Đề xuất Quỹ Bảo trợ trẻ em chi trước tiền cấp cứu với bị hại dưới 18 tuổi

Bộ Tư pháp đã công bố hồ sơ thẩm định Dự thảo Nghị định về việc sử dụng kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em cho người chưa thành niên là bị hại.

Đây là Nghị định quy định chi tiết khoản 3 Điều 160 Luật Tư pháp người chưa thành niên 2024. Trường hợp người chưa thành niên là bị hại bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe cần phải cứu chữa kịp thời nhưng người bồi thường chưa thể thực hiện bồi thường ngay thì có thể sử dụng kinh phí từ Quỹ Bảo Trợ trẻ em. Người có nghĩa vụ bồi thường phải thực hiện hoàn trả Quỹ theo quy định.

Đề xuất Quỹ Bảo trợ trẻ em 'chi trước' tiền cấp cứu với bị hại dưới 18 tuổi. Ảnh minh họa.

Điều kiện để sử dụng kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em

Dự thảo quy định việc sử dụng kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em (Quỹ) cần bảo đảm nguyên tắc nhanh chóng, kịp thời. Đồng thời việc sử dụng kinh phí từ Quỹ cần đáp ứng 2 điều kiện đó là người chưa thành niên là bị hại bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe cần cứu chữa kịp thời và người bồi thường chưa thể bồi thường ngay.

Trong quá trình xây dựng Nghị định hiện còn hai quan điểm khác nhau.

Quan điểm thứ nhất cho rằng chỉ cần quy định chung theo hướng người chưa thành niên bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe đang trong tình trạng cấp cứu cần phải cứu chữa tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe và người bồi thường chưa thể thực hiện bồi thường ngay sẽ được sử dụng kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em. Khi làm hồ sơ tạm ứng kinh phí từ Quỹ, cơ quan điều tra đang thụ lý vụ việc sẽ thực hiện xác nhận người chưa thành niên là bị hại.

Quan điểm thứ hai thì cho rằng cần quy định chi tiết việc sử dụng kinh phí từ Quỹ chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện. Thứ nhất, người chưa thành niên là bị hại bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe đang trong tình trạng cấp cứu cần phải cứu chữa tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe. Thứ hai, người bồi thường chưa thể bồi thường ngay thuộc một trong các trường hợp như hộ nghèo; đang bị tạm giam; đang chấp hành án phạt tù; … và chưa có nguồn kinh phí để bồi thường ngay.

Trong trình tự, thủ tục tạm ứng kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em cơ quan điều tra đang thụ lý vụ việc sẽ thực hiện xác nhận người chưa thành niên là bị hại và người bồi thường chưa thể thực hiện bồi thường ngay.

Về vấn đề này, Bộ Y tế - cơ quan được giao xây dựng Nghị định chọn quan điểm thứ nhất.

Bảo đảm nguyên tắc nhanh chóng

Luật sư Đặng Trần Kha (Đoàn Luật sư TP.HCM) bày tỏ quan điểm: Việc cứu chữa cho bị hại là người chưa thành niên bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe phải đảm bảo nguyên tắc nhanh chóng và kịp thời. Do đó, việc lấy nguồn kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em là hoàn toàn phù hợp. Nếu trông chờ vào tiền bồi thường của người phạm tội thì sẽ khó đảm bảo được nguyên tắc này.

Bên cạnh đó, theo Luật sư Kha, chỉ cần quy định chung theo hướng khi người chưa thành niên bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe,… cần phải cứu chữa ngay mà người bồi thường chưa thể thực hiện bồi thường thì sẽ được sử dụng kinh phí từ Quỹ Bảo trợ trẻ em. Việc cần làm ngay đảm bảo một khoản kinh phí để cứu bị hại trước; giấy tờ, thủ tục có thể bổ sung sau. Điều này là hoàn toàn phù hợp về tính nhân văn, nhân đạo cũng như phù hợp với quy định của Hiến pháp và pháp luật, đặt quyền con người lên trên hết, cụ thể là quyền được bảo vệ về tính mạng và sức khỏe.

Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Duy Binh (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích: Khi người chưa thành niên bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe đang trong tình trạng cấp cứu nên được xem là điều kiện tiên quyết để được sử dụng kinh phí từ Quỹ bảo trợ trẻ em. Quy định này giúp đơn giản về thủ tục, tránh sự chậm trễ trong việc cứu chữa người bị hại, bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên là bị hại. Đồng thời, quy định theo hướng này sẽ bảo đảm được nguyên tắc hàng đầu trong việc sử dụng kinh phí từ Quỹ đó là nhanh chóng, dễ tiếp cận để người chưa thành niên là bị hại nhận được sự hỗ trợ kịp thời.

Hồ sơ xác nhận việc người bồi thường chưa thể thực hiện bồi thường ngay và các thủ tục khác sẽ được bổ sung theo quy định. Luật sư Binh phân tích thêm, nếu theo quan điểm thứ hai là chờ hồ sơ đủ các điều kiện mới được duyệt kinh phí thì liệu rằng lúc đó việc cứu chữa người bị hại còn kịp thời hay không, nếu tình trạng của nạn nhân bị xấu đi thì kinh phí hỗ trợ liệu còn mang lại ý nghĩa hay không?

NGUYỄN CHÍNH