Đem Huế về nhà

Nay, sau hơn 20 năm, đề bài “xuất khẩu bánh Huế” đã có câu trả lời khi mới đây, ngày 4/12/2025, Công ty cổ phần Hue One Food đã cho xuất xưởng 19 tấn các loại bánh nậm, bánh lọc, bánh ít, bánh ít lá gai của Huế sang thị trường Hoa Kỳ theo đường chính ngạch.

Không phải tôm, cá đông lạnh; không phải da giày, dệt may hay đồ gỗ, việc xuất khẩu bánh Huế sang một thị trường xa xôi, vốn lạ lẫm với văn hóa ẩm thực Việt và có những đòi hỏi khắt khe về an toàn thực phẩm như thị trường Mỹ, quả là một hướng đi khác biệt, sáng tạo.

Bước đầu, 19 tấn bánh sau khi đến Mỹ sẽ được phân phối tại các chuỗi siêu thị dành cho cộng đồng người Việt. Xa hơn, Hue One Food đang hướng đến mục tiêu từng bước mở rộng vào hệ thống bán lẻ bản địa của Mỹ và các thị trường tiềm năng khác.

Dĩ nhiên, để xuất khẩu được mặt hàng thực phẩm “tươi”, khó bảo quản như bánh Huế sang thị trường khó tính như Mỹ là điều không dễ dàng. Đằng sau sự không dễ dàng ấy, là bản lĩnh của một thế hệ doanh nhân trẻ của Huế dám nghĩ, dám làm. Và đằng sau sự dấn thân, dám ra biển lớn ấy, họ đang mang Huế đi xa.

Cách đây chưa lâu, có dịp về một làng quê ở Quảng Điền, chúng tôi bắt gặp nhiều khu vườn rợp lá dong. Hỏi chuyện, gia chủ cho hay, nhiều hộ dân ở đây sống được bằng nghề trồng dong lấy lá bán cho các cơ sở làm bánh nậm, bánh lọc tại nhiều nơi của Huế. Như vậy, chỉ riêng ngành làm bánh ở Huế, đã hình thành nên một chuỗi sản xuất nguyên liệu, từ tấm lá dong gói bánh, đến gạo, nếp, đậu, tôm, thịt lợn, nước mắm (cá)… Có nghĩa, khi bánh nậm, bánh lọc, bánh ít của Huế được xuất khẩu, nhiều tiềm năng, giá trị kinh tế bản địa, nhiều công ăn việc làm cho người dân Huế, được kích cầu, được hưởng lợi.

Trên vùng đất Kinh đô xưa, dưới Triều Nguyễn (1802 - 1945), Huế vốn nổi tiếng với những món bánh là sự kết tinh tinh tế của ẩm thực cung đình và dân dã. Cụm từ “Bánh Huế” không chỉ là tên gọi chung của hàng chục loại bánh truyền thống, mà còn là một phần hồn cốt của Huế. "Văn hóa bánh Huế" trở thành một di sản độc đáo, vừa sang trọng vừa mộc mạc. Mỗi chiếc bánh mang theo những câu chuyện về lịch sử, về bàn tay khéo léo và tâm hồn của những nghệ nhân.

Việc xuất khẩu bánh Huế sang Mỹ, vì vậy cũng có nghĩa là “xuất khẩu” hình ảnh Huế, văn hóa Huế - một kênh quảng bá, tiếp thị trực quan, trực tiếp từ hiện vật, kiểu trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một thử. Khi hàng chục tấn bánh Huế được phân phối trên các kênh tiêu thụ, nhiều người dân bản địa sẽ chạm đến Huế, biết đến Huế.

Xuất khẩu bánh Huế là đem Huế đi xa, là khát vọng đưa tinh hoa ẩm thực Huế ra thế giới, nhưng khẩu hiệu (slogan) mà Hue One Food đặt ra lại là “Mang Huế về nhà”. Một slogan mà tôi cứ nghĩ, khi khách hàng mua bánh, họ đã đem Huế về nhà.

Nhưng cũng có thể, từ việc mua bánh, thử bánh, ghiền bánh, khách hàng sẽ dành thời gian, sự chú ý tìm hiểu về Huế, về nguồn cội, nơi những chiếc bánh được sinh ra. Bằng cách ấy, “con đường bánh” sẽ trở thành một kênh, một nhịp đầu đưa khách hàng - du khách trên thế giới về Huế.

Đó là cách bánh đưa Huế đi xa để lại đem Huế về nhà, tạo nên hiệu quả kinh tế nhiều chiều. Khi ấy, hy vọng Hue One Food sẽ tạo được một “hệ sinh thái bánh Huế” ăn nên làm ra trên bản đồ thế giới - một ước mơ táo bạo của những người trẻ Huế.

Kim Oanh