Đề xuất 10 giải pháp để phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội

Ngày mai (6-3), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất 10 giải pháp phát triển nhà ở xã hội nhằm đạt mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ giai đoạn 2021-2030 và tiếp tục mở rộng sau năm 2030.

Mục tiêu là đảm bảo an sinh nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân, viên chức, cán bộ lực lượng vũ trang, đồng thời thúc đẩy kinh tế và tạo nền tảng phát triển bền vững cho thị trường bất động sản.

1. Cơ chế đặc thù cho quỹ nhà ở

Giải pháp thứ nhất, HoREA đề nghị Quốc hội ban hành “Nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội” với 5 cơ chế đặc thù. Cụ thể, thành lập “Quỹ nhà ở quốc gia” gồm “Quỹ phát triển nhà ở xã hội” để hỗ trợ phát triển nhà giá rẻ. Áp dụng cơ chế chấp thuận chủ trương đầu tư với dự án cải tạo chung cư. Cho phép UBND cấp tỉnh, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chỉ định chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội phù hợp với từng nhóm đối tượng.

2. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện dự án thí điểm theo giai đoạn

Giải pháp thứ hai, HoREA đề nghị bổ sung quy định trong Nghị định hướng dẫn Nghị quyết 171/2024/QH15, cho phép Bộ Quốc phòng, Bộ Công an phân kỳ đầu tư dự án nhà ở xã hội theo giai đoạn, đồng thời được phê duyệt danh sách đối tượng mua, thuê mà không cần thông qua cơ quan quản lý cấp tỉnh. Điều này giúp lực lượng vũ trang tiếp cận nhà ở nhanh chóng, phù hợp với điều kiện công tác đặc thù.

Một dự án nhà ở xã hội tại TP Thủ Đức, TP.HCM. Ảnh: QH

3. Tăng hệ số sử dụng đất cho dự án nhà ở xã hội

Giải pháp thứ ba, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng sửa đổi Nghị định 100/2024/NĐ-CP để cho phép chủ đầu tư tăng hệ số sử dụng đất và quy mô dân số tối đa 1,5 lần so với tiêu chuẩn, giúp tăng 50% số lượng căn hộ trong cùng diện tích đất. Điều này giúp tối ưu quỹ đất đô thị, tạo thêm nhiều nhà ở xã hội mà không cần mở rộng diện tích đất dự án.

4. Khoản vay ưu đãi cho chủ đầu tư

Giải pháp thứ tư, HoREA kiến nghị bãi bỏ khoản 3 Điều 77 Nghị định 100/2024/NĐ-CP, cho phép Ngân hàng Chính sách Xã hội cung cấp khoản vay ưu đãi cho chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang, cá nhân cải tạo nhà cho thuê. Đồng thời, đề nghị Ngân hàng Phát triển Việt Nam công bố rõ điều kiện vay vốn, mức lãi suất, thời hạn vay để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn thuận lợi. Ngoài ra, HoREA cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn các ngân hàng thương mại áp dụng lãi suất ưu đãi thấp hơn 1,5-2% so với trung bình thị trường.

5. Áp dụng lãi suất 4,7%/năm

Giải pháp thứ năm, đề nghị Ngân hàng Chính sách Xã hội áp dụng lãi suất 4,7%/năm cho hộ nghèo vay mua nhà ở xã hội năm 2025. Chính sách này giúp người thu nhập thấp có điều kiện sở hữu nhà với mức vay hợp lý, đảm bảo công bằng xã hội.

6. Ưu đãi thuế nhà ở xã hội cho thuê

Giải pháp thứ sáu, HoREA đề nghị sửa đổi Luật Thuế Giá trị gia tăng và Thuế Thu nhập doanh nghiệp để áp dụng thuế suất ưu đãi 3% và 6% đối với nhà ở xã hội cho thuê nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư. Việc ưu đãi thuế giúp giảm chi phí, tạo động lực cho doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội với mục đích cho thuê dài hạn thay vì chỉ bán.

Theo HoREA cần rút ngắn thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội. Ảnh: QH

7. Linh hoạt quy định chuyển tiếp

Giải pháp thứ bảy, đề nghị sửa đổi quy định chuyển tiếp trong Nghị định 100/2024/NĐ-CP để chủ đầu tư nhà ở thương mại có thể lựa chọn tiếp tục thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo quy định trước đó hoặc theo nghị định mới. Điều này giúp doanh nghiệp linh hoạt, không bị gián đoạn kế hoạch đầu tư do thay đổi chính sách.

8. Công nhận loại hình nhà ở xã hội mới

Giải pháp thứ tám, đề nghị công nhận nhà trọ cho thuê dài hạn là một loại hình nhà ở xã hội. Khi được công nhận, chủ nhà trọ sẽ được hưởng ưu đãi về thuế, tín dụng giống như chủ đầu tư nhà ở xã hội. Điều này giúp cải thiện điều kiện sống của người thuê trọ, đặc biệt là công nhân, người nhập cư, lao động phổ thông có thu nhập thấp.

9. Thủ tục đơn giản hóa

Giải pháp thứ chín, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố rút ngắn thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội, khắc phục tình trạng hồ sơ bị đùn đẩy giữa các cơ quan, làm chậm tiến độ dự án. Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính giúp doanh nghiệp triển khai dự án nhanh hơn, sớm đưa nhà ở vào sử dụng, giải quyết nhu cầu cấp bách về chỗ ở cho người dân.

10. Bố trí sẵn quỹ đất

Giải pháp thứ mười, Horea đề nghị các địa phương bố trí đủ quỹ đất và triển khai nhiều phương thức tạo lập quỹ đất cho nhà ở xã hội. Cụ thể, đảm bảo quy hoạch quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội.

Ngoài ra, tổ chức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư đối với quỹ đất do Nhà nước quản lý, nhằm đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh lành mạnh. HoREA cũng kêu gọi doanh nghiệp bất động sản tái cơ cấu, chuyển hướng đầu tư vào nhà ở thương mại giá rẻ và tích cực tham gia chương trình phát triển nhà ở xã hội do Chính phủ phát động.

Một dự án nhà ở xã hội ở quận 12, TP.HCM. Ảnh: QH

QUANG HUY