Đề xuất đưa Hà Nội học trở thành một môn học của hệ thống giáo dục Thủ đô
Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội cho biết sẽ sớm đề nghị cho phép Hà Nội giảng dạy Hà Nội học là một môn học của hệ thống giáo dục Thủ đô.
Đây là ý kiến của Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội - ông Nguyễn Văn Phong tại Hội thảo Khoa học “Giáo dục địa phương thành phố Hà Nội – thực trạng và giải pháp” do Trường Đại học Thủ đô Hà Nội tổ chức vào sáng ngày 9/5.
Hội thảo nằm trong kế hoạch thực hiện Đề án “Bồi dưỡng kiến thức Hà Nội học cho giáo viên phổ thông trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Đây là Đề án thuộc Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025”.
Tham dự Hội thảo có Tiến sĩ Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội; Giáo sư Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; Cùng Phó giáo sư Nghiêm Đình Vỳ, nguyên Phó Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Cùng dự còn có lãnh đạo các viện nghiên cứu; Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường phổ thông trên địa bàn Thành phố Hà Nội; các giáo viên trực tiếp dạy nội dung Giáo dục địa phương trong các trường phổ thông và nhiều chuyên gia, nhà khoa học tâm huyết trên địa bàn.
Triển khai giáo dục địa phương trong Chương trình giáo dục phổ thông mới còn nhiều khó khăn
Phát biểu khai mạc hội thảo, Tiến sĩ Đỗ Hồng Cường - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Thủ đô Hà Nội cho biết:
"Trong những năm qua, các trường phổ thông của Hà Nội đã thực hiện từ tích hợp đến dạy độc lập nội dung địa phương Hà Nội vào các môn học trong nhà trường phổ thông. Hà Nội cũng là địa phương tiên phong đi đầu trong cả nước dạy bộ tài liệu giáo dục nếp sống văn minh cho học sinh Hà Nội.
Năm 2023 là năm thứ 3 Hà Nội thực hiện dạy nội dung giáo dục địa phương trong Chương trình giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn nhiều khó khăn, bởi những lý do chủ quan và khách quan”.
Hội thảo được tổ chức nhằm có thêm cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng chương trình, tài liệu nhằm bồi dưỡng kiến thức Hà Nội học cho giáo viên, giúp giáo viên dạy tốt nội dung giáo dục địa phương thành phố Hà Nội. Từ đó, hướng đến thực hiện nhiệm vụ mà thành phố giao cho Trường Đại học Thủ đô Hà Nội đào tạo giáo viên dạy môn Hà Nội học trong các trường phổ thông trên địa bàn thành phố.
Trình bày báo cáo đề dẫn hội thảo, Tiến sĩ Lê Thị Thu Hương, Chủ nhiệm Đề án 1209, Trưởng khoa Văn hóa - Du lịch Trường Đại học Thủ đô Hà Nội cho biết, ban tổ chức hội thảo đã nhận được 28 bài tham luận. Trong đó, các bài viết tập trung vào 2 chủ đề: Một số vấn đề chung về Hà Nội học và giáo dục địa phương thành phố Hà Nội; thực trạng và giải pháp dạy giáo dục địa phương thành phố Hà Nội ở các trường phổ thông hiện nay.
Theo Tiến sĩ Lê Thị Thu Hương, hầu hết tham luận cùng nêu lên những khó khăn chung khi triển khai việc dạy và học nội dung giáo dục địa phương từ khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. Từ thực tế trên, các tham luận đã đưa ra nhiều đề xuất, trong đó cần giải quyết sớm về vấn đề tài liệu học, vấn đề bồi dưỡng giáo viên...
“Qua 28 bài tham luận gửi đến hội thảo cùng với 3.077 phiếu khảo sát, chúng tôi đã bước đầu có những cơ sở để đánh giá thực trạng dạy giáo dục địa phương của Hà Nội hiện nay. Mục đích hướng đến giáo dục địa phương của Hà Nội phải là một môn khoa học, được đối xử công bằng trong nhà trường, và môn học này sẽ giúp học sinh thêm yêu Hà Nội, là nguồn nhân lực trẻ có khát vọng vươn lên thực hiện các nhiệm vụ cao cả mà Đảng và nhân dân cả nước giao trách nhiệm cho Thủ đô” - Tiến sĩ Lê Thị Thu Hương nhấn mạnh.
Không giảng dạy giáo dục địa phương theo kiểu "cào bằng"
Phát biểu ý kiến tại hội thảo, Giáo sư Phùng Hữu Phú đặc biệt đánh giá cao ý nghĩa và các ý kiến tham luận tại hội thảo. Ông đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng, ý nghĩa của việc giáo dục Hà Nội học trong chương trình phổ thông của Hà Nội hiện nay. Trong đó, giáo dục địa phương của Hà Nội phải là giáo dục Hà Nội học cho học sinh phổ thông, không được triển khai đào tạo, giảng dạy theo kiểu "cào bằng".
Theo Giáo sư Phú, không chỉ dừng lại ở đào tạo giáo viên giảng dạy Hà Nội học, mà phải hướng đến giảng dạy Hà Nội học cho học sinh phổ thông của Hà Nội; Tập trung xây dựng Hà Nội học thành bộ môn khoa học mũi nhọn để giảng dạy cho học sinh phổ thông. Và Trường Đại học Thủ đô Hà Nội phải phát huy được vai trò của mình là trở thành trung tâm nghiên cứu, đào tạo mạnh về Hà Nội học của Thủ đô.
Trên cơ sở đó, ông kiến nghị Thành ủy Hà Nội sớm có cuộc làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo để đưa chương trình giáo dục địa phương trở thành môn Hà Nội học trong chương trình phổ thông; đồng thời, Thành ủy sớm ban hành chủ trương để phát triển ngành Hà Nội học.
Đề xuất đưa Hà Nội học trở thành một môn học của hệ thống giáo dục Thủ đô
Phát biểu ý kiến tham luận tại hội thảo, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội - Nguyễn Văn Phong đã chỉ ra một số vấn đề còn tồn tại đối với chương trình giáo dục địa phương của Hà Nội hiện nay.
Theo đó, ông Phong đánh giá chương trình chưa toàn diện, chưa nêu được đặc trưng của của thành phố Hà Nội và không có sự gắn kết với các môn học khác.
Ông Phong cho rằng, nguyên nhân sâu xa của thực tế này là do nguồn tài liệu, chuyên gia liên quan tới Hà Nội rất nhiều; Trong khi hội đồng thẩm định, nghiệm thu lại quá đơn giản, gần như phó mặc cho Sở Giáo dục và Đào tạo.
Do đó, Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phải điều chỉnh lại các nội dung giáo dục địa phương đang xây dựng. Trong đó, chú trọng 4 yếu tố “linh hoạt, yếu tố động, yếu tố mở và yếu tố thời đại”. Ông Phong nhấn mạnh, trong chương trình giáo dục địa phương do Sở Giáo dục và Hà Nội đang xây dựng, những yếu tố trên còn mờ nhạt, đặc biệt yếu tố thời đại.
Đối với Trường Đại học Thủ đô Hà Nội, ông Phong đề nghị nhà trường cần chú trọng truyền tải các thông tin, kiến thức về Hà Nội học cho sinh viên. Trong đó, nhà trường cần xây dựng chiến lược phát triển trong giai đoạn tới, xác định các nhóm ngành đào tạo mũi nhọn về đào tạo giáo viên cho Thủ đô; trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, xã hội và nhân văn của Hà Nội. Trong đó, xác định Hà Nội học phải trở thành môn học mũi nhọn trong chương trình nghiên cứu và đào tạo của nhà trường.
Cùng với đó, nhà trường cần tập trung nghiên cứu những vấn đề mang tính địa phương mà Hà Nội đang phải đối mặt như thách thức về đô thị hóa, dân số tăng nhanh… để từ đó góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội hiện đại, văn hiến, văn minh.
Cuối cùng, Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong khẳng định sẽ sớm có cuộc làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm đề nghị cho phép thành phố Hà Nội giảng dạy Hà Nội học là một môn học của hệ thống giáo dục Thủ đô.
Đồng thời, yêu cầu Sở Giáo dục và Hà Nội sớm có tổng kết đánh giá về việc thực hiện giảng dạy môn giáo dục địa phương của Thủ đô; Sớm có hướng dẫn tới các nhà trường để chủ động hơn trong việc thực hiện.