Đề xuất cấp ngân sách cho hiệp hội, gỡ vướng thuế đối với hộ kinh doanh

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản trả lời Bộ Tư pháp về việc lấy ý kiến đối với dự thảo Tờ trình và dự thảo Quyết định của Thủ tướng phê duyệt "Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), hộ kinh doanh (HKD), hợp tác xã (HTX) giai đoạn 2026-2031".

Đánh giá cao sự chuẩn bị công phu và toàn diện của dự thảo, tuy nhiên, VCCI cũng đưa ra nhiều kiến nghị để chương trình thực sự đi vào thực tiễn, giải quyết được "cơn khát" hỗ trợ pháp lý của cộng đồng doanh nghiệp.

Lo ngại về thuế khi bỏ thuế khoán từ 2026

Theo VCCI, Bộ Tài chính cần chủ trì, phối hợp thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến kinh phí và đề xuất cơ chế hỗ trợ miễn phí dịch vụ tư vấn pháp lý, đặc biệt trong các lĩnh vực trọng tâm như thuế, hải quan.

VCCI đề nghị cần có chính sách hỗ trợ cụ thể để thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp. Đặc biệt là giai đoạn trước mắt, khi quy định xóa bỏ thuế khoán từ ngày 1/1/2026 có hiệu lực, các vấn đề về thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân sẽ trở thành mối lo ngại lớn.

Do nhóm hộ kinh doanh chưa có tổ chức đại diện mạnh mẽ như doanh nghiệp hay HTX, VCCI nhấn mạnh sự cần thiết phải bổ sung trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế và chính quyền địa phương để hỗ trợ nhóm đối tượng này.

Ảnh minh họa.

Về kinh phí thực hiện, dự thảo hiện tại nêu nguyên tắc khuyến khích nguồn kinh phí huy động từ xã hội hóa đối với các tổ chức ngoài khu vực nhà nước (như các hiệp hội, tổ chức đại diện doanh nghiệp). VCCI cho rằng quy định này còn chung chung và chưa giải quyết được "nút thắt" thiếu nguồn lực hiện nay.

Thực tế, nếu chỉ yêu cầu các tổ chức này tự chủ động huy động nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng giao thì tính khả thi sẽ rất hạn chế, nhất là các nhiệm vụ cần triển khai ngay từ năm 2026.

Do đó, VCCI kiến nghị, các đơn vị đầu mối được nêu trong Quyết định của Thủ tướng cũng cần được cấp một phần ngân sách nhà nước để thực hiện các hoạt động tối thiểu". Việc cấp ngân sách này sẽ dựa trên đề xuất của các cơ quan và theo một quy trình chặt chẽ, hợp lý.

Liên quan tới các mục tiêu, VCCI cho biết, dự thảo chương trình đặt ra nhiều mục tiêu định lượng đầy tham vọng như: 100% rà soát hoàn thiện chính sách, 80% DNNVV, HKD tiếp cận được thông tin pháp lý cơ bản. 90% đối tượng thụ hưởng hài lòng về chất lượng bồi dưỡng kiến thức. Thí điểm hiệu quả cơ chế tư vấn pháp lý miễn phí cho doanh nghiệp siêu nhỏ...

Tuy nhiên theo VCCI, dự thảo chưa nêu rõ nguyên tắc hay cách thức để đánh giá, giám sát việc đạt được các con số này một cách khách quan. VCCI đề nghị bổ sung cơ chế kiểm tra, giám sát công bằng để bảo đảm các mục tiêu không chỉ nằm trên giấy.

Tăng quyền chủ động cho hiệp hội

Để sát sườn với thực tiễn, VCCI đề xuất các tổ chức đại diện doanh nghiệp không chỉ đóng vai trò phối hợp mà cần được tham gia, thậm chí chủ trì trong việc rà soát khó khăn, vướng mắc pháp lý. Điều này giúp việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên mang tính khách quan và thực tế hơn.

Ngoài ra, VCCI cũng kiến nghị về công nghệ, cần xây dựng kho tài liệu, tài nguyên trực tuyến (sổ tay, cẩm nang số...) để doanh nghiệp dễ dàng tra cứu. Về đối thoại, bổ sung hoạt động tổ chức đối thoại trực tiếp giữa các tổ chức đại diện, doanh nghiệp với cơ quan nhà nước để tháo gỡ khó khăn nóng, thay vì chỉ tiếp nhận văn bản đơn thuần.

Đối với cơ sở dữ liệu, cần quy định rõ về việc khai thác cơ sở dữ liệu pháp luật nước ngoài để bảo đảm tính khả thi cho hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra quốc tế.

Minh Thu