Để Luật Xuất bản tiếp tục được phát huy
Luật Xuất bản năm 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động xuất bản, in, phát hành trên địa bàn tỉnh phát triển, phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị của địa phương, góp phần cải thiện, nâng cao nhu cầu văn hóa đọc của nhân dân. Tuy nhiên, sau 10 năm triển khai, việc thi hành Luật Xuất bản nói chung, trên địa bàn tỉnh nói riêng còn có khó khăn, bộc lộ một số bất cập cần bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với thực tế.
Các ấn phẩm, xuất bản phẩm phát hành trên địa bàn tỉnh đa dạng, phong phú cả về nội dung và hình thức, đáp ứng nhu cầu của người dân. Ảnh: Nguyễn Lượng
Luật Xuất bản năm 2012 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2013. Để việc triển khai thực hiện Luật Xuất bản và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu quả, Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật của Nhà nước về hoạt động xuất bản, in, phát hành.
Tổ chức hội nghị tập huấn về Luật Xuất bản và các văn bản pháp luật có liên quan cho cán bộ phòng văn hóa - thông tin cấp huyện, chủ các cơ sở kinh doanh lĩnh vực xuất bản, in, phát hành trên địa bàn. Tích cực rà soát, thu hồi các xuất bản phẩm vi phạm, các loại sách giáo khoa in lậu có nội dung, chất lượng không đảm bảo.
Sở tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động xuất bản, in, phát hành để kịp thời phát hiện, xử lý và chấn chỉnh các sai phạm, thiếu sót của các cơ sở.
Từ năm 2013 đến nay, ngoài các cuộc kiểm tra của Đội liên ngành phòng, chống in lậu tỉnh, Sở TT&TT, Cục QLTT tỉnh phối hợp với các huyện, thành phố thực hiện kiểm tra gần 100 lượt cơ sở in, phát hành trên địa bàn tỉnh. Phát hiện, xử phạt 2 cơ sở phát hành xuất bản phẩm không có hóa đơn, chứng từ.
Sau 10 năm triển khai thi hành Luật Xuất bản, đến nay, các cơ quan xuất bản trên địa bàn tỉnh cơ bản chấp hành tốt các quy định về xin cấp phép xuất bản. Các ấn phẩm, xuất bản phẩm phát hành không ngừng được đổi mới, nâng cao chất lượng, đa dạng, phong phú cả về nội dung, hình thức, cơ bản đáp ứng nhiệm vụ tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần định hướng tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.
Từ năm 2013 đến nay, tỉnh đã cấp gần 1.900 giấy phép xuất bản tài liệu không kinh doanh, với khoảng 17 triệu bản in.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 17 cơ sở in lớn; 1 doanh nghiệp phát hành đã được cấp giấy xác nhận; 1 chi nhánh phát hành sách Fahasa và hơn 60 cơ sở phát hành xuất bản phẩm là các hộ dân.
Hầu hết các cơ sở in, phát hành trên địa bàn tỉnh đều chấp hành tốt các quy định của luật. 100% cơ sở in, phát hành xuất bản phẩm đều có giấy phép hoạt động. Từ năm 2013 đến nay, trên địa bàn tỉnh không phát hiện cơ sở in nào có hành vi in lậu, in giả, in nối bản trái phép. Năm 2021, doanh thu lĩnh vực in, phát hành của tỉnh đạt 650 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2020.
Tuy nhiên, hiện nay, việc thực thi Luật Xuất bản trên địa bàn tỉnh vẫn có những khó khăn, bất cập. Theo Sở TT&TT, các quy định của Luật Xuất bản và văn bản hướng dẫn thi hành chưa thực sự rõ ràng, còn chồng chéo gây vướng mắc trong quá trình thực thi.
Không những vậy, các quy định, chế tài xử phạt vi phạm trong hoạt động xuất bản, in, phát hành hiện nay chưa đủ sức răn đe, chưa sát với thực tiễn phát sinh.
Việc kiểm soát, xử lý sách giả, sách lậu kinh doanh trên môi trường mạng gặp khó do công nghệ thông tin ngày càng phát triển, trong khi, các cơ quan quản lý thiếu công cụ kỹ thuật hỗ trợ, thiếu chế tài riêng và chưa có sự phối hợp giữa các tỉnh, thành trong cả nước…
Để phát huy hiệu lực Luật Xuất bản, Sở TT&TT đề nghị Bộ TT&TT tiếp tục chỉ đạo công tác quản lý, bổ sung thêm các chế tài để các địa phương có cơ sở xử lý các trường hợp không tuân thủ quy định của pháp luật trong lĩnh vực xuất bản, in, phát hành.
Đồng thời, có quy định cụ thể về việc giải quyết hành vi in lậu, in nối bản, sử dụng tem chống giả, nhất là tem chống giả các ấn phẩm lịch Blog, sách giáo khoa…
Tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ cho các địa phương về những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn chưa được quy định cụ thể trong luật và các văn bản hướng dẫn thi hành.
