Đề xuất và phản đề xuất

Phe này đưa ra đề xuất giải pháp riêng, dùng làm đối trọng với những đề xuất của ông Donald Trump. Hai bên đã tiến hành thương thảo với nhau về hai đề xuất này. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ và Ukraine đều tỏ ra lạc quan về kết quả thương thảo ban đầu đã đạt được.

Đề xuất 28 điểm của ông Donald Trump là cú sốc bất ngờ lớn đối với Ukraine, EU, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và các đồng minh khác của Ukraine vì có lợi quá nhiều và quá căn bản cho Nga. Vì thế, nó không được phe này chấp thuận.

Tuy nhiên, chỉ có Nhật Bản và Canada chính thức công khai bác bỏ đề xuất 28 điểm của ông Donald Trump. Ukraine, EU và NATO chỉ bác bỏ những nội dung riêng rẽ trong đó để tránh làm ông chủ Nhà Trắng phật lòng. Họ dùng phản đề nghị của họ để ngầm thể hiện sự bác bỏ của họ. Vì ngay từ đầu, phe này ý thức được rằng, phản đề nghị của họ cho dù có được phía Mỹ chấp nhận, cũng không thể được phía Nga chấp thuận. Nếu Nga không chấp thuận kết quả thương thảo giữa Mỹ với phe kia, nỗ lực chủ động ngoại giao nhằm nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine của ông Donald Trump sẽ bị phá sản.

Đề xuất 28 nội dung của Washington và đề xuất của Ukraine, EU, NATO cùng các đồng minh khác của Ukraine tương phản nhau rõ rệt từ cách tiếp cận đến nội dung. Đề xuất của ông Donald Trump có lợi cho Nga bao nhiêu thì phản đề xuất của phe kia thiên lệch về phía Ukraine bấy nhiêu.

Đề xuất của ông Donald Trump dẫn dắt EU và NATO hành động theo ý Mỹ thì EU và NATO thể hiện tự chủ, tự quyết trong đề xuất của phe này. Ngay đến cả lộ trình thứ tự những bước triển khai cụ thể cũng trái ngược nhau giữa hai đề xuất. Qua đó có thể thấy ông Donald Trump chủ định tạo chuyển biến trong tiến trình tìm kiếm giải pháp hòa bình giúp nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine và định hướng giải pháp cho các vấn đề cần phải giải quyết ở thời hậu chiến trong khi Ukraine, EU, NATO và các đồng minh khác của Ukraine lại chủ định đưa ra phản đề nghị để ngăn cản đề xuất của ông chủ Nhà Trắng được chấp nhận và thực hiện chứ không phải để nhằm tiến tới giải pháp.

Nếu như ông Donald Trump gạt EU, NATO và các đồng minh khác của Ukraine sang bên; đồng thời tập trung thúc ép Ukraine chấp nhận đề xuất giải pháp 28 điểm, thì phe kia cũng chủ trương dùng phản đề xuất của họ để chuyển áp lực của ông Donald Trump từ nhằm vào họ sang nhằm vào Nga.

Ông Donald Trump và cộng sự hiện có 3 lựa chọn cho hành động trong những ngày tới. Thứ nhất là thuận theo phản đề xuất của Ukraine, EU, NATO và các đồng minh khác của Ukraine. Song phản đề xuất này sẽ khó được Nga chấp nhận và những nỗ lực ngoại giao vừa qua của ông Donald Trump sẽ "xôi hỏng, bỏng không".

Thứ hai, ông Donald Trump kiên định giữ nguyên đề xuất 28 điểm và gây sức ép để buộc Ukraine chấp thuận. Ukraine và đồng minh sẽ không chấp thuận và Washington buộc phải quyết định ngừng hay tiếp tục hậu thuẫn Ukraine chiến tranh với Nga, buông bỏ hoàn toàn ý định trung gian giải quyết vấn đề cuộc chiến ở Ukraine hay toan tính đề xuất giải pháp mới.

Thứ ba, Mỹ và phe kia thỏa hiệp thành công về kế hoạch và lộ trình mới. Khi ấy, số phận của kế hoạch này phụ thuộc hoàn toàn vào cái gật đầu hay lắc đầu của Nga.

Đại sứ Trần Đức Mậu