Để mùa lễ hội diễn ra văn minh, an toàn, tiết kiệm

Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Ninh Thị Thu Hương

Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Ninh Thị Thu Hương đã đề cập nội dung trên trong cuộc phỏng vấn với Báo Điện tử Chính phủ về công tác quản lý lễ hội đầu năm để bảo đảm cho các lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025 ở tất cả các địa phương trên cả nước diễn ra văn minh, an toàn và tiết kiệm.

Thưa bà, Tháng Giêng là thời điểm các lễ hội Xuân được tổ chức trên khắp cả nước, tạo không khí vui tươi, phấn khởi trong cộng đồng, vậy yêu cầu đặt ra đối với các cấp trong quản lý, tổ chức các lễ hội đầu xuân Ất Tỵ 2025 là gì?

Bà Ninh Thị Thu Hương: Như chúng ta đã biết, ngay từ đầu năm, Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ cũng đưa ra những chỉ đạo, yêu cầu đối với công tác quản lý và tổ chức tốt các lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025, cụ thể là phải tổ chức, thực hiện nghiêm công tác quản lý và tổ chức lễ hội theo quy định; bảo đảm tổ chức các hoạt động lễ hội sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ và Lễ hội xuân năm 2025 theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, thực hiện nếp sống văn minh, phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc và phong tục, tập quán tốt đẹp của Nhân dân các địa phương.

Theo đó, việc quản lý và tổ chức tốt các lễ hội đầu Xuân Ất Tỵ 2025 sẽ góp phần phục vụ Nhân dân vui xuân, đón mừng năm mới an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, tạo khí thế và động lực mới, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ công tác năm 2025, đồng thời chuẩn bị tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 tiến tới Đại hội XIV của Đảng, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Để hoạt động văn hóa trong không gian lễ hội cả nước nói chung phát triển đúng hướng, đúng quy định của pháp luật, phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc và lòng dân, Cục Văn hóa cơ sở đã có những chỉ đạo và triển khai những nội dung gì để tăng cường công tác này, thưa bà?

Bà Ninh Thị Thu Hương: Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 11/12/2024 của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Ất Tỵ năm 2025 và Chỉ thị số 45/CT-TTg ngày 18/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 25/12/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Công văn số 5672/BVHTTDL-VP về việc tăng cường công tác quản lý, tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch và lễ hội mừng Xuân Ất Tỵ 2025.

Tại Công văn này, Bộ đã đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khẩn trương chỉ đạo Sở VHTTDL, Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Du lịch phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan triển khai nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội theo phân cấp quản lý; các đơn vị chức năng, các cấp chính quyền cơ sở cần xây dựng các phương án bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn giao thông, an toàn sông nước đối với hoạt động lễ hội, thể thao, du lịch; đảm bảo hoạt động lễ hội được tổ chức trang trọng, đúng nghi lễ truyền thống; loại bỏ hoặc thay thế những tập tục không còn phù hợp với xu thế hội nhập và phát triển.

Cùng với đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng yêu cầu các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trước, trong và sau khi tổ chức lễ hội; kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động lễ hội; đặc biệt là các hành vi lợi dụng lễ hội để trục lợi, hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc; tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí…

Về phía Cục Văn hóa cơ sở, trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ngày 26 tháng 12 năm 2024, Cục Văn hóa cơ sở cũng đã khẩn trương ban hành Công văn số 1179/VHCS-NSVH gửi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Sở Văn hóa và Thể thao các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hướng dẫn cụ thể các biện tăng cường công tác quản lý, tổ chức lễ hội năm 2025 và Tết Nguyên đán Ất Tỵ.

Đồng thời, đối với địa phương có nhiều lễ hội tập trung đông người như Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Nam Định, Phú Thọ, Cục Văn hóa cơ sở cũng đã ban hành các văn bản đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao của địa phương tập trung triển khai tăng cường tổ các biện pháp quản lý nhà nước về lễ hội cụ thể.

Bền thuyền Tràng An (Ninh Bình) mùa lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025. Ảnh: Xuân Lâm

Nhiều năm qua, những hành vi lợi dụng di tích, lễ hội để trục lợi vẫn còn tồn tại, chúng ta cần làm gì để giải quyết thực trạng này, thưa bà?

Bà Ninh Thị Thu Hương: Bên cạnh việc tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát trước, trong và sau khi tổ chức lễ hội; kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động lễ hội, đặc biệt là các hành vi lợi dụng di tích, lễ hội, tín ngưỡng để trục lợi, hoạt động mê tín dị đoan cờ bạc, một trong những biện pháp quan trọng mà Bộ Văn hóa, Thể thể thao và Du lịch cũng như các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương đặt ra đó là việc tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhân dân và du khách nghiêm túc thực hiện các quy định của Nhà nước về tổ chức lễ hội; về nguồn gốc của lễ hội, di tích và các nhân vật được thờ phụng, tôn vinh; về các giá trị, ý nghĩa đích thực của tín ngưỡng và nghi lễ truyền thống.

Từ những chuyển biến tích cực trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2024, bà kỳ vọng gì ở mùa lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025, thưa bà?

Bà Ninh Thị Thu Hương: Tôi tin tưởng rằng công tác quản lý, tổ chức lễ hội sẽ ngày càng đi vào nền nếp, khoa học và hiệu quả nhờ sự chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự hướng dẫn kịp thời của các bộ, ngành và sự nghiêm túc triển khai thực hiện của chính quyền địa phương.

Năm 2025, công tác quản lý, tổ chức lễ hội cần tiếp tục kế thừa thành tựu năm 2024, thực hiện nghiêm Nghị định số 110/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Các lễ hội truyền thống phải được tổ chức theo đúng bản chất, ý nghĩa lịch sử văn hóa; xây dựng môi trường văn hóa lễ hội văn minh, lành mạnh; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc và lan tỏa trong đời sống xã hội; từng bước loại bỏ những hủ tục, tập tục, tập quán lạc hậu.

Ban Tổ chức cần thực hiện tốt các biện pháp đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ, và vệ sinh môi trường. Với lễ hội đông người, cần có phương án bảo đảm an toàn tuyệt đối và xử lý nhanh các tình huống phát sinh.

Đồng thời, phải ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi trục lợi, kích động bạo lực, vi phạm thuần phong mỹ tục hoặc biến tướng tín ngưỡng, mê tín dị đoan. Đặc biệt, cần nâng cao trách nhiệm người đứng đầu các cấp trong quản lý, tổ chức lễ hội để phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đóng góp tích cực vào đời sống xã hội.

Diệp Anh (thực hiện)