Đề xuất sàn TMĐT nộp thuế thay cho người bán hàng cá nhân: VCCI đề nghị cân nhắc

Trụ sở Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Đề xuất sàn thương mại điện tử nộp thuế thay cho người bán hàng

Điều 1.2 Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Quản lý thuế và Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ (Dự thảo) đề xuất: Các sàn thương mại điện tử (TMĐT) có chức năng đặt hàng trực tuyến có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho người bán là cá nhân trên sàn.

VCCI cho rằng, quy định này cần được xem xét ở một số nội dung như: Quy định yêu cầu các sàn TMĐT thực hiện khấu trừ thuế từ thu nhập kinh doanh của người bán là cá nhân trên sàn. Tuy nhiên, việc này dường như chưa phù hợp với quy định pháp luật về thuế thu nhập cá nhân (TNCN), vốn quy định trách nhiệm kê khai, nộp thuế của thu nhập từ kinh doanh thuộc về cá nhân kinh doanh.

“Điều 24 Luật Thuế TNCN chỉ quy định hai chủ thể có trách nhiệm thực hiện việc kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế TNCN, gồm: (i) tổ chức, cá nhân trả thu nhập; (ii) cá nhân có thu nhập chịu thuế. Điều 29 Nghị định 65/2013/NĐ-CP quy định người nộp thuế trực tiếp khai thuế, nộp thuế với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú với cơ quan Thuế. Do vậy, cần làm rõ tính thống nhất của quy định này với hệ thống pháp luật hiện tại” – VCCI nêu ý kiến.

VCCI cũng đề nghị làm rõ các nội dung căn cứ phát sinh trách nhiệm đại diện: trách nhiệm đại diện được phát sinh theo căn cứ nào, có cần trình tự, thủ tục nào hay không? Bởi, Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015 chỉ quy định 2 trường hợp căn cứ xác lập quyền đại diện, gồm: (i) đại diện theo pháp luật (gồm đại diện của cá nhân trong một số trường hợp đặc biệt; đại diện của pháp nhân); (ii) đại diện theo ủy quyền; bên cạnh đó, phạm vi đại diện trong việc kê khai, nộp thuế thay của sàn TMĐT bao gồm những trách nhiệm nào, có bao gồm quyết toán, hoàn thuế hay không?

Thứ ba, VCCI cho rẳng, quy định này có nguy cơ tạo ra nhiều phương pháp thu thuế trùng lặp nhau. Trên thực tế, hiện nay có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh vừa kinh doanh tại chỗ (offline) vừa kinh doanh online trên nền tảng TMĐT, chẳng hạn như các cửa hàng ăn uống, cà phê hoặc kinh doanh lưu trú…

Cụ thể, khi kinh doanh trên TMĐT, cá nhân kinh doanh sẽ phải nộp riêng thuế cho phần doanh thu này (do sàn TMĐT khấu trừ). Tuy nhiên, đồng thời, cá nhân kinh doanh đã phải nộp thuế theo phương pháp khoán. Việc xác định thuế khoán (khi thực hiện ấn định thuế) sẽ thực hiện thông qua việc khảo sát của cơ quan thuế, chẳng hạn như số lượng khách trong một ngày của quán, số lượng nhân viên… Việc tách riêng phần doanh thu từ kinh doanh online với phần doanh thu từ kinh doanh offline sẽ trở nên khó khăn do việc kinh doanh được thực hiện tại cùng một địa điểm. Liệu có xảy ra vấn đề xuất hiện chồng lấn khi thu thuế hình thức kinh doanh này hay không? Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, làm rõ phạm vi, cách thức thực hiện của các phương pháp trên.

Cũng theo VCCI, quy định trên có thể tạo ra các ảnh hưởng bất cân xứng lên các chủ thể liên quan trong hoạt động TMĐT, chẳng hạn: Sàn TMĐT và mạng xã hội: Quy định này dự kiến sẽ gây nên gánh nặng tuân thủ lên sàn TMĐT trong việc nộp thuế cho người bán trên nền tảng của mình. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, các mạng xã hội dự kiến sẽ không thuộc đối tượng thực hiện nghĩa vụ.

Mặt khác, VCCI cũng kiến nghị làm rõ sàn TMĐT trong nước và sàn TMĐT cung cấp dịch vụ xuyên biên giới có áp dụng quy định trên không và áp dụng như thế nào với các sàn TMĐT cung cấp dịch vụ xuyên biên giới? Nếu quy định này chỉ áp dụng được với các sàn TMĐT trong nước, đây có thể là một rào cản “bảo hộ ngược”, gây bất bình đẳng cho DN nội địa.

Trách nhiệm cung cấp thông tin của sàn TMĐT

Điều 1.7 Dự thảo (bổ sung Điều 27.8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP) nêu, sàn TMĐT có trách nhiệm cung cấp thông tin của người bán trên sàn. Tuy nhiên, VCCI cho rằng, quy định này cũng cần được cân nhắc ở một số điểm: Một trong các thông tin sàn TMĐT cần cung cấp là mã số thuế. Tuy nhiên, một số DN quan ngại rằng liệu họ có phải chịu trách nhiệm về thông tin cung cấp cho cơ quan thuế hay không. Lý do là Điều 37.1 Nghị định 52/2013/NĐ-CP có yêu cầu người bán cung cấp và chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin này.

Cùng với đó, Điều 36.3 Nghị định 52/2013/NĐ-CP chỉ quy định trách nhiệm của các sàn TMĐT yêu cầu người bán cung cấp thông tin. Trong tình huống như vậy, các sàn TMĐT khó có thể đảm bảo tính chính xác của toàn bộ dữ liệu về mã số thuế đã thu thập. Do vậy, đề nghị VCCI kiến nghị bổ sung quy định làm rõ nội dung này.

Một thông tin khác mà sàn TMĐT cần cung cấp là doanh thu bán hàng thông qua chức năng đặt hàng trực tuyến. Doanh thu bán hàng có thể được căn cứ theo định nghĩa tại Điều 10.1 Thông tư 40/2021/TT-BTC. Tuy nhiên, theo phản ánh của DN, định nghĩa về doanh thu như vậy quá phức tạp và gây khó khăn cho DN trong việc tổng hợp thông tin, đặc biệt doanh thu liên quan đến các chương trình khuyến mại, hỗ trợ được thực hiện cùng lúc từ nhiều phía. Do vậy, VCCI cho rằng, cần cân nhắc, điều chỉnh lại quy định này, theo hướng đơn giản hóa cách tính doanh thu của người bán trên sàn.

Bùi Anh