Đề xuất mới về thời điểm, điều kiện hưởng lương hưu
Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư quy định chi tiết thời điểm, cách xác định điều kiện hưởng lương hưu với từng trường hợp cụ thể theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024.

Người cao tuổi nhận chi trả lương hưu, trợ cấp xã hội
Bộ Nội vụ đã xây dựng dự thảo Thông tư quy định chi tiết thời điểm hưởng lương hưu, việc tính, việc xác định điều kiện hưởng đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí theo quy định tại khoản 4 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội.
Theo dự thảo Thông tư, thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được quy định như sau:
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên có thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Bộ luật Lao động.
Nêu ví dụ về ông A. sinh ngày 5/4/1964 tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện là 19 năm. Như vậy, tính đến thời điểm tháng 7, ông A. tròn 61 tuổi 3 tháng, đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Thời điểm hưởng lương hưu của ông A. được tính từ ngày 1/8.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sau khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng lương hưu.
Bên cạnh đó, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu theo quy định thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
Thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trước ngày 1/1/2021 và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trở lên được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ, trừ trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có nguyện vọng hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Ví dụ, bà D. sinh ngày 16/8/1970, đến tháng 8, bà D. đủ 55 tuổi, có 20 năm 3 tháng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và có yêu cầu hưởng lương hưu. Như vậy, thời điểm hưởng lương hưu của bà D. được tính từ ngày 1/9.
Trường hợp thời điểm hưởng lương hưu theo quy định được xác định trước ngày 1/7 thì thời điểm hưởng lương hưu là từ ngày 1/7.
Người không xác định được ngày, tháng sinh (chỉ có năm sinh) thì thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định.
Trong đó, tháng đủ tuổi nghỉ hưu được xác định trên cơ sở lấy ngày 1/1 của năm sinh để làm căn cứ xác định tuổi của người lao động.
Về điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, Bộ Nội vụ đề xuất thực hiện theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng theo phương thức 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; hoặc một lần cho nhiều năm về sau quy định của Luật Bảo hiểm xã hội thì thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội được dự thảo Thông tư đề xuất 2 phương án.
Với phương án 1, tháng cuối cùng của phương thức đóng mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng (cho dù trước đó người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng).
Phương án 2, tháng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện về tuổi đời và có yêu cầu hưởng lương hưu. Khi đó phát sinh 2 trường hợp: Ghi nhận thời gian đóng đến thời điểm đề nghị, hoàn trả lại số tháng đã đóng sau đó; hoặc ghi nhận thời gian đã đóng tính đến hết phương thức đóng.