Dệt may Việt Nam bứt phá bằng xanh hóa - số hóa

Phóng viên (PV): Ông đánh giá sao về những kết quả của ngành dệt may trong năm 2025, thưa ông?

Ông Vũ Đức Giang: Có thể nói, giai đoạn 2020-2025, bối cảnh thử thách chưa từng có đối với ngành dệt may do tác động của đại dịch Covid-19 và những biến động địa chính trị phức tạp, các rào cản kỹ thuật mới về môi trường, chính sách bảo hộ gia tăng điển hình là thuế đối ứng của Mỹ. Song, bối cảnh này cũng cho thấy sự thích ứng ngày càng mạnh mẽ của doanh nghiệp (DN) Việt Nam, định hình rõ nét hơn một văn hóa sản xuất mới: Tiết kiệm hơn, tinh gọn hơn và thân thiện với môi trường hơn.

Ông Vũ Đức Giang.

Chúng ta đã thấy, nhiều DN bắt đầu chú trọng đến việc sử dụng sợi tái chế, hay mạnh dạn nghiên cứu những dòng sợi mang bản sắc Việt Nam như sợi gai, sợi tre, sợi chuối hoặc sợi dứa, ngành không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật mà còn gieo vào sản phẩm một giá trị văn hóa mới... Bên cạnh đó, nhiều nhà máy đã bắt đầu đưa robot, hệ thống tự động hóa, áp dụng trí tuệ nhân tạo vào quá trình sản xuất, không chỉ để nâng cao năng suất mà còn nhằm giảm sai sót, tiết kiệm năng lượng và hạn chế tác động đến môi trường...

Nỗ lực ấy đã giúp ngành dệt may đạt được nhiều kết quả tích cực. Năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của ngành ước đạt 46 tỷ USD, tăng 5,6% so với năm 2024. Ngành dệt may Việt Nam vẫn giữ vững vị thế trong tốp 3 cường quốc xuất khẩu dệt may thế giới. Xuất siêu ước đạt 21 tỷ USD, khẳng định vai trò trụ cột trong cán cân thương mại quốc gia. Tỷ lệ giá trị nội địa tăng thêm đạt khoảng 52%, cho thấy bước tiến lớn trong việc chủ động nguồn cung nguyên phụ liệu.

Đáng chú ý, hiện nay, một số DN dệt may Việt Nam đã bắt đầu đầu tư ra nước ngoài, mở rộng hệ thống sản xuất, nhằm đón đầu ưu đãi thuế quan, giảm rủi ro địa chính trị và tối ưu chi phí logistics, nhân công. Đây là những yếu tố quan trọng mở rộng dư địa tăng trưởng cho giai đoạn tới.

PV: Kết quả của ngành đạt nhiều tích cực nhưng kết quả xuất khẩu vẫn bị hụt khoảng 2 tỷ USD so với mục tiêu đặt ra từ đầu năm. Ông có thể phân tích rõ hơn về con số này?

Ông Vũ Đức Giang: Mức hụt 2 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu là điều khó tránh khi chính sách quốc tế biến động mạnh. Việc Mỹ bất ngờ áp dụng các biện pháp thuế quan, cùng bối cảnh địa chính trị phức tạp và sức mua toàn cầu suy yếu, nhiều quốc gia áp dụng tiêu chuẩn cao về phát triển xanh, phát triển bền vững đã tác động trực tiếp lên nhóm hàng chủ lực. DN buộc phải nhận đơn hàng nhỏ, thời gian giao hàng gấp, chấp nhận giảm lợi nhuận và liên tục điều chỉnh kế hoạch sản xuất và áp dụng các biện pháp linh hoạt để giữ uy tín với khách hàng quốc tế. Thêm vào đó, vừa qua có rất nhiều nhà máy của ngành dệt may Việt Nam đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, thậm chí là ngập cả nhà máy.

Hoạt động sản xuất tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Tiên Sơn Thanh Hóa. Ảnh: MINH ĐỨC

PV: Ngành dệt may đặt mục tiêu đến năm 2030 kim ngạch xuất khẩu đạt 64,5 tỷ USD, tăng trưởng 6,5-7%/năm. Mục tiêu này không dễ dàng. Vậy đâu là chiến lược của ngành dệt may thưa ông?

Ông Vũ Đức Giang: Với định hướng phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 64,5 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng bình quân 6,5-7%/năm, phát triển thị trường nội địa đạt quy mô 8-9 tỷ USD, trong đó, trọng tâm chiến lược là “xanh hóa-số hóa”, tăng tỷ lệ nội địa hóa lên hơn 60%, xây dựng thương hiệu thời trang lớn mạnh,...

Như vậy, bước vào giai đoạn tới, ngành dệt may Việt Nam sẽ định vị dựa trên chất lượng, bền vững và quản trị rủi ro; xây dựng ngành hàng thời trang để đưa thương hiệu dệt may Việt Nam ra toàn cầu cũng như lên sàn thời trang quốc tế... Để đạt được mục tiêu này, DN buộc phải đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa khách hàng và đa dạng hóa đối tác khách hàng. Song song với đó, DN biết đầu tư chuẩn xanh, tự động hóa, tận dụng trí tuệ nhân tạo sẽ vươn lên dẫn đầu thị trường. Thêm vào đó, cơ hội từ các hiệp định thương mại thế hệ mới rất lớn; nếu biết khai thác, xây dựng liên kết chuỗi, dệt may Việt Nam có thể chuyển từ thời trang nhanh sang thời trang bền vững, đáp ứng xu hướng tiêu dùng toàn cầu. Tựu trung lại, mỗi DN sẽ phải tự tìm ra một con đường để thực hiện chiến lược phát triển của mình, trong dòng chảy chung của thị trường.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!