Đề xuất chi hơn 200 tỷ để khuyến khích người dân lấy hóa đơn điện tử sau mỗi lần mua hàng

Để khuyến khích người dân lấy hóa đơn điện tử khi mua hàng hướng tới sự minh bạch của nền kinh tế và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, năm 2022, Bộ Tài chính đã giao cơ quan thuế phối hợp với các địa phương tổ chức chương trình “hóa đơn may mắn”, trích từ nguồn kinh phí hoạt động thường xuyên của ngành thuế.

Tuy nhiên, sau hơn 2 năm triển khai chương trình “hóa đơn may mắn”, thực tế cho thấy dù đã được triển khai rộng rãi, song đại bộ phận người dân còn thờ ơ với việc lấy hóa đơn sau khi mua hàng.

Sự thờ ơ này không chỉ khiến người tiêu dùng bỏ qua những quyền lợi chính đáng của mình mà còn vô tình "tiếp tay" cho tình trạng thất thu ngân sách Nhà nước, tạo môi trường kinh doanh không lành mạnh.

Theo các các chuyên gia, chương trình “hóa đơn may mắn” chưa hấp dẫn được người dân còn do quy mô này được đánh giá là hạn chế so với nhu cầu. Kinh phí ít khiến cơ cấu giải thưởng chưa hấp dẫn, giá trị giải thấp nhất là 500.000 đồng, cao nhất 50 triệu đồng, và kỳ quay thưởng cũng chỉ được tổ chức theo quý. Theo Bộ Tài chính, việc bổ sung cơ chế chi ngân sách ổn định hàng năm sẽ giúp chương trình được triển khai thường xuyên, giải thưởng phong phú hơn, từ đó khuyến khích người dân chủ động lấy hóa đơn sau mỗi giao dịch mua sắm.

Bộ Tài chính đề xuất chi hơn 200 tỷ đồng mỗi năm để khuyến khích người dân lấy hóa đơn điện tử.

Thống kê của Cục Thuế cho thấy, trong giai đoạn 2022–2024, tổng kinh phí triển khai hơn 33 tỷ đồng, bình quân khoảng 11 tỷ đồng/năm, nguồn ngân sách trích từ nguồn kinh phí hoạt động thường xuyên của ngành thuế. Riêng năm 2025, dự toán chi là 12,12 tỷ đồng, lấy từ nguồn tuyên truyền hỗ trợ.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đối với dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), trong đó bổ sung hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền để triển khai chương trình khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ.

So với Luật Quản lý thuế năm 2019, dự thảo luật lần này đã đưa vào quy định mới về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đây là hình thức đã được triển khai thí điểm và mang lại kết quả tích cực trong quản lý thuế, giúp kết nối trực tiếp dữ liệu từ máy tính tiền của doanh nghiệp, hộ kinh doanh đến cơ quan thuế. Việc bổ sung vào luật sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để triển khai đồng bộ trên phạm vi toàn quốc.

Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định: ngân sách nhà nước sẽ bố trí một khoản chi thường xuyên hàng năm bằng 0,1% tổng số thuế giá trị gia tăng (GTGT) nội địa thu được của năm trước liền kề. Với quy mô thu ngân sách hiện nay, mức này tương đương hơn 200 tỷ đồng mỗi năm.

Khoản chi sẽ được dùng để tổ chức các hoạt động khuyến khích lấy hóa đơn, trọng tâm là chương trình “Hóa đơn may mắn”. Trước đây, chương trình mới triển khai ở mức thí điểm, với ngân sách khoảng 11–12 tỷ đồng/năm, tổ chức quay thưởng theo quý và áp dụng tại một số địa phương. Nay, với đề xuất tăng chi lên hơn 200 tỷ đồng, Bộ Tài chính định hướng mở rộng quy mô toàn quốc, tổ chức quay thưởng xuyên suốt 12 tháng, đồng thời nâng giá trị giải thưởng từ mức vài trăm nghìn đồng tới hàng chục triệu đồng.

Với định mức mới hơn 200 tỷ đồng/năm, chương trình dự kiến sẽ tạo ra tác động lớn cả về quy mô lẫn mức độ lan tỏa. Cơ quan soạn thảo cho rằng, điều này không chỉ góp phần nâng cao tính tuân thủ pháp luật thuế, mà còn giúp minh bạch hoạt động kinh doanh, chống thất thu và thúc đẩy thanh toán không tiền mặt.

Thanh Hoa