Đề thi Ngữ văn: Rồi một ngày cuộc sống hóa hư vô

Gợi ý đáp án

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: nghị luận.

Câu 2. Theo đoạn trích, những chuyện đau khổ mà con người từng trải qua: Đó có thể là thất bại do bạn gây ra, hay bạn là người bị hại do lỗi lầm của người khác.

Câu 3. Khi đối diện với những phiền não con người học được cách điều khiển và cân bằng cảm xúc của chính mình, cách giải quyết tình huống. Khi đối diện với thăng trầm cảm xúc và phiền não con người sẽ nhận ra giá trị cuộc sống ở một góc độ nào đó. Vì vậy, đôi khi đối diện với phiền não, thăng trầm sẽ giúp con người trở nên trưởng thành hơn.

Câu 4. Gặp phiền não khi còn sống giúp cho cuộc sống của con người trở nên đa dạng nhiều màu sắc. Có vui buồn mới gọi là cuộc sống. Giúp con người có những bài học, những trải nghiệm và đôi khi nhìn lại con người sẽ có cả những kỉ niệm.

II. LÀM VĂN

Câu 1. Những việc cần làm để vượt qua những thất bại hay tổn thương trong cuộc sống.

- Giải thích: Những thất bại hay tổn thương là những sự việc, những trạng thái tâm lý không mong muốn của con người buộc con người phải đối diện.

- Những việc cần làm để vượt qua thất bại hay tổn thương trong cuộc sống: Đối diện với thất bại, tổn thương và nhìn nhận nó như một lẽ tất nhiên trong cuộc sống. Luyện tập lối suy nghĩ tích cực. Học cách cân bằng bản thân, bình tĩnh đón nhận mọi việc. Nhìn thẳng vào vấn đề để tìm ra cách giải quyết phù hợp nhất.

Câu 2. Phân tích đoạn thơ "Tây Tiến" và nhận xét về cảm hứng lãng mạn.

* Giới thiệu tác giả,tác phẩm và vấn đề cần nghị luận

* Ngoại hình người lính

- Không mọc tóc, quân xanh màu lá đều là hậu quả của những trận sốt rét rừng khủng khiếp mà người nào cũng phải trải qua. Trong hồi ức của những người lính Tây Tiến trở về, đoàn quân tử vong vì sốt rét rừng nhiều hơn là vì đánh trận bởi rừng thiêng nước độc mà thuốc men không có.

- Quang Dũng không hề che giấu những gian khổ, khó khăn…, chỉ có điều nhà thơ không miêu tả một cách trần trụi. Hiện thực ấy được khúc xạ qua bút pháp lãng mạn của Quang Dũng, trở thành cách nói mang khẩu khí của người lính Tây Tiến, cách nói rất chủ động: không mọc tóc chứ không phải tóc không thể mọc vì sốt rét tạo nên nét dữ dội, ngang tàng, cứng cỏi của người lính Tây Tiến; cái vẻ xanh xao vì đói khát, vì sốt rét của những người lính qua ngòi bút Quang Dũng lại toát lên vẻ oai phong, dữ dằn của những con hổ nơi rừng thiêng "quân xanh màu lá dữ oai hùm".

* Sức mạnh nội tâm

- Đoàn binh gợi lên sự mạnh mẽ lạ thường của "Quân đi điệp điệp trùng trùng" (Tố Hữu), của "tam quân tì hổ khí thôn ngưu" (ba quân mạnh như hổ báo nuốt trôi trâu) (Phạm Ngũ Lão).

- Dữ oai hùm là khí phách, tinh thần của đoàn quân ấy, như mang oai linh của chúa sơn lâm rừng thẳm

- Mắt trừng là chi tiết cực tả sự giận dữ, phẫn nộ, sôi sục hướng về nhiệm vụ chiến đấu. Thủ pháp đối lập được sử dụng đắc địa trong việc khắc họa sự tương phản giữa ngoại hình ốm yếu và nội tâm mãnh liệt, dữ dội, ngang tàng.

* Thế giới tâm hồn đầy mộng mơ thể hiện qua nỗi nhớ

- Những người lính Tây Tiến không phải là những người khổng lồ không tim, bên trong cái vẻ oai hùng, dữ dằn của họ là những tâm hồn, những trái tim rạo rực, khát khao yêu đương "đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm". Dáng kiều thơm gợi vẻ đẹp yêu kiều, thướt tha thanh lịch của người thiếu nữ Hà thành, là cái đẹp hội tụ sắc nước hương trời. Những giấc mơ mang hình dáng kiều thơm đã trở thành động lực để giúp người lính vượt qua mọi khó khăn, gian khổ; đã thúc giục họ tiến lên phía trước; và cũng là sợi dây thiêng liêng của niềm tin mang họ vượt qua bom đạn trở về.

* Lí tưởng, khát vọng

- Câu thơ thứ nhất nếu tách ra khỏi đoạn thơ sẽ là một bức tranh hết sức ảm đạm: Rải rác đây đó nơi biên cương của Tổ quốc, nơi rừng hoang lạnh lẽo xa xôi là những nấm mồ vô danh không một vòng hoa, không một nén hương tưởng niệm. Hai chữ "rải rác" gợi vẻ hiu hắt, quạnh quẽ thật ảm đạm và thê lương.

- Trong một câu thơ mà tác giả sử dụng tới hai từ Hán Việt biên cương, viễn xứ mang màu sắc trang trọng cổ kính như để bao bọc cho những nấm mồ xa xứ ấy một bầu không khí thiêng liêng đượm vẻ ngậm ngùi, thành kính.

- Mặc dù khung cảnh ấy hàng ngày vẫn trải ra trên các cung đường hành quân của người lính Tây Tiến nhưng nó không đủ sức làm các anh nản chí sờn lòng, mà trái lại càng nung nấu quyết tâm "Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh" (là tuổi trẻ, là bao mơ ước, khát vọng đang ở phía trước. Nhưng không gì quý hơn Tổ quốc, không có tình yêu nào cao hơn tình yêu ấy.

* Đoạn thơ khép lại bằng sự hi sinh của họ

- Trong bài thơ, Quang Dũng không hề né tránh hiện thực khắc nghiệt, dữ dội. Trong chặng đường hành quân, nhiều người lính không thể vượt qua đã gục lên súng mũ bỏ quên đời. Dọc đường Tây Tiến cũng là vô vàn những nấm mồ liệt sĩ mọc lên "Rải rác biên cương mồ viễn xứ"… Và bây giờ, một lần nữa tác giả nhắc đến sự ra đi của họ Áo bào thay chiếu anh về đất. Người lính Tây Tiến gục ngã bên đường không có đến cả mảnh chiếu để che thân, đồng đội phải đan cho họ những tấm nứa, tấm tranh.

- Thế nhưng tác giả đã cố gắng làm giảm đi tính chất bi thương của những mất mát:+ Áo bào (áo mặc ngoài của các vị tướng thời xưa) đã khiến họ trở thành những chiến tướng sang trọng.

- Về đất là cách nói giảm nói tránh, cái chết lại là sự tựu nghĩa của những người anh hùng, thanh thản và vô tư sau khi đã làm tròn nhiệm vụ (liên hệ câu thơ của Tố Hữu: Thanh thản chết như cày xong thửa ruộng…).

- Sông Mã gầm lên khúc độc hành vừa dữ dội vừa hào hùng, khiến cái chết, sự hi sinh của người lính Tây Tiến không bi lụy mà thấm đẫm tinh thần bi tráng. Sông Mã tấu lên bản nhạc dữ dội của núi rừng như loạt đại bác đưa tiễn những anh hùng của dân tộc về nơi vĩnh hằng.

* Nhận xét cảm hứng lãng mạn

- Bút pháp lãng mạn ưa khám phá những vẻ đẹp dữ dội, phi thường, hay sử dụng thủ pháp đối lập mạnh mẽ. Bút pháp này chủ yếu được bộc lộ qua bốn câu thơ đầu. Tác giả nhiều lần viết về cái bi, sự mất mát, song buồn mà không ủy mị, cúi đầu, mất mát mà vẫn cứng cỏi, gân guốc.

Ly Hương