Để tránh rơi vào thế bị động khi COVID-19 trở lại

Các làn sóng dịch COVID-19 đang trở lại nhiều nước trên thế giới khi số ca mắc mới bắt đầu tăng lên những mức cao chưa từng thấy trong nhiều tháng.

Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm người nhiễm COVID-19 tại Sydney, Australia. Ảnh: AFP/TTXVN

Có nhiều yếu tố kết hợp để lý giải cho xu hướng này: Hiện hầu hết các nước đã dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp hạn chế phòng dịch, tích cực thúc đẩy khôi phục và phát triển hoạt động kinh tế - xã hội. Trong khi virus chưa hoàn toàn biến mất mà vẫn tiếp tục biến đổi, khả năng miễn dịch có được nhờ tiêm phòng trong cộng đồng giảm dần theo thời gian nhưng tỷ lệ đăng ký tiêm các mũi tăng cường ở mức thấp.

Cuộc sống bình thường đã quay trở lại nhiều nơi, song nguy cơ bùng phát dịch vẫn thường trực do những biến thể mới của virus SARS-CoV-2. Campuchia ghi nhận các ca mắc mới sau 51 ngày liên tục không có ca nào, trong khi Singapore không loại trừ khả năng phải thắt chặt trở lại các biện pháp giãn cách do số ca nhiễm biến thể phụ BA.4 và BA.5 của Omicron gia tăng. Tại Nhật Bản, các chuyên gia quan ngại về xu hướng tiếp xúc đông người tăng lên trong kỳ nghỉ Hè sẽ thúc đẩy làn sóng dịch mới. Israel ngày 27-6 thông báo ghi nhận 11.483 ca mắc mới, cao nhất kể từ ngày 30-3. Tại châu Âu, biến thể phụ BA.5 của Omicron đã trở thành biến thể chủ đạo gây ra khoảng 50% số ca mắc mới COVID-19 ở Đức. BA.5 cùng với “người anh em” BA.4 cũng “hoành hành” tại Anh, nơi các mô hình dự báo tình hình dịch bệnh cho thấy số ca mắc mới tăng khoảng 80% trong 3 tuần gần nhất. Số ca mắc ở châu Âu đã tăng gấp 3 lần trong tháng qua, khiến Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo tình hình lây nhiễm COVID-19 tại châu Âu sẽ ở “mức cao” trong mùa Hè năm nay.

Các dòng phụ BA.4 và BA.5 đều được cho là lây lan nhanh hơn các dòng phụ gây bệnh chủ đạo trong làn sóng trước. Câu hỏi quan trọng nhất đặt ra lúc này là liệu làn sóng dịch mới sẽ kéo dài bao lâu, hậu quả ra sao. Trên thực tế, các nước đã trải qua làn sóng dịch do BA.4 và BA.5 gây ra như Nam Phi và Bồ Đào Nha đến nay đều đã vượt qua đỉnh dịch mà không gặp nhiều sóng gió, nhưng giới chuyên gia khuyến cáo có 2 lý do khiến các nước phải thận trọng. Thứ nhất, hơn 2 năm dịch bệnh hoành hành đã khiến hệ thống y tế quốc gia ở nhiều nước dần cạn kiệt nhân lực, vật lực và cần thời gian để củng cố và hồi phục, trong khi COVID-19 không phải dịch bệnh duy nhất cần đề phòng trong mùa Hè. Thứ hai, thế giới đến nay vẫn chưa đánh giá hết hậu quả và chi phí y tế đi kèm với hội chứng COVID kéo dài.

Các chuyên gia đều nhất trí rằng việc khuyến khích người dân đi tiêm phòng mũi tăng cường, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao như người già và trẻ em, là biện pháp cốt yếu để có thể tránh những hậu quả đáng tiếc. Trên thực tế, các chính phủ trên thế giới vẫn coi chương trình tiêm phòng là một phần quan trọng trong chiến lược phòng chống dịch bệnh. Đặc biệt, tiêm phòng cho nhóm trẻ nhỏ, vốn đang là nhóm nguy cơ làm lây lan virus, được coi là một yếu tố giúp thay đổi cục diện.

Theo chuyên gia Colin Angus từ Đại học Sheffield (Anh), việc các nước đã chấm dứt hầu hết các chiến dịch xét nghiệm trên diện rộng cũng như các biện pháp phòng dịch càng làm gia tăng nguy cơ đợt dịch ập đến khi thế giới chưa có sự chuẩn bị tốt. Trong khi đó, chuyên gia dịch bệnh truyền nhiễm tại Đại học Buffalo (Mỹ) Thomas Russo nhấn mạnh, virus sẽ không biến mất và có thể sẽ còn tiếp tục lưu hành trong nhiều năm, nếu không nói là mãi mãi. Vì thế, tỷ lệ dân số được tiêm phòng sẽ phần nào quyết định những thiệt hại mà dịch bệnh gây ra. Nói cách khác, việc tiêm vắc-xin phòng bệnh chẳng những là biện pháp hiệu quả nhất, mà còn giúp tạo bước ngoặt nhằm giành thế chủ động trong cuộc chiến đẩy lùi COVID-19 của toàn thế giới./.

Theo TTXVN