Để quyền lợi người lao động không bị 'bỏ quên'

Liên đoàn Lao động thành phố kiểm tra, giám sát tại doanh nghiệp

Chủ động giám sát

Những cuộc giám sát do công đoàn chủ trì, phối hợp thực hiện gần đây tại Công ty TNHH Thủy sản công nghệ cao Việt Nam - chi nhánh 1 thị xã Phong Điền hay Công ty TNHH MTV Hào Hưng Huế cho thấy nhiều tín hiệu đáng mừng. Các DN đã chủ động trong thực hiện các chế độ, chính sách pháp luật liên quan đến NLĐ. Công tác giải quyết và chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp bắt buộc đối với NLĐ được thực hiện đầy đủ.

Các DN đều ban hành quy chế hoạt động mạng lưới an toàn, vệ sinh, qua đó, việc kiểm tra, bảo dưỡng máy, thiết bị, nhà xưởng, kho bãi được tuân thủ theo quy định. Đối với NLĐ làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được hưởng chế độ theo quy định và được trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân.

Công tác giám sát không chỉ dừng lại ở việc ghi nhận những mặt tích cực, mà công đoàn cũng chỉ ra những tồn tại như chưa xây dựng nội quy an toàn lao động, chưa có chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật cho NLĐ làm việc trong môi trường độc hại. Đây là những vấn đề tưởng chừng nhỏ nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, quyền lợi của công nhân. Một số công đoàn cơ sở chưa chủ động trong việc quản lý tài chính và thỏa ước lao động tập thể hoặc trong thỏa ước lao động chưa có nhiều điều khoản có lợi hơn cho NLĐ; qua đó, đoàn giám sát yêu cầu kịp thời khắc phục.

Chỗ dựa cho người lao động

Theo ông Trần Ngọc Dương, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Huế, ngoài 2 DN trên, các cấp công đoàn còn chủ trì phối hợp tổ chức giám sát tại nhiều DN khác trên địa bàn thành phố. Hoạt động giám sát này được thực hiện theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội. Thông qua KTGS nhằm phòng ngừa, phát hiện và kiến nghị xử lý đối với những hành vi, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của đoàn viên, NLĐ, góp phần thực hiện chức năng tham gia quản lý nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho NLĐ. “Đây còn là dịp để chúng tôi lắng nghe, ghi nhận tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ những khó khăn của DN và NLĐ, làm cơ sở đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết”, ông Dương cho biết.

Bên cạnh KTGS tại DN, công tác KTGS cấp dưới về chấp hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam cũng được LĐLĐ thành phố tập trung thực hiện. Năm qua, công đoàn các cấp trong thành phố tiến hành hàng chục đợt KTGS về chấp hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam, công tác sử dụng quản lý tài chính, tài sản, hoạt động kinh tế của công đoàn. Ông Lê Minh Nhân, Chủ tịch LĐLĐ thành phố khẳng định: “Muốn bảo vệ tốt NLĐ, bản thân tổ chức công đoàn phải trong sạch, vững mạnh. Vì vậy, công tác KTGS tiếp tục được chú trọng, đảm bảo hoạt động công đoàn thực sự là chỗ dựa vững chắc cho đoàn viên”.

Nâng cao chất lượng đội ngũ

Dù có nhiều chuyển biến, nhưng thực tế công tác giám sát của công đoàn vẫn gặp không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu chủ động của chính một số công đoàn cơ sở. Bà Hồ Thị Thảo, Chủ tịch LĐLĐ thị xã Phong Điền cho biết, nhiều ủy ban kiểm tra công đoàn cơ sở vẫn còn hoạt động mang tính hình thức, thiếu sự quyết liệt khi đối diện với các vấn đề nhạy cảm. Một phần nguyên nhân đến từ việc cán bộ công đoàn kiêm nhiệm, không đủ thời gian để chuyên sâu vào công tác KTGS. Một rào cản khác đến từ chính các đơn vị được giám sát, có đơn vị khi biết có đoàn giám sát thường tìm cách đối phó, "làm đẹp" hồ sơ hoặc chỉ khắc phục tạm thời.

Theo ông Lê Minh Nhân, để công tác KTGS của công đoàn chuyên nghiệp hóa, một trong những giải pháp quan trọng được LĐLĐ thành phố tập trung là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ kiểm tra công đoàn. Đội ngũ cán bộ kiểm tra công đoàn phải đủ năng lực, phẩm chất, có kiến thức toàn diện về các lĩnh vực, có bản lĩnh và mạnh dạn đấu tranh với các hành vi vi phạm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. LĐLĐ thành phố đã tăng cường chỉ đạo các cấp công đoàn kiện toàn kịp thời cán bộ ủy ban kiểm tra công đoàn các cấp, củng cố đủ số lượng, đảm bảo điều kiện, tiêu chuẩn, cơ cấu đúng thành phần, có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Để đội ngũ này làm tốt nhiệm vụ KTGS, LĐLĐ thành phố ưu tiên đến công tác bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cơ sở nói chung và cán bộ làm công tác KTGS nói riêng.

Bài, ảnh: HẢI THUẬN