Nguyễn Thị Hà(đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh) trao đổi với phóng viên PetroTimes bên hành lang Quốc hội (Ảnh: Mạnh Tưởng)

PV: Thưa bà, vừa qua, Petrovietnam đã khởi động chiến dịch “100 phòng thực hành STEM Innovation trong 100 ngày”. Bà nhìn nhận thế nào về ý nghĩa của sáng kiến này?

ĐBQH Nguyễn Thị Hà: Theo tôi, sáng kiến “100 phòng thực hành STEM Innovation trong 100 ngày” của Petrovietnam có ý nghĩa rất lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược và trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp nhà nước hàng đầu. Trong bối cảnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế tất yếu, việc đầu tư cho giáo dục STEM - tức là đào tạo học sinh có năng lực về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học - chính là đầu tư cho tương lai đất nước.

Điều đáng trân trọng là chương trình này không dừng ở việc hỗ trợ cơ sở vật chất, mà còn hướng đến việc tạo ra môi trường học tập sáng tạo, nơi các em học sinh được thực hành, trải nghiệm và nuôi dưỡng niềm say mê khám phá khoa học. Đây chính là cách tiếp cận hiện đại, gắn kết giữa nhà trường - doanh nghiệp - xã hội, góp phần hình thành lớp trẻ có tư duy đổi mới, có năng lực giải quyết vấn đề, thích ứng nhanh với công nghệ và thị trường lao động mới.

Sáng kiến của Petrovietnam cũng cho thấy một thông điệp mạnh mẽ: Doanh nghiệp nhà nước không chỉ đóng vai trò đầu tàu trong phát triển kinh tế, mà còn là lực lượng tiên phong trong thực hiện các mục tiêu xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục và phát triển con người - yếu tố then chốt của mọi sự phát triển bền vững.

PV: Việc một doanh nghiệp lớn như Petrovietnam đầu tư xây dựng 100 phòng học STEM trong 100 ngày cho thấy nỗ lực rất lớn. Theo bà, điều này phản ánh như thế nào về vai trò và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp nhà nước đối với ngành giáo dục?

ĐBQH Nguyễn Thị Hà: Đây là minh chứng sinh động cho vai trò tiên phong của doanh nghiệp nhà nước trong thực hiện sứ mệnh không chỉ phát triển kinh tế mà còn đồng hành cùng Nhà nước trong các mục tiêu xã hội. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhà nước, không thể chỉ được hiểu ở khía cạnh hỗ trợ hay thiện nguyện, mà phải được thể hiện bằng những hành động cụ thể, có tầm chiến lược và mang lại giá trị bền vững.

Petrovietnam là một trong những tập đoàn kinh tế chủ lực của đất nước. Việc chủ động đầu tư cho giáo dục STEM cho thấy nhận thức sâu sắc về mối liên hệ giữa phát triển doanh nghiệp và phát triển con người - yếu tố cốt lõi của năng lực cạnh tranh quốc gia. Khi doanh nghiệp góp phần trang bị cho thế hệ trẻ công cụ và tư duy sáng tạo, tức là đang đầu tư cho chính tương lai của nền kinh tế Việt Nam.

Tôi tin rằng, nếu ngày càng có nhiều doanh nghiệp nhà nước và tư nhân cùng chung tay theo cách này, chúng ta sẽ hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ, nơi giáo dục, khoa học và sản xuất gắn kết chặt chẽ, cùng hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, tự cường và hiện đại.

ĐBQH Nguyễn Thị Hà phát biểu tại hội trường Quốc hội.

PV: Việc triển khai các phòng thực hành STEM tại các tỉnh, trong đó có Bắc Ninh, với tư cách là ĐBQH, đồng thời là giáo viên, bà đánh giá chương trình này sẽ mang lại tác động như thế nào đối với chất lượng dạy và học, nhất là trong các môn khoa học tự nhiên, công nghệ, kỹ thuật và toán học, thưa bà?

ĐBQH Nguyễn Thị Hà: Việc Petrovietnam đầu tư xây dựng các phòng thực hành STEM tại nhiều địa phương, trong đó có Bắc Ninh, mang ý nghĩa rất thiết thực, bởi đây không chỉ là việc trang bị cơ sở vật chất, mà còn là một sự thay đổi căn bản trong phương pháp dạy và học. Các phòng STEM giúp học sinh được “học qua làm”, được trực tiếp tham gia vào các dự án, thí nghiệm, qua đó phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng làm việc nhóm - những năng lực cốt lõi trong thời đại chuyển đổi số.

Đối với các môn khoa học tự nhiên, công nghệ, kỹ thuật và toán học, việc được thực hành trong môi trường hiện đại giúp học sinh hiểu sâu hơn bản chất kiến thức, kết nối giữa lý thuyết với ứng dụng thực tiễn. Đây cũng là cách khơi dậy niềm yêu thích với các môn học vốn được xem là khó, đồng thời định hướng sớm cho học sinh lựa chọn nghề nghiệp trong các lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ, năng lượng, môi trường - những ngành đang rất cần nhân lực chất lượng cao.

Về phía giáo viên, việc có phòng thực hành STEM sẽ tạo động lực đổi mới phương pháp giảng dạy, chuyển từ lối truyền thụ một chiều sang tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng dẫn học sinh tự khám phá tri thức. Điều này đòi hỏi đội ngũ giáo viên được bồi dưỡng, tập huấn bài bản về phương pháp dạy học liên môn, dạy học theo dự án và đánh giá năng lực học sinh theo sản phẩm.

Với một địa phương có nền công nghiệp phát triển mạnh như Bắc Ninh, các phòng thực hành STEM còn mở ra cơ hội kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp. Học sinh có thể được tiếp cận sớm với môi trường sản xuất, công nghệ mới, còn doanh nghiệp thì có cơ hội đồng hành trong đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu thực tế. Về lâu dài, đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp Bắc Ninh hình thành hệ sinh thái giáo dục - công nghiệp - đổi mới sáng tạo, tạo ra thế hệ lao động trẻ năng động, sáng tạo, có khả năng thích ứng cao với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

PV: Bà kỳ vọng chương trình này sẽ góp phần như thế nào trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới?

ĐBQH Nguyễn Thị Hà: Tôi cho rằng, sáng kiến này sẽ là bước khởi đầu cho một phong trào rộng lớn hơn về giáo dục STEM tại Việt Nam. Khi học sinh được tiếp cận sớm với tư duy khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, các em sẽ có nền tảng vững chắc để trở thành những “công dân số” - năng động, sáng tạo, sẵn sàng thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế tri thức.

Trong chiến lược phát triển đất nước, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai trụ cột quan trọng. Muốn thực hiện thành công, chúng ta cần một lực lượng lao động có tri thức, kỹ năng và tư duy đổi mới sáng tạo. Chương trình của Petrovietnam - một doanh nghiệp nhà nước nòng cốt có ý nghĩa như “chất xúc tác” giúp lan tỏa tinh thần học tập, khơi dậy đam mê nghiên cứu và khuyến khích học sinh gắn tri thức với thực tiễn sản xuất.

Nếu được nhân rộng trên phạm vi cả nước, chương trình sẽ không chỉ nâng cao chất lượng dạy và học, mà còn góp phần trực tiếp vào việc hình thành đội ngũ lao động trẻ có kỹ năng số, tư duy sáng tạo và năng lực hội nhập quốc tế - những yếu tố cốt lõi để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên kinh tế số và đổi mới sáng tạo.

Các em học sinh Trường THCS Cầu Giấy thực hành trong phòng STEM

PV:Để những sáng kiến như “100 phòng thực hành STEM Innovation trong 100 ngày” có thể lan tỏa, với tư cách ĐBQH, theo bà có cần một khung thể chế khuyến khích rõ ràng cho doanh nghiệp đầu tư vào giáo dục và đổi mới sáng tạo?

ĐBQH Nguyễn Thị Hà: Đây là một câu hỏi rất thiết thực. Thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp có tiềm lực, có mong muốn đóng góp cho giáo dục, nhưng vẫn còn thiếu khung thể chế đủ rõ ràng để khuyến khích, tạo động lực và bảo đảm lợi ích chính đáng khi họ tham gia đầu tư vào lĩnh vực này.

Theo tôi, cần có các quy định cụ thể trong Luật Giáo dục, Luật Khoa học và Công nghệ, cũng như các cơ chế phối hợp công - tư trong lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Việc công nhận, tôn vinh và truyền thông rộng rãi các mô hình doanh nghiệp đồng hành cùng nhà trường cũng rất quan trọng, bởi đó là cách lan tỏa giá trị tích cực và khơi dậy tinh thần trách nhiệm xã hội trong cộng đồng doanh nghiệp.

Đồng thời, Nhà nước nên có cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và thủ tục đầu tư đối với các dự án hướng tới phát triển con người, giáo dục và khoa học công nghệ. Khi hành lang pháp lý đủ thông thoáng, minh bạch và nhất quán, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn hơn trong việc dành nguồn lực đầu tư dài hạn cho giáo dục, coi đây không chỉ là hoạt động trách nhiệm xã hội, mà còn là đầu tư chiến lược cho tương lai của chính doanh nghiệp và quốc gia.

Tôi tin rằng, nếu chính sách và nhận thức xã hội cùng thay đổi theo hướng này, Việt Nam sẽ sớm hình thành một hệ sinh thái giáo dục - đổi mới sáng tạo gắn liền với doanh nghiệp, trong đó khu vực kinh tế nhà nước tiếp tục giữ vai trò nòng cốt, dẫn dắt và lan tỏa giá trị phát triển bền vững.

PV: Xin trân trọng cảm ơn bà!

Mạnh Tưởng (thực hiện)