Đề xuất chính sách phát triển thương mại điện tử xanh

Theo kết quả khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, phần nhiều hiện nay các gói hàng qua thương mại điện tử đều được bọc bằng túi nhựa. Nếu không có giải pháp hiệu quả thì dự báo đến năm 2030, khi quy mô thị thương mại điện tử Việt Nam đạt 100 tỷ USD, lượng rác thải nhựa từ lĩnh vực này có thể lên tới 800.000 tấn.

Những thùng bìa carton, hay những bọc nilon đều là rác thải từ hoạt động mua sắm trực tuyến qua thương mại điện tử. Khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho thấy, sự phát triển nhanh chóng của ngành thương mại điện tử Việt Nam đang kéo theo nhiều vấn đề môi trường, đặc biệt là rác thải từ đóng gói, hoàn thiện đơn hàng và giao đồ ăn trực tuyến.

Theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên, trong năm qua, thị trường mua sắm trực tuyến và giao đồ ăn tại Việt Nam đã đạt quy mô lần lượt 22 tỷ USD và 1 tỷ USD, thải ra khoảng 160.000 tấm bìa carton và 171.000 tấn nhựa, chủ yếu là loại nhựa dùng một lần.

Riêng ngành thương mại điện tử đã thải ra hơn 7.600 tấn nhựa, trong khi giao đồ ăn thải gần 18.600 tấn nhựa. Chính vì vậy, việc xây dựng chính sách thương mại điện tử giai đoạn tới cần nhấn mạnh vào phát triển hạ tầng thương mại điện tử thân thiện với môi trường, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ xanh và tăng cường nhận thức người tiêu dùng về tiêu dùng bền vững.

Dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thương mại điện tử, Bộ Công Thương đề xuất 5 chính sách lớn trong đó có quy định về xây dựng và phát triển thương mại điện tử.

Việc xây dựng chính sách thương mại điện tử giai đoạn tới cần nhấn mạnh vào phát triển hạ tầng thương mại điện tử thân thiện với môi trường, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ xanh và tăng cường nhận thức người tiêu dùng về tiêu dùng bền vững.

Theo Bộ Công Thương, những bước đi này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn nâng cao tính cạnh tranh của thương mại điện tử Việt Nam, góp phần tạo nên nền kinh tế số phát triển bền vững.

Để thúc đẩy thương mại điện tử phát triển xanh, bền vững, góp phần phát triển kinh tế hiệu quả, tạo giá trị cho cộng đồng, góp phần xây dựng xã hội công bằng và giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường, bên cạnh phương án giữ nguyên như quy định hiện tại, Bộ Công Thương đề xuất phương án bổ sung, hoàn thiện chính sách của về phát triển thương mại điện tử theo hướng xanh và bền vững.

Đánh giá tác động của các giải pháp bổ sung, hoàn thiện chính sách của về phát triển thương mại điện tử theo hướng xanh và bền vững đối với đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của chính sách và các đối tượng khác có liên quan, dự thảo chỉ rõ, về tác động kinh tế, đối với nhà nước cần bố trí các nguồn lực từ trung ương đến địa phương để tham gia thúc đẩy phát triển thương mại điện tử bền vững.

Đối với doanh nghiệp cần đầu tư thêm vào công nghệ và đổi mới quy trình kinh doanh để đáp ứng các tiêu chuẩn mới, đặc biệt là thương mại điện tử xanh.

Đối với người dân, giá cả sản phẩm có thể tăng do chi phí áp dụng các tiêu chuẩn môi trường và cải thiện hạ tầng.

Về tác động về môi trường, đối với nhà nước, giám sát, đánh giá và điều chỉnh các chính sách thương mại điện tử nhờ vào các chỉ số đánh giá được xây dựng, bảo vệ môi trường. Với doanh nghiệp sẽ có ý thức trong việc bảo vệ môi trường; còn với người dân sẽ giảm thiểu lượng rác thải nhựa, cải thiện chất lượng môi trường sống.

Từ thực tế phân tích, cơ quan soạn thảo tờ trình cho rằng phương án bổ sung, hoàn thiện chính sách của về phát triển thương mại điện tử theo hướng xanh và bền vững có nhiều tác động tích cực nhất, thu được lợi ích kinh tế và tác động xã hội tốt nhất. Do đó, Bộ Công Thương đề xuất lựa chọn phương án này cho việc xây dựng Luật Thương mại điện tử.

Theo dự kiến, dự án luật sẽ được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2025 (trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2025) và thông qua tại Kỳ họp thứ 11 (tháng 5/2026).

Phương Thúy