Đề nghị bỏ quy định ngân hàng phải kiểm soát việc sử dụng vốn vay trong trường hợp góp vốn

Hiện nay, đối với trường hợp "cho vay để thanh toán tiền góp vốn theo hợp đồng góp vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh để thực hiện dự án", tổ chức tín dụng (TCTD) phải có biện pháp kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình tài chính, nguồn trả nợ của khách hàng, đảm bảo khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi tiền vay đúng hạn theo thỏa thuận và phải kiểm soát việc sử dụng vốn vay đúng mục đích.

Điều này được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 22 Thông tư 39/2016/TT-NHNN (được sửa đổi bổ sung tại điểm c khoản 6 và điểm b khoản 9 Điều 1 Thông tư số 06/2023/TT-NHNN).

Liên quan đến vấn đề này, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đề nghị bỏ quy định nêu trên.

HoREA cho rằng tổ chức tín dụng không thể kiểm soát được việc sử dụng vốn vay trong trường hợp góp vốn

HoREA cho rằng, TCTD gần như không thể thực hiện được trách nhiệm phải “có biện pháp kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình tài chính, nguồn trả nợ của khách hàng, đảm bảo khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi tiền vay đúng hạn theo thỏa thuận, kiểm soát việc sử dụng vốn vay đúng mục đích” trong trường hợp nêu trên.

Bởi lẽ người sử dụng vốn vay cuối cùng là chủ đầu tư dự án, là bên thứ 3 chứ không phải là khách hàng trực tiếp vay khoản tín dụng này.

Thứ hai, trong trường hợp này, số tiền vay đã được TCTD chuyển vào tài khoản của chủ đầu tư dự án, điều này có nghĩa là khách hàng vay tín dụng đã sử dụng vốn vay đúng mục đích “vay để thanh toán tiền góp vốn”, nên không cần thiết quy định tổ chức tín dụng phải “kiểm soát việc sử dụng vốn vay đúng mục đích”.

Thứ ba, HoREA cho rằng, TCTD không thể kiểm soát việc sử dụng vốn vay đối với chủ đầu tư dự án là “bên thứ 3” sau khi đã nhận “tiền góp vốn theo hợp đồng góp vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh để thực hiện dự án” của nhà đầu tư, trừ trường hợp có hợp đồng vay tín dụng “tay ba” giữa nhà đầu tư (khách hàng vay tín dụng) - tổ chức tín dụng - chủ đầu tư dự án có thỏa thuận về quyền của TCTD được “kiểm tra, giám sát, đánh giá, kiểm soát việc sử dụng vốn vay đúng mục đích” của chủ đầu tư dự án và không cần thiết quy định nội dung này.

Trong khi đó, quy định trên làm tăng thêm quy trình, thủ tục, tăng chi phí tuân thủ pháp luật của TCTD, gây khó cho cả TCTD và chủ đầu tư dự án.

Với các lý do trên, Hiệp hội đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét bỏ cụm từ “kiểm soát việc sử dụng vốn vay đúng mục đích” tại Thông tư 06 nêu trên.