Đề xuất viên chức ngành nghệ thuật vào danh mục công việc nặng nhọc, nguy hiểm
Việc đề xuất viên chức ngành nghệ thuật vào danh mục công việc nặng nhọc nhằm mục đích giúp các nghệ sĩ được giải quyết chế độ hưu trí sớm, khi đã qua đỉnh cao sự nghiệp.
Nghệ sĩ biểu diễn vở chèo "Quan âm Thị Kính". Ảnh: Nhà hát Chèo Việt Nam
Đây là đề xuất được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VH,TT&DL) đề cập đến trong báo cáo gửi Quốc hội trước phiên chất vấn kỳ họp 7. Giải thích về đề xuất này, Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, viên chức đặc thù nghệ sĩ, diễn viên có quá trình đào tạo lâu dài từ 7-12 năm, một số bộ môn 15-16 năm. Tuổi đào tạo nghề từ 10 tuổi và phải có năng khiếu. Trong khi đó, thời gian hoạt động biểu diễn bình quân 15-20 năm.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, đặc thù thời gian đào tạo dài, tuổi nghề của nữ nghệ sĩ từ 35-40 tuổi và tuổi nghề với nam là 40-45 tuổi, hầu như bị suy giảm khả năng biểu diễn, hoạt động chuyên môn. Điều này dẫn đến thực trạng người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật “hết tuổi nghề nhưng chưa đủ tuổi hưu”, khó khăn trong chuyển đổi vị trí việc làm.
Đa số những người này không đáp ứng tiêu chuẩn thi, xét tuyển công chức, viên chức nên không thể đảm đương vị trí quản lý, hành chính. Các nghệ sĩ này mong được giải quyết chế độ để nghỉ hưu sớm. Tuy nhiên, quy định hiện hành chỉ cho phép họ nghỉ sớm hơn không quá 5 năm so với quy định (60 tuổi với nam và 55 tuổi với nữ).
Xét những bất cập đó nên Bộ VH,TT&DL đã quyết định đề xuất đưa viên chức lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn vào “Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm”.
Nếu đề xuất này được thông qua sẽ giúp các nghệ sĩ được xem xét về hưu sớm theo nguyện vọng khi đã tham gia bảo hiểm xã hội đủ 20 năm. Mức hưởng lương hưu sẽ theo tỷ lệ đóng bảo hiểm. Cùng với đó, Bộ VH,TT&DL đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp; bồi dưỡng luyện tập, biểu diễn cho viên chức, người lao động lĩnh vực nghệ thuật phù hợp với thực tiễn.
Được biết, với chế độ tiền lương hiện nay, phần lớn viên chức có chức danh nghề nghiệp diễn viên hạng 4 có hệ số lương 1,86-4,06 tương đương 3,35-7,3 triệu đồng. Diễn viên hạng 3 là 2,34-4,98 tương đương 4,2-8,96 triệu đồng. Trên thực tế, viên chức lĩnh vực nghệ thuật có thâm niên công tác 10 năm (trung bình ở độ tuổi 35) thực nhận chỉ 5 triệu đồng, nhỉnh hơn mức lương tối thiểu vùng (4,68 triệu).
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng thì người lao động vừa được bổ nhiệm vào viên chức, ngạch diễn viên (trung bình ở độ tuổi 25) còn khó khăn hơn. Họ hưởng hệ số lương trung cấp của viên chức loại B bậc 1 là 1,86. Sau trừ 10,5% bảo hiểm xã hội thì thu nhập có nguồn gốc từ lương mà viên chức được nhận chỉ trên dưới 3 triệu đồng, không đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, ăn, ở và đi lại.
Được biết, hiện chế độ bồi dưỡng luyện tập hiện nay của diễn viên là 35.000-80.000 đồng/buổi tập; chế độ biểu diễn là 80.000-200.000 đồng/buổi. Điều nghịch lý là chế độ này đã có tuổi đời gần 10 năm, sau 6 lần tăng lương cơ sở, mức bồi dưỡng vẫn giữ nguyên, không theo kịp nhu cầu của cuộc sống.
Theo Thông tư 11/2020 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm là các công việc có yếu tố gây hại, tổn thương đến sức khỏe, tinh thần hoặc có nguy cơ cao. Thông tư này quy định 1.838 nghề, công việc có yếu tố nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và chia thành 31 lĩnh vực khác nhau.
Một số lĩnh vực có tên trong danh mục như: khai thác khoáng sản; cơ khí, luyện kim; hóa chất; vận tải; điện; bưu chính viễn thông; sản xuất xi măng; sành sứ, thủy tinh, nhựa tạp phẩm, giấy, gỗ; da giày, dệt may.
Ngoài ra, phát thanh, truyền hình; y tế và dược; địa chất; vệ sinh môi trường; khí tượng thủy văn; thể dục thể thao, văn hóa thông tin; du lịch; ngân hàng; thủy sản; dầu khí; giáo dục đào tạo; hải quan cũng thuộc danh mục này.
