ĐBQH NGUYỄN THỊ VIỆT NGA: CHỦ HỘ SẢN XUẤT, KINH DOANH CÁ THỂ CẦN ĐƯỢC THAM GIA BHXH BẮT BUỘC

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương

Phóng viên: Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đang được lấy ý kiến, dự kiến sẽ được trình Quốc hội xem xét vào kỳ họp cuối năm nay. Bà có thể cho biết một số bất cập mà luật cần phải sửa đổi để gia tăng quyền lợi cho người lao động?

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Hiện nay, pháp luật về BHXH có một số quy định chúng ta thấy khá bất cập. Đó là theo Điều lệ BHXH ban hành kèm theo Nghị định số 12/CP ngày 26/01/1995 của Chính phủ, Nghị định số 01/2003/NĐ-CP ngày 09/01/2003 của Chính phủ về việc sửa đổi bổ sung một số điều của Điều lệ BHXH ban hành kèm theo Nghị định số 12/CP, Luật BHXH năm 2006 và Luật BHXH năm 2014 thì người lao động (cá nhân) làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc; chủ hộ kinh doanh cá thể (cá nhân) và nhân viên đại lý thu bảo hiểm thương mại không phải là người làm việc theo hợp đồng lao động nên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Bản thân quy định này theo tôi đã là chưa hợp lý vì chủ hộ kinh doanh cá thể cũng là người lao động tham gia vào việc sản xuất, kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể đó. Tại sao người lao động trong hộ đó được đóng BHXH bắt buộc mà người chủ hộ (cũng là người lao động) lại không được đóng BHXH bắt buộc? Trong khi chính nhóm đối tượng này lại rất cần khuyến khích tham gia BHXH bắt buộc vì họ là những người tạo công ăn việc làm cho những người lao động khác. Nếu quyền lợi của họ được bảo đảm thì họ mới yên tâm sản xuất, kinh doanh.

Tôi cho rằng, nhân viên của hộ kinh doanh cá thể được tham gia BHXH bắt buộc trong khi chủ hộ lại không được (chỉ được tham gia BHXH tự nguyện) là điều bất hợp lý, thậm chí có thể nói là bất công cho người chủ hộ. Điều này còn có thể dẫn tới hệ lụy là vì bản thân không được tham gia BHXH bắt buộc nên chủ hộ sẽ không tạo điều kiện cho người lao động trong hộ kinh doanh của mình tham gia BHXH. Việc quy định tham gia BHXH chỉ dựa trên hợp đồng lao động (do chủ hộ không thể tự ký hợp đồng lao động với mình nên không được tham gia) là khá cứng nhắc nên dẫn tới tình trạng “bỏ rơi” nhóm đối tượng nên được tham gia BHXH bắt buộc như chủ hộ sản xuất kinh doanh.

Phóng viên: Từ những bất cập trên, bà có đề xuất gì?

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Từ thực tiễn trên, tôi cho rằng, cần sửa đổi các quy định pháp luật về BHXH để chủ hộ sản xuất, kinh doanh cá thể được tham gia BHXH bắt buộc chứ không phải là BHXH tự nguyện như quy định hiện tại.

Ngoài ra, khi triển khai thực hiện Nghị định số 01/2003/NĐ-CP ngày 09/01/2003 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Điều lệ BHXH, do nhận thức chưa đầy đủ nên nhiều BHXH tỉnh, thành phố đã thực hiện thu BHXH bắt buộc và giải quyết chính sách BHXH đối với cả các chủ hộ kinh doanh cá thể là chưa đúng quy định của pháp luật về BHXH, dẫn đến phát sinh vướng mắc trong việc giải quyết chính sách BHXH cho người lao động.

Trên cơ sở quy định của pháp luật về BHXH và thực tiễn nêu trên, nhằm tạo điều kiện để người lao động được tham gia BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng, ổn định cuộc sống, đảm bảo an sinh xã hội bền vững theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Hội nghị lần thứ Bảy Ban chấp hành Trung ương khóa XII về cảỉ cách chính sách BHXH, chủ hộ kinh doanh cá thể và một số nhóm đối tượng khác sẽ thuộc đối tượng tham gia BHXH; việc giải quyết chế độ, chính sách BHXH đối với chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng BHXH được thực hiện và tuân thủ theo nguyên tắc đóng - hưởng theo quy định của Luật BHXH, tôi cho rằng, nên chăng chúng ta cũng cần có những giải pháp tháo gỡ theo hướng bảo đảm quyền lợi cho những người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc từ nhiều năm nay.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn bà!

Thu Phương - Nghĩa Đức