Để cây xanh tỏa bóng mát mùa hè

Ví như hàng cây sao đen trên đường Hùng Vương, hàng cây lát trên đường Nguyễn Cao, đường Xương Giang, hàng bàng ngoại nhập ở khu vực Đài tưởng niệm liệt sĩ của tỉnh, một số tuyến đường thuộc khu đô thị phía Nam thành phố, khu dân cư mới thuộc các phường Đa Mai, Thọ Xương, Xương Giang … Tuy vậy, nhìn tổng thể, hệ thống cây xanh đô thị trên toàn địa bàn chưa thực sự đáp ứng được tính đồng bộ, sự an toàn, tính thẩm mỹ, cảnh quan môi trường.

Sau cơn bão Yagi (cơn bão số 3) vào tháng 9/2024, hệ thống cây xanh trên địa bàn thành phố bị tàn phá nặng nề, hàng nghìn cây bật gốc, nghiêng đổ, thậm chí gãy hỏng, bao gồm cả những cây mới trồng được một thời gian ngắn gốc rễ còn yếu và cây lớn lâu năm. Với những cây bị đổ, đơn vị chức năng buộc phải cắt cụt cành, trồng lại, chằng chống gia cố. Với hàng nghìn cây bị thiệt hại như vậy, phải mất một số năm sau tán mới phát triển để có thể cho bóng mát trở lại.

Trước mùa mưa bão năm nay, đơn vị chức năng vừa cho cắt tỉa cành cây lớn như xà cừ ở đường Nguyễn Văn Cừ, đường Lê Lợi … Cây được cắt cụt toàn bộ cành lá nhằm phòng tránh mất an toàn mùa mưa bão đồng nghĩa với “hứa hẹn” một mùa hè nắng nóng “vỡ đầu” ở những khu phố này vì thiếu bóng cây xanh trong khi diện tích bề mặt đã được bê tông hóa, nhựa hóa triệt để.

Cây xanh đô thị cho dù trồng loại cây đường kính nhỏ hay cây đường kính lớn (cỡ 18-20 cm, cắt cụt ngọn như hiện nay) đều cần có thời gian để cây bén rễ, trổ cành, khép tán. Sau cơn bão Yagi năm ngoái, một số cây lát (loại đường kính to, đã cắt cụt ngọn trước khi trồng) mới trồng một vài năm bị bật gốc lên thì hầu như gốc cây trơ trụi một cục, không thấy bộ rễ phát triển trong khi cành lá thì lại khá xanh tốt.

Vẫn biết rằng với đặc thù đô thị của chúng ta được xây dựng, phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, nguồn lực đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật đô thị, bao gồm cả hệ thống cây xanh đòi hỏi rất lớn.

Để trồng mới hoặc thay thế cây xanh đồng loạt cùng lúc là điều khó khăn. Vì vậy, trong công tác quy hoạch, trồng, chăm sóc, quản lý cây xanh đô thị hiện nay cần quan tâm bảo đảm tính đồng bộ với các công trình hạ tầng khác như đường, hè, hệ thống cấp điện, cấp nước, cống rãnh thoát thải; đặc biệt là cần bảo đảm tính hiệu quả, an toàn, phù hợp với đặc thù, đặc điểm thời tiết, khí hậu nóng ẩm, gió mùa, nắng nhiều. Cùng đó còn phải tính đến những tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và tình trạng biến đổi khí hậu đang diễn ra hiện nay. Chứ khi mùa hè đến là lúc cần tán cây xanh mát hơn bao giờ hết thì lại đem cắt trụi thì thật lãng phí vì cây xanh không phát huy được tác dụng.

Lâm Dũng