Đề thi ngữ văn: Trò thích, thầy chê

Kết thúc ngày thi đầu tiên của kỳ thi THPT quốc gia năm 2019, rất nhiều thí sinh đã tạm thời thở phào sau hai môn quan trọng nhất là ngữ văn và toán.

Trong đó, ngữ văn là môn thi tự luận duy nhất trong năm bài thi và cũng là môn thi thu hút sự quan tâm lớn nhất từ dư luận. Thế nhưng đề thi năm nay khiến nhiều giáo viên bất ngờ vì quá quen thuộc và thiếu tính sáng tạo.

Không dễ có điểm cao

Sau 120 phút làm bài, hầu hết thí sinh ra về đều trong tâm trạng vui vẻ và nhẹ nhõm. Phần lớn các em đều cho rằng đề thi năm nay vừa sức và không bất ngờ vì đều là những nội dung các em đã học, ôn kỹ càng.

Em Trí Thắng (Trường THPT Trần Văn Giàu, TP.HCM) cho hay em làm bài khá tốt vì đề khá dễ và nằm trong chương trình ôn tập của em. “Đề thi năm nay không phức tạp, dù không trong dự đoán nhưng những bạn học trung bình cũng có thể làm tốt được. Đề cũng không mới so với năm trước, em thích nhất ở phần đọc hiểu và làm văn khi nói về ý chí và khát vọng của con người trong cuộc sống vì em được thể hiện suy nghĩ của mình” - Thắng tự tin nói.

Em Phan Ngọc Thùy Linh (Trường THPT Yên Hòa) chia sẻ em thấy đề văn khá dễ, câu trong đề cũng khá hay khi nói về ý chí của con người trong cuộc sống và khát vọng của con người, em thoải mái bày, tỏ suy nghĩ hơn.

Nhận xét đề văn năm nay, cô Nguyễn Thị Mộng Tuyền, giáo viên dạy ngữ văn Trường THPT Quang Trung, TP.HCM, cho rằng đề vừa sức, an toàn và không hề đánh đố thí sinh.

Theo cô Tuyền, những nội dung đáng chú ý nhất của đề về “hành trình theo đuổi khát vọng” hoặc “sức mạnh của ý chí” ở phần đọc hiểu và làm văn thật sự không mới. Các em vẫn thường xuyên gặp trong những đề văn từ THCS đến THPT.

Theo cô Tuyền, học sinh khá giỏi môn văn, thích quan sát, suy nghĩ và nhìn nhận sâu sắc về cuộc sống sẽ có cơ hội nói lên ý kiến của mình một cách truyền cảm hứng nhất.

Tương tự, cô Vũ Thu Hương (ĐH Sư phạm HN) cho rằng đề thi chưa đảm bảo đủ tiêu chí phân loại, đánh giá thí sinh, cũng như chưa đủ mở để thí sinh được thể hiện quan điểm, cá tính của mình. Đề đảm bảo được chuẩn kiến thức và kỹ năng, chạm đến những vấn đề mang tính thời sự và có thể phát huy được những trải nghiệm của học sinh THPT.

Cô Huỳnh Như mặc áo mưa đợi con gái Huỳnh Trâm bên ngoài trường và vui mừng khi con gái khoe làm bài tốt. Ảnh: HOÀNG GIANG

Đề thi có cấu trúc quen thuộc

Thẳng thắn hơn, ThS Hồ Tấn Nguyên Minh, Trường THPT chuyên Lương Văn Chánh (Phú Yên), bày tỏ: “Tôi khá thất vọng với đề thi năm nay. Nhìn chung đề thi được ra với cấu trúc quen thuộc, bám sát chương trình 12. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra cũ kỹ, cách hỏi chưa có sự sáng tạo”.

ThS Minh dẫn giải ở phần đọc hiểu cho bài thơ Trước biển của Vũ Quần Phương. Sự phân hóa ở các mức độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng được thể hiện khá rõ trong bốn câu hỏi. Tuy nhiên, đây là một văn bản thơ - không dễ hiểu đối với học sinh, lại là một văn bản hoàn toàn lạ với các em nên để hiểu và trả lời được những câu hỏi này không phải là chuyện dễ dàng. Hơn nữa, với văn bản này sẽ rất dễ dẫn đến chuyện trả lời một cách vô tội vạ, gây khó khăn cho việc chấm thi.

ThS Minh tiếp, vấn đề nói về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống ở phần nghị luận xã hội cũng đã quá quen thuộc nên thí sinh sẽ không khó để làm.

Tương tự, cô Lưu Mai Tâm, giáo viên Trường THPT Trịnh Hoài Đức, Bình Dương, cũng cho rằng đề văn an toàn.

Theo cô Tâm, đề năm nay tập trung ở lớp 12, ngữ liệu đọc hiểu gần giống với đề minh họa của Bộ GD&ĐT năm 2017. Đặc biệt, phần nghị luận xã hội năm nay theo dạng đề truyền thống, tập trung bàn về sức mạnh ý chí của con người. Dạng đề này thí sinh sẽ dễ viết, dễ làm nhưng nó khó thể hiện được tư duy của học sinh trong những vấn đề thời sự.

“Đề thi không tạo nên hiệu ứng xã hội mạnh mẽ nhưng vẫn có “đất” cho thí sinh giỏi văn thể hiện. Cụ thể là câu 3, 4 phần đọc hiểu khi để thí sinh bày tỏ quan điểm về khát vọng sống, hay với câu nghị luận văn học có phần phân hóa cao khi yêu cầu thí sinh nhận xét về cách nhìn mang tính phát hiện của Hoàng Phủ Ngọc Tường vì cái “chất” ký của ông rất khó để viết lên” - cô Tâm chia sẻ.

Đề toán có sự phân hóa tốt

Đề thi toán năm nay vẫn gồm 50 câu, tập trung vào kiến thức lớp 12, chỉ có ba câu ở kiến thức lớp 10 và 11. Trong ba câu có hai câu thuộc dạng nhận biết. Đề thi có 45 câu có nội dung rất sát với đề tham khảo. Đặc biệt trong đề có 30 câu cơ bản. Trong 30 câu đó có 17 câu rất dễ và 13 câu còn lại thuộc dạng thông hiểu. 30 câu cơ bản gần giống với đề tham khảo, chỉ sửa một vài con số, ý nhỏ.

Theo thầy Ngô Thiện, giáo viên toán Trường THPT Trần Nhân Tông, những câu vận dụng từ mức độ thấp đến cao là từ câu 30 đến câu 45. Những câu này Bộ GD&ĐT đã triển khai các dạng tương tự trong đề tham khảo. Vì thế, học sinh nào luyện kỹ sẽ thấy dạng toán này rất quen thuộc. Trong đề chỉ có bốn câu có ý mới. Tuy nhiên, những ý mới này vẫn nằm trong kiến thức lớp 12 nhưng không có trong đề tham khảo. Trong bốn câu này có một câu thật sự khó nhưng vẫn không khó bằng đề thi năm 2018. “So với năm 2017, đề toán năm nay dễ hơn một chút nhưng so với năm 2018 thì đề dễ hơn nhiều. Đề thi năm nay mức độ phân hóa rất tốt, phân hóa theo mức độ từ từ chứ không đột ngột như năm 2018” - thầy Thiện nói.

P.ANH - H.PHƯỢNG - N.QUYÊN