Đề xuất nhiều quy định mới về phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí của CAND

Tại dự thảo tờ trình dự thảo Thông tư, Bộ Công an cho biết, ngày 10/5/2019, Bộ trưởng Bộ Công an ký ban hành Thông tư số 11/2019/TT-BCA của Bộ Công an quy định phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của CAND.

Sau hơn 5 năm thực hiện, Thông tư số 11/2019/TT-BCA đã là cơ sở pháp lý để Bộ Công an và Công an các đơn vị, địa phương thực hiện hoạt động phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí; giúp các cơ quan báo chí tiếp cận tốt hơn với thông tin chính thống về lực lượng Công an, góp phần khắc phục tình trạng báo chí thông tin một chiều, thiếu khách quan về tình hình, kết quả các mặt công tác Công an. Thông tin về các mặt công tác công an được cập nhật, phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng ngày càng đầy đủ và toàn diện hơn, góp phần quan trọng định hướng, tăng cường đồng thuận xã hội, đi trước trên “mặt trận thông tin”, hạn chế “khoảng trống” thông tin để các đối tượng xấu, thế lực thù địch lợi dụng để xuyên tạc.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Thông tư số 11/2019/TT-BCA vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Do vậy, việc xây dựng thông tư thay thế Thông tư số 11/2019/TT-BCA là cần thiết.

Mục đích ban hành thông tư là tiếp tục hoàn thiện các quy định về phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí của CAND; nâng cao trách nhiệm của Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và cán bộ, chiến sĩ CAND trong việc phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí; khắc phục tối đa những tồn tại, hạn chế, bất cập trong công tác cung cấp thông tin hiện nay của lực lượng CAND. Đồng thời, bảo đảm các hoạt động phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí của CAND được đầy đủ, kịp thời, công khai, minh bạch, thuận tiện, an toàn, hiệu quả, đúng pháp luật, phù hợp với mô hình tổ chức Công an địa phương 2 cấp và góp phần hỗ trợ tốt cho công tác bảo đảm an ninh, trật tự của lực lượng CAND.

Bộ Công an tổ chức họp báo thông báo tình hình, kết quả công tác Công an quý I năm 2025.

Dự thảo thông tư gồm 5 chương, 20 điều. Về nội dung phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, dự thảo Thông tư đã bổ sung nội dung: “Thông tin cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm, vi phạm pháp luật và khuyến nghị đối với người dân, cơ quan, tổ chức” nhằm nâng cao trách nhiệm của Công an các đơn vị, địa phương đối với việc cung cấp thông tin cảnh báo về tội phạm; góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm; giúp người dân nắm được các phương thức, thủ đoạn mới của các loại tội phạm, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.

Đồng thời, bổ sung nội dung: “Tình hình sản xuất, kinh doanh hoặc tình hình hoạt động của doanh nghiệp thuộc Bộ Công an theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật khác có liên quan, trừ các thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh hoặc thông tin chưa được công khai theo quy định của pháp luật” nhằm thực hiện Điều 64, Điều 65 Luật thực hiện dân chủ cơ sở năm 2022; Điều 14 của Nghị định số 16/2023/NĐ-CP quy định về tổ chức quản lý và hoạt động của doanh nghiệp trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh và doanh nghiệp kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh; Điều 21 của Nghị định số 47/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Doanh nghiệp; đảm bảo phù hợp với mô hình, tổ chức Bộ Công an hiện nay theo quy định của Nghị định số 02/2025/NĐ-CP.

Dự thảo thông tư quy định cụ thể hơn về việc cung cấp thông tin của Công an cấp xã, cán bộ chiến sĩ CAND nhằm đảm bảo phù hợp với mô hình, tổ chức hiện nay của lực lượng CAND, đặc biệt là mô hình, tổ chức Công an cấp xã hiện nay sau sáp nhập, đáp ứng yêu cầu thực tế cung cấp thông tin hiện nay; tránh việc cán bộ, chiến sĩ CAND cung cấp thông tin không đúng quy định; góp phần xây dựng thế thông tin của lực lượng CAND. Đồng thời, bổ sung quy định yêu cầu Công an cấp tỉnh định kỳ 6 tháng/năm phải tổ chức họp báo để cung cấp thông tin cho báo chí nhằm góp phần khắc phục tình trạng chưa chú trọng đến tổ chức họp báo để cung cấp thông tin của Công an các đơn vị, địa phương; nâng cao trách nhiệm của Công an các đơn vị, địa phương trong việc cung cấp thông tin nhằm góp phần xây dựng thế trận thông tin của lực lượng CAND.

Về người được cung cấp thông tin cho báo chí của Công an cấp xã, dự thảo Thông tư đề xuất chỉ Trưởng Công an cấp xã (hoặc người được giao nhiệm vụ của Trưởng Công an cấp xã trong trường hợp khuyết chức vụ Trưởng Công an cấp xã) được cung cấp thông tin cho báo chí và chịu trách nhiệm trước giám đốc Công an cấp tỉnh về nội dung thông tin đã cung cấp. Về phạm vi cung cấp thông tin cho báo chí của trưởng Công an cấp xã, dự thảo thông tư đề xuất bao gồm 6 nhóm nội dung gồm:

- Chủ trương, giải pháp về công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật trên địa bàn xã.

- Các quy định của pháp luật có liên quan đến công tác bảo đảm an ninh, trật tự của Công an cấp xã.

- Kết quả tiếp nhận, xác minh, giải quyết vụ việc ít nghiệm trọng cụ thể liên quan công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật xảy ra trên địa bàn xã hoặc do Công an xã đang tiếp nhận, xác minh, thụ lý.

- Thông tin cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm, vi phạm pháp luật và khuyến nghị đối với người dân, cơ quan, tổ chức..

- Gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trong công tác bảo đảm ANTT tại địa bàn cấp xã.

- Tình hình, kết quả công tác bảo đảm an ninh trật tự, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc của Công an cấp xã.

Theo mô hình, tổ chức hiện nay thì Công an địa phương chỉ còn Công an cấp tỉnh và Công an cấp xã. Quy mô của Công an cấp xã hiện nay lớn hơn trước do sáp nhập địa giới hành chính cấp xã. Công an cấp xã được được giao thêm nhiều chức năng, nhiệm vụ trước đây của Công an cấp huyện. Bên cạnh đó, Công an cấp xã không có Cổng thông tin điện tử. Do vậy, việc mở rộng thêm các nội dung cung cấp thông tin như trên đối với Công an cấp xã là cần thiết. Việc quy định chỉ Trưởng Công an cấp xã được cung cấp thông tin cho báo chí nhằm đảm bảo chất lượng cung cấp thông tin cho báo chí của Công an cấp xã.

Về phạm vi cung cấp thông tin cho báo chí của cán bộ, chiến sĩ Công an đang công tác tại các đơn vị trực thuộc Bộ hoặc các đơn vị trực thuộc Công an tỉnh (nhưng không phải là người được giao nhiệm vụ phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí), dự thảo Thông tư đề xuất như sau:

- Phạm vi cung cấp thông tin gồm: Thông tin cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm, vi phạm pháp luật khuyến nghị đối với người dân, tổ chức.

- Yêu cầu khi cung cấp thông tin: Thực hiện đúng các nguyên tắc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí theo quy định tại Điều 4 thông tư và các quy định của Bộ Công an về kỷ luật phát ngôn; không được giới thiệu chức vụ, chức danh, đơn vị công tác trong CAND khi cung cấp thông tin cho báo chí; không được sử dụng trang phục CAND khi ghi hình cung cấp thông tin cho báo chí.

Theo Bộ Công an, đề xuất này nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ hơn việc cung cấp thông tin cho báo chí của cán bộ, chiến sĩ CAND không phải là người được giao nhiệm vụ phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí; khắc phục tình trạng lãnh đạo Công an đơn vị, địa phương “né tránh báo chí”, phân công cán bộ, lãnh đạo cung cấp thông tin cho báo chí không đúng quy định; tránh việc cán bộ, chiến sĩ CAND lợi dụng hình ảnh lực lượng CAND khi cung cấp thông tin cho báo chí với tư cách cá nhân.

Dự thảo Thông tư cũng đề xuất Bộ trưởng Bộ Công an giao Văn phòng Bộ Công an là đơn vị có trách nhiệm chủ trì theo dõi, quản lý việc sử dụng hình ảnh có liên quan đến lực lượng CAND trên báo chí và môi trường mạng. Hiện nay, trước sự phát triển của không gian mạng, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội, xuất hiện nhiều tài khoản mạng xã hội (không phải do lực lượng CAND tạo lập, quản lý) đã tự ý sử dụng hình ảnh liên quan đến lực lượng CAND để câu view, tăng lượt người theo dõi cho các kênh/ trang mạng xã hội… Bên cạnh đó, Bộ Công an chưa giao cho đơn vị nào chịu trách nhiệm theo dõi, quản lý việc sử dụng hình ảnh có liên quan đến lực lượng CAND trên báo chí và môi trường mạng. Đề xuất này cũng nhằm tăng cường quản lý, hạn chế việc các tổ chức, cá nhân tự ý sử dụng hình ảnh liên quan đến lực lượng CAND trên báo chí và môi trường mạng, nhất là các nền tảng mạng xã hội.

Nguyễn Hương