Đề xuất đẩy mạnh số hóa, ứng dụng AI trong quản lý thuế

Theo ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), kinh tế Việt Nam năm 2024 ghi nhận quá trình phục hồi và phát triển kinh tế mạnh mẽ. Tuy nhiên, năm 2024 tiếp tục là một năm có có nhiều khó khăn, thách thức đối với cộng đồng doanh nghiệp (DN) Việt Nam.

Các DN vừa phải phản ứng với những biến động khó lường của thị trường thế giới; vừa phải khắc phục những hạn chế, bất cập nội tại kéo dài nhiều năm. DN phải dành nhiều thời gian, nguồn lực giải quyết những vấn đề đột xuất, phát sinh, nhất là ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ… Tính chung 11 tháng năm 2024, cả nước đã có tới 173.000 DN rút lui khỏi thị trường, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước.

Trong bối cảnh khó khăn, Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản sửa đổi phù hợp về thuế, quy trình thủ tục, tham mưu ban hành các chính sách kịp thời về miễn, giảm, gia hạn về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất, tiếp tục đẩy mạnh cơ chế hợp tác DN với các cơ quan thuế, hải quan. Bộ Tài chính cũng đã chủ động thực hiện những bước tiến lớn trong công tác cải cách hiện đại hóa trên mọi lĩnh vực, được người dân, DN và tổ chức đánh giá cao.

Kết quả khảo sát môi trường kinh doanh do VCCI tiến hành trong năm 2024 cho thấy, có tới 31% DN gặp phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính thuế.

Đặc biệt, đối với công tác đối thoại, đồng hành cùng DN, Bộ Tài chính đã tích cực phối hợp với VCCI tổ chức các chương trình đối thoại, giải đáp các khó khăn, vướng mắc phát sinh của cộng đồng DN từ năm 2005 đến nay.

Phó Chủ tịch VCCI thẳng thắn chỉ ra rằng, mặc dù đã có những kết quả cải cách quan trọng trong công tác thuế nhưng VCCI nhận thấy vẫn còn nhiều DN hiện đang gặp khó khăn trong thực hiện thủ tục thuế. Ghi nhận mới nhất từ khảo sát môi trường kinh doanh do VCCI tiến hành trong năm 2024, vẫn có tới 31% DN gặp phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính thuế, đặc biệt là các DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa.

Dẫn phản ánh của cộng đồng DN, ông Phòng cho biết, vẫn còn sự rườm rà trong thủ tục hành chính thuế. Dù đã có nhiều cải thiện, nhưng quy trình kê khai, nộp thuế, hoàn thuế và quyết toán thuế vẫn còn phức tạp, gây mất thời gian và tốn kém chi phí cho DN. Một số quy định thuế chưa được diễn giải hoặc áp dụng thống nhất giữa các cơ quan quản lý ở trung ương và địa phương, dẫn đến sự thiếu minh bạch và khó dự đoán cho DN.

Ứng dụng công nghệ số ở mức chưa đồng đều. Mặc dù ngành thuế đã chuyển đổi số mạnh mẽ, nhưng không phải DN nào, đặc biệt là DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa, cũng có đủ nguồn lực và năng lực để thích nghi.

Từ những hạn chế này, VCCI đề xuất đẩy mạnh số hóa trong quản lý thuế. Hoàn thiện các nền tảng công nghệ và tăng cường hỗ trợ DN trong việc sử dụng các hệ thống này. Chẳng hạn, xây dựng các cổng thông tin thân thiện, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để giải đáp thắc mắc nhanh chóng và chính xác.

Cần có các tài liệu hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu và thống nhất về việc thực thi các chính sách thuế, tránh tình trạng mỗi nơi áp dụng một kiểu. Đơn giản hóa biểu mẫu kê khai, giảm thiểu các loại thuế phí chồng chéo và duy trì sự ổn định trong chính sách để DN yên tâm lập kế hoạch dài hạn.

Đối với DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa, cần có các chính sách đặc thù như miễn giảm thuế, hỗ trợ đào tạo về tuân thủ thuế, hoặc tư vấn trực tiếp.

Ngoài ra, cơ quan thuế cần duy trì các kênh đối thoại thường xuyên với DN để lắng nghe phản hồi, cũng như cập nhật các vấn đề thực tiễn trong thực thi chính sách.

"Tóm lại, cải cách hành chính lĩnh vực thuế là một hành trình dài, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý và cộng đồng DN. Chúng tôi tin tưởng, với sự quyết tâm của Tổng cục Thuế và sự đồng hành từ phía DN, Việt Nam sẽ tiếp tục xây dựng được một hệ thống quản lý thuế hiện đại, minh bạch và công bằng. Một hệ thống thuế thuận lợi không chỉ giúp DN phát triển bền vững, mà còn là động lực thúc đẩy nền kinh tế quốc gia tiến xa hơn trên trường quốc tế", ông Phòng nhấn mạnh.

Minh Thu