Đề xuất nâng, hạ mức định lượng trực tiếp liên quan đến tội phạm trong dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi

Cụ thể, dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đã bổ sung quy định về việc loại trừ trách nhiệm hình sự trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới để đáp ứng yêu cầu về đổi mới, sáng tạo theo tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Dự thảo cũng đã nâng các mức định lượng tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm để định khung cơ bản, định khung hình phạt để nhằm bảo đảm phù hợp với sự biến động của giá cả tăng lên so với thời gian trước đây: Nâng mức định khung cơ bản đối với một số tội có định lượng tài sản thấp như; Tội trộm cắp tài sản, Tội công nhiên chiếm đoạt tài sản (2 triệu đồng), Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (4 triệu đồng); mức định khung cơ bản của Tội đánh bạc, Tội tổ chức đánh bạc là 5 triệu đồng... bảo đảm phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội hiện tại; nâng mức định khung là số lượng người bị hại tại Điều 348 (Tội tổ chức, môi giới cho người khác nhập cảnh, xuất cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép), Điều 349 (Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép), Điều 350 (Tội cưỡng ép người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép) để đảm bảo phù hợp với tình hình diễn biến của loại tội phạm này và tương ứng với mức hành phạt tương đối nghiêm khắc trong các tội này.

Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đề xuất hạ thấp mức định lượng làm căn cứ định tội, định khung, định khoản trong nhóm các tội phạm về môi trường. (Ảnh minh họa)

Để đảm bảo tính răn đe, không bỏ lọt tội phạm, góp phần xử lý những loại tội gây bức xúc trong quần chúng nhân dân như, đáp ứng yêu cầu phòng ngừa và đấu tranh với các loại tội phạm, hành vi này trong thực tiễn, dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) cũng đề xuất hạ thấp các mức định lượng trực tiếp liên quan đến tội phạm để định khung hình phạt đối với một số tội, một số hành vi: Hạ thấp mức định lượng làm căn cứ định tội, định khung, định khoản trong nhóm các tội phạm về môi trường, đặc biệt là các loại hành vi chôn, lấp, xả chất thải ra môi trường; xác định ketamine là loại chất ma túy cụ thể trong các khung hình phạt của các tội phạm về ma túy, qua đó hạ mức định lượng để định khung đối với hành vi liên quan đến chất này trong các tội về ma túy; bổ sung tội danh sử dụng trái phép chất ma túy... để phù hợp với thực tiễn hiện nay.

Đồng thời, nâng mức hình phạt đối với một tội danh và một số hành vi để đảm bảo tính răn đe để nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà nước, công dân, phù hợp với các quy định pháp luật quốc tế như tội phạm về môi trường, ma túy nhằm bảo vệ môi trường sống an toàn, bền vững cho các thế hệ tương lai.

Bên cạnh đó, dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) cũng đã bổ sung thêm một số hình phạt chính và hình phạt bổ sung để phù hợp với yêu cầu thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm: Bổ sung hình phạt chính là tù chung thân không xét giảm án; bổ sung hai hình phạt bổ sung gồm: cấm nhập cảnh, giám sát điện tử.

Bổ sung một số quy định để giải quyết các vấn đề phát sinh trong thực tiễn: Bổ sung quy định về thời hiệu thi hành bản án trục xuất; bổ sung quy định về tạm định chỉ chấp hành án phạt tù trong trường hợp đặc biệt; bổ sung tình tiết loại trừ trách nhiệm hình sự; bổ sung quy định về hình phạt trục xuất tại các điều luật cụ thể; bổ sung quy định về thời hạn cấm cư trú được tính kể từ ngày chấp hành xong án phạt tù hoặc từ ngày được tha tù trước thời hạn có điều kiện; chỉnh lý các quy định để đảm bảo kỹ thuật lập pháp: thống nhất sử dụng các thuật ngữ trong Bộ luật Hình sự; trình bày phạm vi của khung hình phạt thống nhất, logic, không giao thoa, không quá rộng; trình bày để phân biệt rõ về yếu tố lỗi, phân loại tội phạm trong các tội do pháp nhân thương mại thực hiện; chỉnh lý quy định để phân hóa rõ hình phạt tiền với tư cách là hình phạt chính và hình phạt tiền với tư cách là hình phạt bổ sung; chỉnh lý để quy định xác định khối lượng các chất ma túy tại các khoản trong các điều luật về ma túy để đảm bảo tính khoa học, thống nhất…

Nguyễn Hương