Để nâng tầm thương mại điện tử

Động lực bước vào giai đoạn mới

Sự thay đổi hành vi mua sắm không chỉ ở giá trị đơn hàng, mà còn ở đối tượng khách hàng và kênh tiêu thụ. Nếu năm trước, Shopee chiếm 70% và TikTok Shop 20% thị phần, thì nay tỷ lệ đã thay đổi lần lượt còn 54% và 42%. Nhiều thương hiệu lớn như: Con Cưng, Bibo Mart, Thế Giới Di Động, Huggies Vietnam… đang mở rộng mạnh mẽ trên kênh online.

Theo báo cáo toàn cảnh về thị trường sàn bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 của nền tảng dữ liệu thông minh Metric, doanh số của 4 sàn thương mại điện tử (TMĐT) lớn nhất Việt Nam đạt hơn 202.000 tỷ đồng, tăng 41,52% so với cùng kỳ. Theo dự báo trong quý III/2025, thị trường TMĐT sẽ có tăng trưởng tích cực nhờ tác động của loạt sự kiện sale như Tết Trung thu và mùa tựu trường, tác động trực tiếp đến các nhóm hàng về giáo dục, quà tặng và thực phẩm.

Đây là cơ sở quan trọng để thị trường TMĐT Việt Nam bước vào giai đoạn mới, phát triển nhanh và bền vững.

Bà Trần Nguyễn An Ninh, nguyên Giám đốc Marketing Oreo Đông Nam Á nhấn mạnh, người tiêu dùng đang ngày càng thông minh hơn, yêu cầu rõ ràng về nguồn gốc và xuất xứ sản phẩm. Để đáp ứng xu hướng mua hàng chất lượng, rõ nguồn gốc, xuất xứ nhiều doanh nghiệp đã ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc hiện đại. Điển hình, một số hãng sữa đã cấp “giấy khai sinh” điện tử (mã QR) cho sản phẩm, cho phép người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, mang lại sự minh bạch và an tâm cho người dùng.

Áp lực nâng chuẩn chất lượng còn đến từ định hướng quản lý của Nhà nước. Thủ tướng Chính phủ đã kêu gọi mạnh mẽ việc chống hàng giả, gian lận thương mại; yêu cầu các nền tảng TMĐT phải khấu trừ và nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh. Đây được đánh giá là bước đi giúp thị trường TMĐT phát triển minh bạch và bền vững.

Theo giới chuyên gia, TMĐT Việt Nam không còn chỉ là câu chuyện tăng trưởng về quy mô doanh số, mà đang dịch chuyển sang giai đoạn “tăng trưởng có trách nhiệm”. Doanh nghiệp muốn trụ vững phải xây dựng được chuỗi giá trị minh bạch, sản phẩm đạt chuẩn và trải nghiệm mua sắm an toàn, liền mạch. Đảm bảo chất lượng vì thế không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc nếu muốn chinh phục người tiêu dùng trong kỷ nguyên số.

Thương mại điện tử chuẩn bị bước vào giai đoạn thứ tư - giai đoạn phát triển nhanh và bền vững

Xây dựng chuỗi giá trị minh bạch, đạt chuẩn

Dưới góc nhìn doanh nghiệp, bà Trần Thị Tân, Giám đốc Trách nhiệm xã hội, TikTok Shop chia sẻ, việc xây dựng cộng đồng sẽ tạo nên giá trị bền vững; trong đó 5 trụ cột tạo nên giá trị bền vững đó là các tổ chức Chính phủ, cơ quan ban ngành là đơn vị chủ trì và phối hợp tổ chức các hoạt động đào tạo thúc đẩy tiêu dùng; các nền tảng TMĐT phải cung cấp hạ tầng công nghệ và hệ sinh thái toàn diện; các nhà bán hàng mang đến các sản phẩm chất lượng đặc trưng; các đối tác vận chuyển logistics và truyền thông báo chí góp phần nâng cao nhận diện và uy tín sản phẩm.

Chia sẻ kinh nghiệm về hạ tầng và các dịch vụ logistics trong toàn trình xuyên biên giới xuất nhập khẩu thông quan hàng hóa, ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn cho biết, các giải pháp công nghệ được đơn vị ứng dụng và đem lại hiệu quả. Hiện tại Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn đang vận hành hệ thống SLPM quản trị thời gian thực qua thiết bị iOT và hạ tầng 5G; cổng Smart Gate và Smart InSpection; Digital Twin… Tất cả đều phục vụ cho hoạt động logistics toàn trình xuyên biên giới.

Ông Dương Xuân Huyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định, phát triển TMĐT gắn liền với chuyển đổi số. Thời gian tới, tỉnh sẽ ưu tiên triển khai phát triển hạ tầng số đồng bộ, tích cực triển khai các chính sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phát triển hoạt động kinh doanh thương mại theo hướng hiện đại, thích nghi với xu hướng; đồng thời thực hiện các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp, Hợp tác xã, hộ kinh doanh bán hàng trên các nền tảng TMĐT; thúc đẩy liên kết chuỗi hợp tác công - tư trong phát triển TMĐT của tỉnh. Địa phương cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các doanh nghiệp, tiểu thương trên địa bàn tỉnh trong quá trình chuyển đổi số, phát triển TMĐT.

Ngoài ra, theo nhiều chuyên gia, các nhà bán hàng, doanh nghiệp cần sử dụng phương tiện giao hàng thân thiện với môi trường; xây dựng logistics thông minh, tối ưu hóa vận chuyển và giao hàng. Bên cạnh đó, cần khuyến khích sử dụng bao bì tái chế, đồng thời giảm số lượng bao bì đóng gói tại các khâu. Các nhà bán lẻ cần có những giải pháp thay đổi thói quen tiêu dùng hướng tới giao hàng xanh.

Về vấn đề này, Dự thảo Luật Thương mại điện tử đang được Bộ Công Thương xây dựng đã định hướng cụ thể hành vi “kinh doanh sạch” trong TMĐT. Trong tháng 10 tới, dự luật này sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét và sớm thông qua với kỳ vọng không chỉ giải quyết được thách thức môi trường như một yêu cầu cấp bách, mà còn tăng sức cạnh tranh cho TMĐT, tiến tới một nền kinh tế số phát triển vững bền.

Hương Giang