Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng thêm 9,2% từ 1-1-2026

Sáng 26-6, Hội đồng Tiền lương quốc gia nhóm họp phiên thứ nhất để bàn về việc tăng lương tối thiểu vùng 2026. Tuy nhiên, đại diện người lao động và người sử dụng lao động chưa tìm được tiếng nói chung.

Các khảo sát cho thấy người lao động rất khó khăn

Trình bày tại phiên họp, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng năm 2024, Chính phủ tăng lương tối thiểu vùng 6%. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp thực hiện điều chỉnh cho một bộ phận người lao động có mức lương thấp, chỉ để đóng bảo hiểm nên tiền lương thực tế của người lao động không tăng.

Từ đó, đại diện người lao động nhận định, vấn đề trên phản ánh sự thiếu nghiêm túc trong thực thi pháp luật, hoặc có thể do doanh nghiệp thiếu năng lực tài chính, hoặc cố tình lách luật.

Hội đồng Tiền lương quốc gia nhóm họp bàn về tăng lương tối thiểu vùng năm 2026. Ảnh: N.K

Theo kết quả khảo sát trên 3.000 người lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhận thấy có 54,9% người lao động cho biết tiền lương, thu nhập của họ vừa đủ chi tiêu cơ bản cho gia đình; 26,3% phải tằn tiện, chi tiêu kham khổ; 7,9% không đủ sống, phải làm thêm các công việc khác để có thêm thu nhập.

Đáng chú ý, 12,5% người lao động hàng tháng phải vay mượn tiền và gần 30% người lao động thỉnh thoảng (3-4 tháng/lần) phải vay mượn tiền để ổn định cuộc sống.

Thêm vào đó, có 55,5% người lao động đủ điều kiện ăn thịt, cá trong tất cả các bữa ăn chính. Điều này dẫn đến chất lượng sống người lao động sụt giảm, ảnh hưởng đến năng suất lao động.

Kết quả khảo sát cũng cho thấy, có tới 72,6% tổng số người chưa lập gia đình cho biết tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định lập gia đình. Có 72,5% người lao động đã lập gia đình cho biết tiền lương, thu nhập hiện tại ảnh hưởng đến quyết định sinh thêm con.

Song song đó, có 6,9% người lao động nhận thấy tiền lương của họ không đáp ứng được nhu cầu chi cho giáo dục con cái.

“Đây là một con số đáng lo ngại, có thể dẫn đến việc con cái họ không được tiếp cận với giáo dục chất lượng, ảnh hưởng đến khả năng phát triển và cơ hội nghề nghiệp của thế hệ tương lai…” - đại diện Tổng Liên đoàn Lao động nhận định.

Về chi phí khám chữa bệnh, có 44,1% người lao động cho biết thu nhập của họ chỉ đảm bảo nhu cầu chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh ở mức cơ bản.

“Với thực trạng trên, việc tiếp tục điều chỉnh sớm tiền lương tối thiểu vùng là quan trọng, cấp bách và hết sức cần thiết đối với người lao động và gia đình họ” - đại diện Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhận định.

Chênh lệch mức đề xuất

Trên cơ sở đó, đại diện người lao động đề xuất mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2026 dao động ở mức 8,3% đến 9,2%.

Ông Nhạc Phan Linh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược và Tạp chí Lao động - Công đoàn, thành viên hội đồng, cho rằng mức đề xuất trên còn rất khiêm tốn.

“Từ năm 2023 đến nay, tiền điện có bốn lần tăng giá, tổng mức tăng 17%, trong khi lương tối thiểu chỉ tăng 6%...” - đại diện người lao động động dẫn chứng.

Trái ngược, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết mức đề xuất điều chỉnh lương năm 2026 của đại diện người sử dụng lao động từ 3% đến 5%.

“Tôi cho rằng đây là mức vừa phải, nhằm tăng cường dư địa để doanh nghiệp có khả năng thích ứng, có điều kiện khen thưởng người lao động..." - ông Hoàng Quang Phòng cho hay.

Hai phương án tăng lương tối thiểu vùng do đại diện người lao động đề xuất. Ảnh: CTV

Về thời điểm tăng lương, đại diện người sử dụng lao động và người lao động đều đề xuất áp dụng từ 1-1-2026.

Ngoài đề xuất các bên, bộ phận kỹ thuật của hội đồng cũng tính toán mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2026 từ 6,5% đến 7%.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia, cho biết do các bên vẫn chưa tìm được tiếng nói chung, nên phiên họp thứ hai sẽ tiếp tục diễn ra đầu tháng 8.

Theo thông lệ, Hội đồng Tiền lương quốc gia nhóm họp ba phiên, nếu các bên vẫn không có được sự đồng thuận sẽ tiến hành bỏ phiếu. Trên cơ sở đó, hội đồng tham mưu cho Chính phủ ban hành nghị quyết điều chỉnh mức lương tối thiểu phù hợp, nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu của người lao động theo quy định của pháp luật.

Lần gần nhất, Hội đồng Tiền lương Quốc gia tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 74/2024. Theo đó, ngày từ 1-7-2024, lương tối thiểu vùng tăng bình quân 6% so với mức năm 2023.

VIẾT LONG