Đề xuất thu thuế 1 - 5% đối với chuyển nhượng tài sản số

Tài sản số cần được ứng xử như quyền tài sản

Tại dự thảo Luật Thuế TNCN sửa đổi, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định áp dụng mức thuế suất 0,1% trên giá từng lần chuyển nhượng tài sản mã hóa, tài sản số.

Theo ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín tài sản số (TSS) không phải là chứng khoán cũng không phải là tài sản được quy định trong Bộ luật Dân sự 2015. Tuy nhiên, bản chất nó là quyền tài sản theo Điều 115 Bộ luật Dân sự 2015.

“Vì bản chất TSS là quyền tài sản, nên cần được ứng xử như các quyền tài sản khác khi giao dịch, tương tự như biển số xe, quyền thuê tài sản, hoặc quyền sử dụng tài sản. Tuy nhiên, Việt Nam đang áp dụng mức tính thuế đối với TSS tương tự như tính thuế chứng khoán, điều này tôi cho là chưa phù hợp”, ông Được nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Được.

Lý giải thêm, ông nói, theo Luật thuế VAT thì TSS với tư cách là quyền tài sản, đang phải chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) 10%, trong khi đó, chứng khoán hay phần góp vốn thì không chịu thuế VAT. Từ đó cho thấy sự khác biệt về nghĩa vụ thuế VAT giữa TSS và chứng khoán.

Bên cạnh đó, chính sách thuế cần thu đúng bản chất của đối tượng không nên dựa vào hình thức vận hành của giao dịch giống chứng khoán mà bỏ qua bản chất tài sản là quyền tài sản sẽ làm méo mó giao dịch và thị trường từ đó giảm tính hiệu quả của chính sách thuế.

Ông Được dẫn chứng, khi chuyển nhượng quyền tài sản khác như biển số xe hoặc quyền thuê tài sản hoặc tên miền người chuyển nhượng phải đóng thuế TNCN dưới hình thức thu nhập khác như: 1% đối với hộ kinh doanh và 5% trên phần vượt 20 triệu.

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Văn Được, thu thuế TNCN nói chung và thuế TNCN của TSS nói riêng cần dựa vào thu nhập thực tế bởi đầu tư vào lĩnh vực này khá rủi ro đặc biệt là thị trường này còn mới với Việt Nam.

Hai phương án thu thuế TNCN với tài sản số

Vị chuyên gia cũng cho biết, ở một số quốc gia như Mỹ, Anh, Đức, Áo, Thụy Sỹ và Nhật không thu thuế trên giá chuyển nhượng đối với TSS mà thu thuế trên phần thu nhập thực tế (lấy giá bán trừ giá mua). Mỹ thu từ 10% - 37% đôi với đầu tư ngắn hạn và 0% - 20% đối với đầu tư dài hạn; Anh với mức cơ bản là 18% còn lại là 24%; Áo và Đức khoảng 27,5%...

Trong khi đó, tại Việt Nam tiếp cận thu thuế theo phương pháp trực tiếp trên phần giá trị chuyển nhượng (tương tự bất động sản, chứng khoán) thay vì trên thu nhập thực tế. Cách tiếp cận này, theo ông Được chưa đảm bảo tính công bằng đối với một số lĩnh vực khác như: hộ kinh doanh dự kiến thu 17% trên thu nhập; chuyển nhượng vốn là 20%...

(Ảnh minh họa)

Để đảm bảo công bằng, theo chuyên gia Nguyễn Văn Được, cần phải thu thuế theo bản chất pháp lý của tài sản số, tức là thu thuế đối với việc chuyển nhượng quyền tài sản, không nên thu thuế tương tự như chứng khoán hoặc cần thu thuế theo thu nhập thực tế 17% hoặc 20% trên thu nhập thực tế tương đồng với hộ kinh doanh và chuyển nhượng vốn.

Ông Được đề xuất 2 phương án, phương án 1, mức thuế suất cần phải điều chỉnh lên 1% trên giá giao dịch (tương tự hoạt động kinh doanh khác của hộ kinh doanh) hoặc 5% trên phần vượt 20 triệu (tương tự như chuyển nhượng biển số xe. Chuyển nhượng tên miền).

Phương án 2, thu thuế 17% hoặc 20% trên phần thu nhập thực tế (doanh thu trừ chi phí) tương đống với Hộ kinh doanh nộp thuế theo kê khai hoặc chuyển nhượng vốn của cá nhân.

“Tuy nhiên, do hình thức giao dịch của tài sản số tương đồng với chứng khoán nên tôi cho rằng phương án 1 thu thuế 1% trên giá chuyển nhượng hoặc 5% trên phần vượt 20 triệu là khả thi nhất”, ông Nguyễn Văn Được kiến nghị.

Ngoài vấn đề về thuế, ông Được cũng kiến nghị cơ quan chức năng cần có thêm nhiều công cụ để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, vừa đảm bảo thu đúng thu đủ thuế, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, thuận lợi cho thị trường phát triển phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đối với đơn vị phát hành, tài sản số cần phải phát hành dựa trên tài sản cơ sở ban đầu, phù hợp và tương ứng với giá trị thực của tài sản, không nên lạm dụng chúng.

Riêng đối với các đơn vị trung gian (ngân hàng, trung tâm ký gửi), điều quan trọng nhất là đảm bảo cơ sở vật chất, hạ tầng, tính minh bạch và tuân thủ các quy định của pháp luật từ đó hỗ trợ hữu hiệu và hiệu quả ch nhà đầu tư.

Đặc biệt, với các nhà đầu tư cần thận trọng, cân nhắc kỹ đối với từng loại tài sản số của từng đơn vị phát hành để đảm bảo an toàn khi đầu tư. Ngoài ra, các đơn vị vận hành, nhà đầu tư cần đề cao khoa học kỹ thuật công nghệ và tính bảo mật cao để tránh rủi ro như: Tấn công mạng, xâm phạm quyền sở hữu trái phép.

Bảo An