Đề xuất phương án tạm thời di dời ga đường sắt Đà Nẵng

Theo UBND TP Đà Nẵng, ga Đà Nẵng hiện trạng có tổng diện tích do ngành đường sắt đang quản lý 11,386ha, chiếm 1,2% diện tích đất quận Thanh Khê vốn có mật độ dân số cao nhất trong các quận, huyện của TP (20.226 người/km2). Không chỉ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình tái thiết, chỉnh trang đô thị và phân bổ lại dân cư trên địa bàn quận trung tâm TP mà khu vực ga hiện hữu còn làm phát sinh nhiều bất cập, thường xuyên gây ùn tắc giao thông và tai nạn ngay trong khu vực nội đô.

Tuyến đường sắt Bắc Nam hiện tại đi sâu vào khu vực trung tâm TP Đà Nẵng gây nhiều hệ lụy.

Dự án di dời ga Đà Nẵng và các công trình liên quan ra khỏi trung tâm TP đã được xác định tại Nghị quyết 33-NQ/TW (năm 2003), Kết luận 75-KL/TW (2013) và Nghị quyết 43-NQ/TW (2019) của Bộ Chính trị cũng như các quy hoạch phát triển đường sắt quốc gia, quy hoạch phát triển TP Đà Nẵng suốt 20 năm qua. Tuy nhiên vì nhiều lý do khách nhau, đến nay việc triển khai dự án mới dừng ở mức độ nghiên cứu.

Mới đây, ngày 31/10/2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết 178/NQ-CP về chương trình hành động thực hiện Kết luận 49-KL/TW của Bộ Chính trị định hướng phát triển GTVT đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, nội dung di dời ga Đà Nẵng ra khỏi trung tâm TP không được đề cập cụ thể, chỉ đề cập việc nâng cấp, cải tạo tuyến đường sắt Hà Nội – TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2030 và sau 2030.

Do vậy UBND TP Đà Nẵng đã chỉ đạo nghiên cứu di dời ga Đà Nẵng trong giai đoạn chưa thể thực hiện theo quy hoạch, bảo đảm vừa ít tốn kém nguồn lực đầu tư trong giai đoạn trước mắt, vừa phù hợp với quy hoạch TP Đà Nẵng về lâu dài. Trong 2 phương án được đề xuất, UBND TP Đà Nẵng đề nghị chọn phương án di dời toàn bộ ga hàng hóa, hành khách và các công trình phụ về khu vực ga Kim Liên (quận Liên Chiểu).

Phương án này gồm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (do TP Đà Nẵng và Bộ GTVT phối hợp thực hiện) gồm cải tạo, nâng cấp ga Kim Liên hiện tại thành ga khu đoạn đáp ứng 350.000 tấn hàng hóa và 1,5 triệu khách/năm (lớn hơn lượng hàng và khách vận chuyển bằng đường sắt qua khu vực TP Đà Nẵng tại thời điểm cao nhất trong giai đoạn 2010 – 2022). Tổng mức đầu tư dự kiến cho giai đoạn 1 là 2.115 tỷ đồng; cần giải tỏa di dời khoảng 227 hộ.

Giai đoạn 2 (do Bộ GTVT thực hiện) là giai đoạn hoàn thiện theo đúng quy hoạch (đến năm 2050) di dời ga hành khách ra vị trí tại xã Hòa Sơn (huyện Hòa Vang); tiếp tục đầu tư cải tạo, nâng cấp ga Kim Liên thành ga hàng hóa phục vụ vận chuyển hàng hóa khu vực TP Đà Nẵng và cảng Liên Chiểu với quy mô khoảng 1,5 triệu tấn/năm.

Đối với diện tích đất khu vực ga Đà Nẵng hiện tại (113.879m2), quy hoạch chỉnh trang theo hướng trở thành đầu mối giao thông kết hợp dịch vụ, thương mại để khai thác có hiệu quả. Diện tích đất thương mại dịch vụ dự kiến sau quy hoạch (65% diện tích ga hiện tại) là hơn 74.000m2, có giá trị thương mại khoảng 5.372 tỷ đồng. Đồng thời sử dụng quỹ đất dọc theo hành lang tuyến đường sắt sau khi di dời và quỹ đất đường gom chạy dọc hai bên đường sắt để xây dựng hệ thống đường sắt nhẹ (LRT) đi chung với đường bộ trên mặt đất nhằm kết nối giao thông từ khu ga Đà Nẵng mới về trung tâm TP, tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách đi tàu.

Theo UBND TP Đà Nẵng, phương án nêu trên có nhiều ưu điểm, tuy nhiên việc thực hiện phụ thuộc rất nhiều vào nguồn lực đầu tư, đền bù, bố trí tái định cư đồng bộ; đặc biệt là cần sự đồng thuận của Bộ GTVT và các đơn vị liên quan. Sau khi Thường trực Thành ủy thống nhất chủ trương, UBND TP Đà Nẵng sẽ làm việc với lãnh đạo Bộ GTVT để thống nhất phương án đầu tư phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích của TP Đà Nẵng và Bộ GTVT, ngành đường sắt.

Hải Châu