Để sản xuất vụ Xuân thắng lợi

Nông dân xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao thu hoạch rau vụ Đông để chuẩn bị sản xuất vụ Xuân.

Nhận diện khó khăn

Hiện tại, nông dân trên địa bàn tỉnh đang tập trung mọi nguồn lực để thu hoạch các loại cây trồng vụ Đông; cày ải, giải phóng đất nhanh, đảm bảo sạch tàn dư cây trồng và nguồn sâu bệnh vụ trước để gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất. Thu hoạch xong những luống rau cuối cùng của vụ Đông, gia đình ông Nguyễn Văn Thiệu ở xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao đã thuê cày máy, cày lật đất để chuẩn bị gieo cấy vụ Xuân. Ông Thiệu cho biết: "Hiện giờ gia đình tôi đã cày xong ruộng, đang đợi lấy nước ngâm cho ngấu ruộng để xuống giống theo đúng lịch thời vụ do tổ khuyến nông xã thông báo. Vụ Đông năm nay ít mưa nên hiện nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp chưa đáp ứng được đầy đủ, nhất là đối với việc gieo cấy. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn chủ động khơi thông, vệ sinh mương máng để có thể lấy nước ngay khi HTX tổ chức bơm tưới".

Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn khu vực miền núi phía Bắc, từ 12/2024-2/2025, lượng mưa trung bình có thể thấp hơn so với trung bình nhiều năm, đồng thời có thể xuất hiện nhiều đợt rét đậm, rét hại kéo dài, gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Trong khi đó, vụ Xuân là vụ sản xuất nông nghiệp chính trong năm, quyết định trên 60% mục tiêu sản lượng lương thực cả năm trên địa bàn tỉnh. Năm 2025 cũng là năm có nhiều ngày lễ lớn, sự kiện quan trọng của đất nước, vì vậy, giành thắng lợi trong vụ Xuân chính là hưởng ứng phong trào thi đua một cách thiết thực nhất của các địa phương, ngành Nông nghiệp và bà con nông dân trong toàn tỉnh.

Theo kế hoạch, vụ Xuân năm nay, toàn tỉnh sẽ gieo cấy khoảng 35.300ha lúa, trong đó diện tích lúa lai gần 11.800ha, lúa chất lượng cao 21.100ha, còn lại là các giống lúa khác. Năng suất dự kiến sẽ đạt khoảng 61,7 tạ/ha, tổng sản lượng dự kiến đạt khoảng 217.700 tấn. Bên cạnh cây lúa, trong vụ Xuân, toàn tỉnh cũng đặt ra kế hoạch gieo trồng 5.600ha ngô, 4.800ha rau xanh các loại. Theo khung lịch được ban hành, trà Xuân sớm (chiếm 2% tổng diện tích gieo cấy toàn vụ) đã được bà con xuống giống, chuẩn bị gieo cấy, tập trung ở các chân ruộng trũng. Trà Xuân muộn (chiếm 98% tổng diện tích) sẽ được chia làm 2 đợt, gồm trà 1 (chiếm 46% tổng diện tích) sẽ gieo mạ trong tuần đầu tiên của tháng 1/2025, trà 2 (chiếm 52% tổng diện tích) sẽ gieo mạ từ ngày 25/1-5/2/2025.

Ông Nguyễn Trọng Luyện - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Thanh Thủy cho biết: “Xác định vụ Xuân là vụ sản xuất chính, làm tiền đề cho các vụ sau nên Phòng đã tham mưu với lãnh đạo UBND huyện tổ chức tốt công tác tuyên truyền về khung lịch thời vụ; vận động bà con thực hiện đúng lịch, không cấy sớm để tránh rét đậm, rét hại làm ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây lúa”.

Bên cạnh ảnh hưởng của thời tiết, giá các loại vật tư, dịch vụ đầu vào phục vụ sản xuất tiếp tục có xu hướng tăng, thị trường tiêu thụ nông sản gặp khó khăn cũng ảnh hưởng đến tâm lý người sản xuất.

Làm đất, chuẩn bị gieo cấy vụ Xuân ở xã Thượng Nông, huyện Tam Nông.

Thực hiện quyết liệt các giải pháp

Nhận diện, lường trước những khó khăn này, các địa phương bám sát giải pháp sản xuất vụ Xuân, tuân thủ thời vụ, cơ cấu giống và phương án sản xuất theo hướng dẫn của ngành Nông nghiệp. Đồng chí Trần Tú Anh - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT nhấn mạnh: Trên cơ sở chủ trương, định hướng của tỉnh, các địa phương cần bám sát tình hình sản xuất, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết để có biện pháp hướng dẫn, chỉ đạo kịp thời, quyết liệt, phù hợp với thực tế nhằm cấy hết diện tích theo kế hoạch, tránh tình trạng bỏ ruộng, bỏ vụ. Đồng thời, tập trung chỉ đạo thực hiện tốt cơ cấu trà, cơ cấu giống, thực hiện gieo mạ đúng khung lịch thời vụ của tỉnh; khuyến khích tích tụ, tập trung đất đai gắn với xây dựng cánh đồng một giống để áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật, đưa cơ giới hóa vào sản xuất để đạt kết quả cao nhất trong vụ Xuân.

Đến thời điểm hiện tại, các địa phương đã chuẩn bị giống đủ số lượng, đúng cơ cấu, phân bón, nước tưới, vật tư nông nghiệp khác theo phương án sản xuất vụ Xuân năm 2025 đã triển khai. Ngành Nông nghiệp cũng yêu cầu các đơn vị chuyên môn cử cán bộ phối hợp với các địa phương bám sát đồng ruộng, hướng dẫn người dân các biện pháp phòng, chống rét cho mạ, theo dõi sát tình hình thời tiết để điều chỉnh việc gieo cấy, chăm bón cho phù hợp, tránh gieo mạ quá sớm. Khuyến cáo nông dân gieo cấy lúa xung quanh tiết lập Xuân, tránh gieo cấy, bón phân đạm cho mạ khi nhiệt độ xuống thấp dưới 160C. Đối với các loại cây ngô, lạc, đậu... ngoài gieo trồng đúng thời vụ, nông dân cần tranh thủ độ ẩm đất để gieo trồng và sử dụng các loại giống cây trồng tốt, đúng cơ cấu của ngành Nông nghiệp, không gieo trồng trong những ngày nhiệt độ thấp dưới 150C.

Để hạn chế tối đa việc bà con mua phải vật tư kém chất lượng, ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng, Sở NN&PTNT đã cử các đơn vị phối hợp với địa phương tiến hành kiểm tra, thanh tra các cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp, đảm bảo cung cấp giống, vật tư chất lượng theo đúng bộ danh mục đã được ban hành. Sở NN&PTNT cũng yêu cầu Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Phú Thọ chỉ đạo các xí nghiệp thủy nông phối hợp với địa phương tu bổ, nạo vét kênh mương, cung cấp đủ nguồn nước phục vụ sản xuất, đồng thời nghiêm cấm các hành vi tháo nước để khai thác thủy sản.

Bên cạnh thực thi chính sách hỗ trợ, các huyện, thành, thị cũng tiếp tục thực hiện cơ chế, chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, trong đó chú trọng vào khâu chế biến; tiếp tục đẩy mạnh xây dựng các chuỗi liên kết từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm; khuyến khích các chủ thể có tiềm năng xây dựng sản phẩm OCOP nhằm nâng cao giá trị nông sản, tiến tới mở rộng sản xuất và vùng cung ứng nguyên liệu sản phẩm... Các địa phương cần chủ động theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, sẵn sàng các phương án phòng, chống để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại trong trường hợp có thiên tai xảy ra.

Phan Cường