Đề xuất bỏ HĐND ở các xã thuộc đô thị trên cả nước

Ngày 5-2, tại phiên họp thứ 42, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Dự thảo Luật này sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, dự kiến khai mạc ngày 12-2.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tờ trình

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết Chính phủ đề xuất mở rộng việc áp dụng không tổ chức HĐND cho các đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.

Dự thảo Luật quy định mô hình tổ chức chính quyền địa phương theo hướng: Mở rộng việc áp dụng mô hình chính quyền đô thị tại quận của TP HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng để áp dụng cho tất cả các quận của thành phố trực thuộc trung ương; Mở rộng việc áp dụng mô hình chính quyền đô thị tại phường của TP Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng để áp dụng cho tất cả các đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc quận; thị xã, thành phố thuộc tỉnh; thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.

Theo đó, đối với đơn vị hành chính đô thị thì tại thành phố trực thuộc trung ương, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thị trấn: tổ chức cấp chính quyền địa phương đầy đủ gồm có HĐND và UBND.

Tại quận, phường, xã thuộc đô thị (gồm: Thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương) không tổ chức HĐND mà chỉ tổ chức UBND là cơ quan hành chính tại địa phương.

Đối với đơn vị hành chính nông thôn thì tại tỉnh, huyện, xã (trừ xã thuộc đô thị) tổ chức cấp chính quyền địa phương đầy đủ gồm có HĐND và UBND.

Còn với đơn vị hành chính ở hải đảo dự kiến tổ chức phù hợp với quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định. Ngoài ra, với đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt sẽ tổ chức chính quyền địa phương do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó.

Thẩm tra sơ bộ nội dung này, Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc điều chỉnh tổ chức mô hình chính quyền địa phương, cấp chính quyền địa phương ở từng loại đơn vị hành chính phù hợp với địa bàn đô thị, nông thôn, miền núi, hải đảo.

Về việc mở rộng phạm vi không tổ chức HĐND ở các xã thuộc thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng cho biết đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng quy định như dự thảo luật là phù hợp.

Có ý kiến đề nghị cần lý giải cặn kẽ, có tính thuyết phục hơn việc mở rộng này bởi đây là vấn đề có tác động, ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện các thiết chế về dân chủ ở địa phương. Ngoài ra, có ý kiến cho rằng mô hình tổ chức chính quyền địa phương như đề xuất tại dự thảo luật chưa có sự thống nhất với mô hình tổ chức chính quyền tại TP Hà Nội theo quy định của Luật Thủ đô.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ thể hiện rõ quan điểm nên thực hiện theo Luật Thủ đô hay sẽ thực hiện thống nhất như các thành phố khác theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Minh Chiến