Đề xuất bỏ HĐND phường, quận ở Đà Nẵng
Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với sự cần thiết với việc ban hành Nghị quyết để phát triển thành phố Đà Nẵng bởi nhiều năm qua, thành phố Đà Nẵng luôn là trung tâm kinh tế, văn hóa của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung - Tây nguyên và cả nước nói chung.
Sáng 24/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với sự cần thiết với việc ban hành Nghị quyết để phát triển thành phố Đà Nẵng bởi nhiều năm qua, thành phố Đà Nẵng luôn là trung tâm kinh tế, văn hóa của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung - Tây nguyên và cả nước nói chung. Tuy nhiên, hiện nay tiềm năng của Thành phố chưa được khai thác hết do hạn chế của một số cơ chế, chính sách, các thách thức về công tác quy hoạch đô thị, huy động nguồn vốn đầu tư phát triển, kết cấu hạ tầng thiếu tính đồng bộ kết nối, mô hình tổ chức chính quyền địa phương…
Thí điểm xây dựng mô hình tổ chức 1 cấp chính quyền địa phương
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, dự thảo Nghị quyết quy định cho phép thí điểm tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng theo hướng xây dựng mô hình tổ chức 1 cấp chính quyền địa phương (cấp Thành phố gồm HĐND và UBND) và 2 cấp hành chính (quận, phường không tổ chức HĐND).
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình của Chính phủ
Cụ thể, cơ cấu tổ chức HĐND thành phố được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức Chính quyền địa phương. Ngoài ra, khi không tổ chức HĐND ở quận, phường, để thực hiện vai trò giám sát của HĐND, Thường trực HĐND Thành phố thành lập các Tổ đại biểu, Tổ trưởng, Tổ phó của Tổ đại biểu HĐND Thành phố tại các quận.
Tổ trưởng, Tổ phó của Tổ đại biểu HĐND Thành phố là đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách tại các quận, phường. Tổ đại biểu HĐND Thành phố thực hiện các nhiệm vụ quyền hạn theo quy định của Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (CQĐP) tại quận, phường và các nhiệm vụ khác do HĐND Thành phố hoặc Thường trực HĐND Thành phố phân công trên địa bàn quận, phường.
Nhiệm vụ, quyền hạn HĐND Thành phố thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức CQĐP và bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn từ HĐND ở quận, phường
Do không tổ chức HĐND cấp quận nên bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Chủ tịch UBND Thành phố được bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật, đình chỉ và cách chức Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND quận, huyện, trừ trường hợp đối với huyện Hòa Vang được thực hiện theo quy định của Luật tổ chức CQĐP.
Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ phát biểu
Tương tự dự thảo bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Chủ tịch UBND quận được bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật, đình chỉ và cách chức Chủ tịch UBND phường, Phó Chủ tịch UBND phường.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, quy định thí điểm không tổ chức HĐND quận, phường tại Đà Nẵng bắt đầu từ nhiệm kỳ 2021 – 2026. Theo đó, tại những nơi thực hiện thí điểm, HĐND quận, phường chấm dứt hoạt động khi nhiệm kỳ 2016 - 2021 kết thúc. UBND quận, phường nhiệm kỳ 2016-2021 tiếp tục hoạt động cho đến khi UBND quận, phường nhiệm kỳ 2021-2026 được thành lập.
Riêng đối với huyện Hòa Vang vẫn tiếp tục duy trì một cấp chính quyền hoàn chỉnh gồm HĐND và UBND huyện và xã.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban thẩm tra cũng cho rằng, việc ban hành Nghị quyết để phát triển thành phố Đà Nẵng là cần thiết. Tuy nhiên, dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế đặc thù cho Thành phố có thể tác động, thay đổi lớn về công tác quy hoạch, ngân sách nhà nước, tổ chức chính quyền các cấp… nên cần phải thận trọng, có đánh giá, tổng kết trước khi ban hành chính sách dài hạn. Ngoài ra, để bảo đảm tính đồng bộ và rút kinh nghiệm về sự phù hợp của các cơ chế đặc thù đã được ban hành của một số địa phương trên cả nước, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Đức Hải đề nghị chỉ ban hành Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù và thời gian thực hiện là 05 năm, bắt đầu tư năm 2021.
Cần có Nghị quyết để để đưa Đà Nẵng phát triển hơn
Phát biểu tại phiên họp, dẫn nhiều đánh giá cho rằng cùng một cơ chế nhưng Đà Nẵng trong 20 năm qua đã có sự thay đổi tích cực, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Trương Quang Nghĩa nói “đây là lời khen, song cũng nhắc nhở thế hệ chúng tôi làm sao khắc phục hạn chế để tiếp tục phát triển. Đà Nẵng phát triển để chúng tôi có cơ hội đóng góp lớn hơn cho đất nước”.
“Với tâm nguyện của những người sắp kết thúc nhiệm kỳ tại Đà Nẵng, chúng tôi cố gắng chuẩn bị tốt và nếu Nghị quyết được thông qua sẽ là công cụ tốt, là sản phẩm để lại cho nhiệm kỳ sau đưa Đà Nẵng phát triển hơn” – ông Trương Quang Nghĩa nói.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đồng tình với việc chỉ tổ chức 1 cấp chính quyền. Tuy vậy, cần xác định rõ cơ cấu tổ chức bên trong. Chính quyền đô thị phải có điểm khác, phải được phân cấp phân quyền, còn bộ máy bên trong với chức năng, mối quan hệ như cũ thì chưa chắc đã phát huy được tiềm năng, lợi thế của Đà Nẵng. Do đó, ông đề nghị quy định ngay trong dự thảo Nghị quyết việc giao cho Chính phủ quy định chi tiết chức năng bộ máy cơ quan chuyên môn ở quận, phường thì mới giải quyết được.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thì nhấn mạnh, thí điểm có thể khác luật, mô hình thì không cần phải giống Hà Nội và TPHCM. Sau thời gian thí điểm sẽ đánh giá tổng kết từng mô hình. Chủ tịch Quốc hội cũng đồng tình trình Quốc hội cho ý kiến theo quy trình thủ tục rút gọn xem xét thông qua tại 1 kỳ họp để Đà Nẵng thuận lợi trong chuẩn bị Đại hội Đảng, trong đó có vấn đề nhân sự cho nhiệm kỳ tới.
Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cũng thống nhất xây dựng Nghị quyết để phát triển thành phố Đà Nẵng, nhấn mạnh, thành phố Đà Nẵng có vị trí đặc biệt quan trọng trong quốc phòng, an ninh; có giá trị chiến lược ở khu vực miền Trung- Tây Nguyên nước ta. Do vậy, đề nghị Chính phủ đánh giá, bổ sung thêm nội dung về những thuận lợi, khó khăn về quốc phòng, an ninh, cũng như trật tự an toàn xã hội khi triển khai những cơ chế, chính sách đặc thù đối với thành phố Đà Nẵng như đề xuất của Chính phủ.
Tại phiên họp, nhiều ý kiến bày tỏ ủng hộ hoàn thiện dự thảo Nghị quyết này theo thủ tục rút gọn, trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV theo quy trình một kỳ họp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành phiên họp
Phát biểu kết thúc nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, trên cơ sở ý kiến góp ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm nay, đề nghị Chính phủ rà soát lại toàn bộ nội dung Tờ trình, đặc biệt là các vấn đề liên quan tên gọi, đất đai, việc bổ sung thu nhập cho cán bộ, quy hoạch và việc thí điểm mô hình chính quyền địa phương… để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, xem xét tiếp tại phiên họp tiếp theo, dự kiến vào ngày 15/5 tới. Sau đó, Ủy ban chuyên môn của Quốc hội sẽ phối hợp thẩm tra chi tiết.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, nếu nội dung Tờ trình tập trung vào vấn đề tài chính thì sẽ giao Ủy ban Tài chính- Ngân sách chủ trì thẩm tra; còn nếu tập trung vào vấn đề pháp luật sẽ giao Ủy ban Pháp luật chủ trì thẩm tra.
