Đề nghị có mức bồi thường cụ thể cho hành khách khi chuyến bay bị chậm, hủy
Ngày 22/10, thảo luận tại tổ về dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến việc đăng ký, cấp phép bay cho các thiết bị bay không người lái cũng như quyền lợi hành khách khi bị chậm, hủy chuyến.
Góp ý vào dự án Luật đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn ĐBQH TP Hải Phòng) bày tỏ sự quan tâm đến quyền lợi hành khách (Điều 53). Dự thảo đã bổ sung nghĩa vụ của hãng bay (thông báo, xin lỗi, lo ăn, nghỉ) khi chậm, hủy chuyến. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng đây là "bước tiến" nhưng chưa đủ. "Hiện nay có rất nhiều các chuyến bay có thể hoãn đến 5-7 tiếng... nhưng nếu chúng ta chỉ thực hiện nghĩa vụ mà không có mức bồi thường cụ thể thì cũng rất khó để có thể đáp ứng được yêu cầu của các hành khách"-đại biểu nêu rõ. Từ đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu các quy định quốc tế để bổ sung "mức bồi thường" cụ thể, tương xứng vào dự thảo luật, nhằm bảo vệ thực chất quyền lợi của người dân.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, đoàn ĐBQH thành phố Hải Phòng
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn cũng chỉ ra mâu thuẫn khi Luật Phòng không nhân dân (có hiệu lực từ 1/7/2025) yêu cầu đăng ký, cấp phép bay cho các thiết bị Drone/Flycam (vì lý do an ninh, quốc phòng), trong khi dự thảo Luật Hàng không lại định hướng "phát triển vận tải hàng không tầm thấp dùng drone vận chuyển thương mại" và giao Chính phủ quy định chi tiết. Đại biểu yêu cầu Chính phủ phân tích, đánh giá kỹ để tránh chồng chéo hoặc bỏ sót quản lý; đồng thời tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương mới về khoa học công nghệ, chuyển đổi số, hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế tư nhân (ví dụ: cơ sở dữ liệu ngành, cơ chế giảm phát thải).
Về ý kiến trên của đại biểu, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, dự thảo luật thể hiện tư duy đổi mới xây dựng pháp luật, theo hướng ngắn gọn, súc tích. Việc một số nội dung vắng bóng so với luật hiện hành không phải là bỏ sót, mà là sự điều chỉnh để đưa vào các văn bản quy định chi tiết hoặc các luật chuyên ngành khác, đúng với thẩm quyền. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, dự luật này phải đáp ứng yêu cầu cao về thể chế hóa "Bộ tứ Nghị quyết" chiến lược của Bộ Chính trị. Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, về chủ trương chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, tinh thần "mở cửa bầu trời" và thực hiện "thương quyền năm" dù đã có chỉ đạo nhưng chưa được thể hiện rõ. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đây là yêu cầu tất yếu để tăng cạnh tranh, tuy nhiên cần có lộ trình phù hợp với đảm bảo an ninh quốc phòng.
Về "hàng không tầm thấp", Phó Chủ tịch Quốc hội phân tích, hoạt động bay tầm thấp không chỉ phục vụ "kinh tế" hay "vận tải" mà còn phục vụ nhiều mục đích khoa học, xã hội, quy hoạch, cứu trợ bão lụt... Do đó, cần ranh giới rõ ràng giữa luật này và các luật khác.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu thảo luận
Tham dự họp Tổ 12, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương (ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi) đánh giá cao Chính phủ đã nghiêm túc tiếp thu kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đưa vào Điều 3 của Luật Hàng không dân dụng quy định về nguyên tắc để phát triển nền kinh tế độ cao tầm thấp (hoạt động ở độ cao từ 1.000m trở xuống), bao gồm nhiều lĩnh vực, trong đó không chỉ vận tải mà còn ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp, công nghiệp và logistic. Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, trong logistic ở một số nơi, "nền kinh tế" này đã trở thành hệ thống vận tải ba chiều (dưới đất, ngoài biển, trên không), giải quyết tình trạng ùn tắc đô thị và chia cắt giữa các vùng, miền.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết thêm, tại nhiều quốc gia như Hàn Quốc, Nga, Mỹ và Trung Quốc đang phát triển lĩnh vực này rất mạnh mẽ. Hiện nay, Luật Phòng không nhân dân có 1 chương về quản lý tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ. Khi cho ý kiến về nội dung này, UBTVQH giao Chính phủ nghiên cứu đưa vào những chính sách lớn để phát triển hàng không ở tầng độ cao 1.000m trở xuống bằng công nghệ số với những phương tiện bay siêu nhẹ và máy bay không người lái, có thể giải quyết được nhiều vấn đề. Đây là vấn đề mới nên nếu việc quản lý không tốt có thể tạo ra xung đột trong quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch hệ thống sân bay, bãi cất/hạ cánh. “Đây là lĩnh vực rất mới. Chính phủ tiếp thu, quy định nguyên tắc tại Điều 3 của dự thảo Luật là phù hợp, sau đó giao Chính phủ quy định chiến lược phát triển”, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương phát biểu tại Tổ 12 về dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi)
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, việc hiểu về tính lưỡng dụng (của các phương tiện hoặc cơ sở hạ tầng) trong dự thảo luật chưa đầy đủ, quy định trong luật chưa rõ, chỉ tập trung vào vế "lưỡng dụng ra" (cho quốc phòng và an ninh) mà thiếu vế "lưỡng dụng vào". Về việc này, theo Phó Chủ tịch Quốc hội ở tầm quốc gia, nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết theo thẩm quyền.
Phân tích ví dụ, việc sử dụng sân bay dân sự để vận chuyển khẩn cấp bằng máy bay quân sự hoặc an ninh tới các vùng tâm bão lụt và cứu hộ cứu nạn, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, tính lưỡng dụng không chỉ áp dụng cho quốc phòng hay an ninh mà nó còn bao gồm các tình trạng khẩn cấp về an ninh phi truyền thống như: thiên tai, bão lụt, cấp cứu, y tế, thảm họa... Hiện nay đã có Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự do Thủ tướng Chính phủ đứng đầu, vì vậy nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết về tính lưỡng dụng ở tầm quốc gia (lưỡng dụng ra và lưỡng dụng vào).