Đề xuất quy định về tàu sân bay, tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân vào Việt Nam

Bộ Quốc phòng đang dự thảo nghị định quy định đối với tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam và tàu quân sự Việt Nam đi nước ngoài, thay thế nghị định năm 2012.

Bộ Quốc phòng cho biết, số lượng tàu quân sự, tàu công vụ các nước hoạt động ở Biển Đông ngày càng tăng dẫn đến nhu cầu vào các cảng Việt Nam ngày càng cao, các nước cũng đề xuất tổ chức ngày càng nhiều các hoạt động trên bờ, trên biển trong khuôn khổ các chuyến thăm tàu.

Xu thế hội nhập, hợp tác quốc tế của các nước trong khu vực và trên thế giới đang ngày càng mở rộng, đi vào chiều sâu, thực chất trên mọi lĩnh vực, nhất là lĩnh vực quân sự, quốc phòng trên hướng biển. Việt Nam đang xây dựng, phát triển để trở thành quốc gia mạnh về biển. Do đó, việc tăng cường hợp tác biển với các đối tác, kể cả về quân sự và dân sự là cần thiết.

Việt Nam nằm trong khu vực có vị trí địa chính trị quan trọng; có vùng biển và bờ biển lớn, trên tuyến hàng hải quốc tế nối liền giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

Tàu sân bay USS Ronald Reagan thăm Đà Nẵng hồi tháng 6/2023. Ảnh: Hải An

Bộ Quốc phòng nêu về xu hướng gia tăng các hoạt động hợp tác quốc tế về quân sự, quốc phòng trên hướng biển, trong đó nổi lên việc các nước gia tăng tần suất đưa tàu quân sự, tàu thực thi pháp luật, tàu công vụ nhà nước đến thăm Việt Nam, như: Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Australia, các nước thuộc khối ASEAN và các nước Liên minh châu Âu.

Các tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam mục đích chủ yếu thăm xã giao, ghé đậu kỹ thuật, sửa chữa, vận chuyển trang thiết bị, phụ tùng quân đội các nước tặng QĐND Việt Nam, hoạt động nhân đạo, phối hợp huấn luyện, tuần tra chung trên biển với lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển Việt Nam...

Dự thảo bổ sung quy định về thẩm quyền cấp phép cho các tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam có động cơ chạy bằng năng lượng hạt nhân, tàu sân bay. Để phù hợp với thực tiễn hiện nay, Thủ tướng được quyền cho phép tàu ngầm, tàu sân bay của một số nước thăm Việt Nam.

Theo nghị định năm 2012, thẩm quyền cấp phép là Bộ Ngoại giao, trước khi cấp phép lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, các hộ, ngành, địa phương liên quan. Trường hợp ý kiến của các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh chưa thống nhất, Bộ Ngoại giao báo cáo Thủ tướng quyết định.

Trong dự thảo mới, Bộ Quốc phòng cũng đề xuất theo hướng nới rộng về số lần tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam trong một năm từ 1 lần thành 3 lần.

Việc này nhằm tạo điều kiện cho tàu quân sự của một quốc gia có thể cùng thực hiện kế hoạch giao lưu, thăm xã giao nhiều lực lượng thuộc Bộ Quốc phòng trong một năm, khắc phục tình trạng Bộ Quốc phòng phải thường xuyên báo cáo, xin phép Chính phủ khi thực tiễn xuất hiện những ngoại lệ vượt quá quy định trong Nghị định.

Ngoài ra, dự thảo bổ sung cấp giấy phép cho tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam sử dụng vũ khí bộ binh (súng trường) hoặc các loại súng mô hình để phục vụ cho mục đích nghi lễ, tổ chức nghi thức lễ chào thượng cờ hoặc đón tiếp khi tàu cập cảng và rời cảng; cấp phép sử dụng phương tiện bay.

Theo dự thảo quy định, tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam có nhu cầu lặn, thả xuồng, robot, phương tiện, thiết bị lặn khác để kiểm tra kỹ thuật, bảo dưỡng định kỳ tàu phải đưa vào chương trình hoạt động chính thức gửi cùng thông báo chính thức đề nghị cấp phép thăm Việt Nam. Khi thực hiện lặn, thả xuồng, robot, phương tiện, thiết bị lặn khác phải chịu sự kiểm tra, giám sát của Biên phòng cửa khẩu cảng và cảng vụ hàng hải nơi tàu neo đậu.

Trường hợp khẩn cấp ngoài chương trình hoạt động chính thức liên quan đến an toàn của tàu phải được chấp thuận và giám sát của Biên phòng cửa khẩu cảng và Cảng vụ hàng hải nơi tàu neo đậu.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng điều chỉnh tăng thời hạn làm các thủ tục nhập cảnh, xuất cảnh đối với tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam từ 30 ngày lên 60 ngày trước thời gian tàu dự kiến vào lãnh hải Việt Nam.

Trần Thường