Đề xuất nâng niên hạn khai thác phương tiện đường sắt để phù hợp thực tiễn

Theo Bộ Xây dựng, dự thảo Thông tư được xây dựng để cụ thể hóa các quy định của Luật Đường sắt, đồng thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về phát triển hệ thống giao thông hiện đại, đồng bộ và bền vững.

Mục tiêu là vừa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, vừa bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đề xuất điều chỉnh niên hạn cũng được căn cứ từ báo cáo của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và các quy định pháp luật hiện hành, trong đó cho phép một số phương tiện hết niên hạn vẫn được tiếp tục hoạt động đến ngày 31/12/2030.

Ảnh minh họa

Một trong những điểm đáng chú ý nhất của dự thảo là đề xuất nâng giới hạn sử dụng phương tiện đường sắt. Cụ thể, thời hạn khai thác đối với đầu máy và toa xe chở khách sẽ được nâng từ mức tối đa 40 năm lên 60 năm, trong khi toa xe chở hàng được đề xuất kéo dài từ 45 năm lên tối đa 65 năm.

Theo thống kê của ngành đường sắt, nhiều phương tiện vẫn hoạt động an toàn sau khi khai thác trên 60 năm. Điển hình là các đầu máy D9E sản xuất từ năm 1963 tại Mỹ và loại toa xe P cùng thời kỳ, hiện đã vận hành 62 năm và đến 2030 sẽ đạt 67 năm sử dụng nhưng vẫn bảo đảm các yêu cầu kỹ thuật.

Thực tế khai thác cho thấy, sự cố kỹ thuật chủ yếu liên quan đến các chi tiết hao mòn tự nhiên như lò xo, guốc hãm hay gioăng hệ thống hãm, những bộ phận này hoàn toàn có thể thay thế trong quá trình bảo dưỡng, sửa chữa.

Đáng chú ý, chưa ghi nhận sự cố nghiêm trọng nào liên quan đến các kết cấu chính như bệ xe, giá chuyển hướng hay thùng xe - những yếu tố chịu tác động trực tiếp của thời gian.

Ngoài việc điều chỉnh niên hạn, Bộ Xây dựng cũng đề xuất bổ sung quy định mới cho loại toa xe thành cao mở đáy chở đá (Hmđ) - phương tiện chuyên dụng phục vụ công tác sửa chữa trong nội ngành.

Do loại toa xe này chỉ vận hành ở vận tốc thấp và quãng đường ngắn từ mỏ đá tới các công trình thi công, Bộ Xây dựng kiến nghị không áp dụng niên hạn sử dụng, qua đó tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc vận chuyển vật liệu và duy tu, bảo trì hạ tầng đường sắt.

Theo Bộ Xây dựng, việc điều chỉnh niên hạn và hoàn thiện hệ thống quy định quản lý, khai thác vận tải đường sắt không chỉ khắc phục những bất cập về thể chế mà còn góp phần phát huy hiệu quả sử dụng phương tiện, giảm lãng phí và nâng cao năng lực cạnh tranh của vận tải đường sắt.

Chính sách này cũng nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa của nhân dân và doanh nghiệp, đồng thời tạo động lực mới cho sự phát triển bền vững của ngành đường sắt trong giai đoạn tới.

TH