Đề nghị giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay
Ngày 25-6-2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký Tờ trình Chính phủ Dự án Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với nhiên liệu bay đến hết ngày 31-12-2020.
Theo đó, để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho ngành hàng không trước dịch COVID-19, Bộ Tài chính trình Chính phủ trình UBTVQH giảm 30% mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay. Cùng với đó, thuế GTGT cũng giảm tương ứng 10% mức giảm thuế BVMT là 90 đồng/lít.
Vì sao phải giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay?
Lý giải về sự cần thiết khi giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay, Bộ Tài chính cho biết đại dịch COVID-19 đã gây thiệt hại “rất nghiêm trọng” tới ngành hàng không. Số lượng khách hàng và số chuyến bay khai thác sụt giảm mạnh. Theo báo cáo của Vietnam Airlines, tính đến hết quý II-2020, số chuyến bay toàn mạng giảm 32,7 nghìn chuyến bay, giảm 88,2% so với kế hoạch; số lượng khách vận chuyển giảm khoảng 5,67 triệu khách, giảm 89,3% so với kế hoạch; quy mô sản lượng của Vietnam Airlines tháng 4-2020 còn khoảng 2% so với kế hoạch.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp hàng không vẫn phải gia tăng chi phí cố định để duy trì hoạt động của doanh nghiệp. Các chi phí cố định bao gồm chi phí thuê máy bay, chi phí đậu đỗ và các chi phí chi thường xuyên khác (theo báo cáo của các hãng hàng không trong nước, ước tính chi phí thuê máy bay mỗi tháng của Vietnam Airlines là 30 triệu USD, Vietjet là 20 triệu USD; ước tính chi phí đậu đỗ sân bay mỗi tháng của Vietnam Airlines là 6 tỷ đồng, Vietjet khoảng 3,6 tỷ đồng, Bamboo Airways khoảng 1,24 tỷ đồng).
Doanh thu các hãng hàng không cũng giảm mạnh. Trong quý II-2020, doanh thu của Vietnam Airlines giảm khoảng 18 nghìn tỷ đồng (giảm 96,1% so với kế hoạch), lợi nhuận giảm gần 6,4 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch. Khoản lỗ lớn khiến Vietnam Airlines phải thực hiện ngừng việc với hơn 6.000 lao động, gồm: 4.100 lao động trực tiếp ký kết hợp đồng lao động (quy đổi thời gian ngừng việc); ngừng sử dụng với gần 1.900 lao động thuê ngoài (phi công nước ngoài và tiếp viên ALS).
Dự kiến trong năm 2020, doanh thu Vietnam Airlines giảm 49,3 nghìn tỷ đồng và mức lỗ lên đến gần 16 nghìn tỷ đồng, dòng tiền của Vietnam Airlines dự kiến sẽ thiếu hụt lũy kế xấp xỉ 17 nghìn tỷ đồng trong năm 2020.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, dự báo thị trường vận chuyển năm 2020, nếu dịch bệnh được kiểm soát trước tháng 6-2020, có tính đến hủy toàn bộ các chuyến bay đi, đến Hàn Quốc, tổng thị trường chỉ đạt 61,2 triệu khách, giảm 22,6% so 2019, trong đó các hãng Việt Nam vận chuyển được 10,4 triệu khách quốc tế (giảm 41,2%) và 35,3 triệu khách nội địa (giảm 5,5 %), tổng vận chuyển chỉ đạt 45,7 triệu khách (giảm 17% so cùng kỳ).
“Do tác động của dịch COVID-19, các doanh nghiệp hàng không đối mặt với nguy cơ phá sản cao do không bù đắp được những khoản chi phí lớn để duy trì hoạt động. Sự ngưng trệ của ngành hàng không cũng mang lại những tác động tiêu cực đến sự phát triển của các ngành kinh tế mũi nhọn, bao gồm thương mại, dịch vụ, du lịch…, bởi vai trò quan trọng của ngành hàng không trong việc cung ứng các dịch vụ trung gian liên quan đến vận chuyển, trung chuyển hành khách và hàng hóa.
Trước tình hình khó khăn của các doanh nghiệp vận tải hàng không trong giai đoạn hiện nay, bên cạnh các giải pháp khác, việc sử dụng công cụ thuế (trong đó có việc miễn, giảm thuế) cũng là một biện pháp để Chính phủ hỗ trợ giảm bớt gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp vận tải hàng không, góp phần giúp ngành hàng không duy trì được hoạt động kinh doanh, góp phần giảm giá thành các dịch vụ hàng không, từ đó kích thích nhu cầu di chuyển bằng đường hàng không, góp phần vực dậy ngành vận tải hàng không khỏi khủng hoảng do đại dịch COVID-19”, Bộ Tài chính thông tin và khẳng định việc giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay đã được nhiều nước trên thế giới thực hiện.
Ngân sách thiệt hại như thế nào?
Đánh giá tác động của việc điều chỉnh mức thuế BVMT, Bộ Tài chính nêu 5 điểm. Thứ nhất là phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, phù hợp với nguyên tắc điều chỉnh mức thuế BVMT quy định tại Luật thuế BVMT.
Đối với nền kinh tế, việc giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay góp phần trực tiếp hỗ trợ doanh nghiệp hàng không, góp phần giúp doanh nghiệp hàng không duy trì hoạt động, tăng doanh thu, bù đắp chi phí, tổn thất do dịch COVID-19 cho ngành hàng không.
Mặt khác, ngành hàng không có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt trong nền kinh tế hội nhập. Bên cạnh vai trò chính là huyết mạch trong hệ thống giao thông vận tải thì ngành hàng không còn góp phần thúc đẩy phát triển một số ngành nghề khác. Do đó, việc giảm mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay sẽ góp phần hỗ trợ các doanh nghiệp hàng không vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại, phát triển trong tương lai, góp phần gián tiếp khuyến khích phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn khác như thương mại, du lịch, dịch vụ...
Bên cạnh đó, việc giảm thuế BVMT sẽ góp phần giảm chi phí bay, gián tiếp tạo nguồn tài chính cho doanh nghiệp vận hành hoạt động, từ đó góp phần duy trì, phát triển doanh nghiệp, góp phần gia tăng nhu cầu sử dụng lao động, hạn chế tình trạng cắt giảm lao động. Về lâu dài, khi ngành hàng không vượt qua khủng hoảng và phát triển thì có thể lượng lao động trong ngành hàng không sẽ tăng lên.
Riêng với ngân sách nhà nước, việc thực hiện giảm mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay từ 3.000 đồng/lít xuống 2.100 đồng/lít đến hết ngày 31-12-2020, giảm 900 đồng/lít, thuế GTGT cũng giảm tương ứng 10% mức giảm thuế BVMT là 90 đồng/lít, khi đó, sẽ làm số thu BVMT giảm khoảng 72 - 80 tỷ đồng/tháng.