Đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về sở hữu trí tuệ

Theo đại biểu Nguyễn Thị Lan, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá trị sở hữu trí tuệ là hướng đi rất đúng và cần thiết. Bởi khi có cơ sở dữ liệu chung, các viện, trường, doanh nghiệp có thể tra cứu, định giá, góp vốn và huy động vốn bằng tài sản trí tuệ – thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo. Theo đại biểu, cơ sở dữ liệu này sẽ minh bạch hóa giá trị tài sản vô hình, hỗ trợ công tác định giá, tránh tình trạng “ảo hóa” hay “thổi giá” tài sản.

"Đề nghị có quy trình, tiêu chí và cơ chế giám sát chặt chẽ, đồng thời ban hành nghị định hướng dẫn cụ thể để các cơ sở nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp dễ dàng triển khai", đại biểu Nguyễn Thị Lan đề xuất.

Cùng quan điểm coi dữ liệu là hạ tầng phát triển, đại biểu Bùi Hoài Sơn cho rằng, trong kỷ nguyên AI và văn hóa số, cơ sở dữ liệu sở hữu trí tuệ không chỉ là công cụ quản lý mà là tấm lá chắn bảo vệ người sáng tạo và chủ quyền văn hóa Việt Nam trong không gian mạng. Đại biểu đưa ra ví dụ từ vụ việc Quốc ca Việt Nam bị chặn trên nền tảng số thời gian qua.

Đại biểu Bùi Hoài Sơn nêu ý kiến: "Thực tiễn đã cho thấy trường hợp chúng ta bị yêu cầu bản quyền của Quốc ca trên nền tảng số. Để hoàn thiện, tôi cho rằng Luật cần bổ sung: 'bao gồm cả môi trường trực tuyến và nền tảng số', đồng thời làm rõ trách nhiệm không chỉ của cá nhân, tổ chức mà của nền tảng cung cấp dịch vụ số".

Từ một góc tiếp cận khác, đại biểu Tạ Đình Thi - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đề nghị, khi xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, cần chú trọng bảo hộ tri thức bản địa – kho tàng kinh nghiệm được cộng đồng gìn giữ qua nhiều thế hệ. Theo ông, dữ liệu về tri thức bản địa cần được đưa vào hệ thống quốc gia, vừa để bảo tồn, vừa để đảm bảo quyền lợi và giá trị kinh tế cho các cộng đồng sở hữu.

Đại biểu Tạ Đình Thi chia sẻ: "Nhiều tri thức dân gian, giống cây trồng, bài thuốc cổ truyền đã tồn tại hàng trăm năm. Nếu doanh nghiệp đăng ký quyền sở hữu mà không có cơ chế chia sẻ lợi ích, sẽ không công bằng với cộng đồng nắm giữ tri thức đó".

Theo các đại biểu, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về sở hữu trí tuệ chính là hạ tầng cứng của nền kinh tế mềm – nơi tri thức, văn hóa và đổi mới sáng tạo cùng được bảo vệ và khai thác hiệu quả, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia sáng tạo, tự chủ và giàu bản sắc trong kỷ nguyên số.

Khiếu Hương