Đề xuất điều chỉnh hướng tiếp cận ngưỡng thu nhập không chịu thuế

Ngưỡng thu nhập không chịu thuế dưới 200 triệu đồng/năm

Bộ Tài chính đã tiếp nhận và tổng hợp ý kiến góp ý của nhiều bộ, ngành đối với Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế). Một trong những nội dung nhận được nhiều góp ý nhất là quy định về ngưỡng doanh thu chịu thuế và thẩm quyền đỉnh chỉnh mức doanh thu này tại Khoản 1 Điều 3 Dự thảo Luật này.

LÀM RÕ TIÊU CHÍ XÁC ĐỊNH DOANH THU CHỊU THUẾ

Đối với ngưỡng doanh thu không chịu thuế, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng đề nghị cơ quan soạn thảo cần bổ sung, làm rõ các tiêu chí cũng như phương pháp xác định mức doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống để có căn cứ chứng minh doanh thu thực tế của các đối tượng thuộc diện miễn trừ và tránh tình trạng thất thu thuế.

Cùng chung quan điểm, Bộ Xây dựng đồng tình rằng Luật cần làm rõ căn cứ và cơ sở để quy định mức doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm từ hoạt động kinh doanh sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Việc áp dụng cách tính thuế dựa hoàn toàn trên doanh thu mà không tính đến chi phí thực tế có thể dẫn đến tình trạng cá nhân vẫn phải nộp thuế ngay cả khi kinh doanh không có lãi hoặc lãi rất thấp. Điều này không chỉ gây áp lực cho nhóm kinh doanh hiệu quả thấp mà còn tạo ra sự thiếu công bằng so với các đối tượng làm công ăn lương.

(Góp ý của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ)

Đồng thời, Bộ cũng đề nghị quy định cụ thể hơn về tiêu chí “phù hợp với biến động giá cả và tình hình thực tế xã hội” nhằm tạo căn cứ rõ ràng cho Chính phủ khi thực hiện điều chỉnh mức doanh thu này trong quá trình áp dụng.

Trong khi đó, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ cho rằng việc nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu tuy giúp công tác quản lý thuế đơn giản hơn nhưng lại không phản ánh đúng bản chất của thuế thu nhập cá nhân, bởi lẽ đây là loại thuế đánh vào phần thu nhập sau khi đã đáp ứng nhu cầu cơ bản, thiết yếu của cuộc sống.

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh cũng đánh giá nếu áp dụng ngưỡng 200 triệu đồng/năm như trong dự thảo vẫn có khả năng phát sinh gánh nặng thuế đối với những đối tượng có thu nhập chỉ vừa đủ để đáp ứng mức sống cơ bản.

Vì vậy, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnhTây Ninh đều đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu phương án linh hoạt hơn, nhằm bảo đảm tính công bằng trong chính sách thuế, đặc biệt là đối với những cá nhân kinh doanh có hệ thống sổ sách kế toán đầy đủ, đáp ứng yêu cầu để được lựa chọn phương pháp tính thuế theo thu nhập thực tế.

Bộ Tài chính tiếp thu và giải trình rằng trước ngày 1/01/2015, việc tính thuế thu nhập cá nhân đối với hộ và cá nhân kinh doanh áp dụng quy trình khá phức tạp. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế và thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, Luật số 71/2014/QH13 có hiệu lực từ ngày 01/01/2015 đã quy định hộ và cá nhân kinh doanh nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu tùy theo từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh.

Mặc dù cách tính này không tính đến các khoản giảm trừ, song mức tỷ lệ đã bao hàm một số chi phí, do đó số thuế phải nộp của hộ và cá nhân không chênh lệch nhiều so với phương pháp tính theo thu nhập.

Bộ Tài chính

Ngoài ra, nhằm khuyến khích hộ và cá nhân kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong hai năm đầu, áp dụng thuế suất 15% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng và thuế suất 17% với doanh nghiệp có doanh thu trên 3 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh, ngày 26/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15, trong đó đã điều chỉnh nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm, cao hơn mức giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế và người phụ thuộc trong một năm là 184,8 triệu đồng.

Đồng thời, Điều 17 Luật Thuế giá trị gia tăng cũng sửa đổi, bổ sung Khoản 1 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân, quy định ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân là 200 triệu đồng/năm để bảo đảm đồng bộ.

THẨM QUYỀN ĐIỀU CHỈNH DOANH THU CHỊU THUẾ

Liên quan đến thẩm quyền điều chỉnh doanh thu chịu thuế, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang nêu rõ rằng việc nâng ngưỡng thu nhập từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng/năm là cần thiết để phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm tính đồng bộ với các chính sách thuế hiện hành. Tuy nhiên, việc bổ sung thẩm quyền cho Chính phủ trong điều chỉnh mức doanh thu tại khoản quy định là chưa có cơ sở thuyết phục.

Nguyên nhân là do Báo cáo tổng kết thi hành Luật Thuế thu nhập cá nhân chưa phản ánh rõ vướng mắc thực tế về thẩm quyền điều chỉnh mức doanh thu của cá nhân kinh doanh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang cho biết.

Do đó, Đoàn đại biểu đề xuất ngưỡng doanh thu cần phải được quy định cụ thể ngay trong Luật để thiết lập căn cứ pháp lý rõ ràng và bảo đảm tuân thủ quy định tại Khoản 2 Điều 55 Hiến pháp.

Từ góc nhìn khác, Ủy ban nhân dân thành phố Huế đề nghị sửa đổi quy định theo hướng: “Chính phủ điều chỉnh mức doanh thu quy định tại khoản này phù hợp với biến động giá cả và tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ.”

Đề xuất này được đưa ra là nhằm bảo đảm sự đồng bộ với quy định tại Điểm đ Khoản 1 phần III Điều 1 Quyết định số 508/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, cũng như thống nhất với quy định tại Khoản 1 Điều 11 của dự thảo Luật này.

Trong phần tiếp thu và giải trình, Bộ Tài chính cho biết theo Khoản 2 Điều 1 Luật số 62/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật chỉ quy định các nội dung chính sách mang tính nguyên tắc, định hướng thuộc thẩm quyền của Quốc hội để thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cho biết việc phân quyền cho Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy nhà nước tiếp tục cụ thể hóa các quy định của luật nhằm kịp thời đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.

Vì vậy, về cơ bản, luật không quy định chi tiết về thủ tục hành chính, quy trình, quy chuẩn chuyên môn, kỹ thuật và các nội dung có tính biến động cao.

Thu nhập từ kinh doanh, bao gồm:

a) Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ;

b) Thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật;

c) Thu nhập từ hoạt động đại lý, môi giới, hợp tác kinh doanh với tổ chức;

d) Thu nhập từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số;

Thu nhập từ kinh doanh quy định tại khoản này không bao gồm thu nhập của hộ, cá nhân sản xuất, kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống. Chính phủ điều chỉnh mức doanh thu quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả và tình hình kinh tế xã hội.

Khoản 1 Điều 3 Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế)

Lan Nhi