Di sản chữ của nhà văn Kim Lân

Điều thứ nhất nằm ở chính những tác phẩm đó, và điều thứ hai là nhân cách Kim Lân - nhân cách bảo lãnh thêm một lần nữa cho những tác phẩm của ông. Nhà văn Kim Lân đã để lại cho thế hệ sau hai di sản: Di sản chữ và di sản người. Khi ông không viết về cuộc đời lên trang giấy thì ông vẫn "viết" về cuộc đời này trong chính cuộc đời ông. Kim Lân là một cuốn sách luôn mở, không bao giờ chịu gấp lại.

Giới thiệu một phần di sản chữ của nhà văn, cuốn sách “Người kép già” (NXB Hội Nhà văn) là tuyển tập 18 truyện ngắn và vừa nổi tiếng của nhà văn Kim Lân, trong đó có truyện ngắn “Làng” và “Vợ nhặt” là hai tác phẩm được chọn đưa vào chương trình học ngữ văn trong nhà trường. Những truyện được chọn in trong cuốn sách này là những câu chuyện đời sống của gần một thế kỷ trước nhưng ngôn ngữ và những thông điệp ẩn chứa bên trong khiến câu chuyện như vừa mới diễn ra...

Đó là những trang viết của “Đứa con người vợ lẽ”, “Đứa con người cô đầu”... đau đáu hiện thực làng quê Bắc Bộ một thời trong sự bủa vây của đói nghèo, của những phận người đau khổ. Đó là lát cắt về cái đẹp của một thời quá vãng trong “Người kép già”, “Đôi chim thành”, “Con Mã Mái”, “Chó săn”, “Cầu đánh vật” với những “nghề chơi” công phu như hát tuồng cổ, như chơi chó săn, chọi gà... Với “Vợ nhặt”, “Nên vợ nên chồng”, “Ông lão hàng xóm”, “Làng”, nhà văn tái hiện vẻ đau đớn, cực nhọc của hiện thực nhưng vẫn toát lên niềm tin của người nông dân vào cuộc sống, vào cách mạng.

Trong số 18 truyện ngắn và vừa được tuyển chọn lần này, có hai tác phẩm được coi là dành cho thiếu nhi, đó là “Ông Cản Ngũ” và “Anh chàng hiệp sĩ gỗ”. Từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, ở bậc tiểu học, học sinh đã được làm quen với Kim Lân qua đoạn trích “Hội vật” trong sách Tiếng Việt lớp 3. Đây cũng chính là đoạn trích từ truyện “Ông Cản Ngũ”, miêu tả sới vật đầy bất ngờ và hứng khởi với sự tham gia của hai đô vật là ông Cản Ngũ già và anh Quắm Đen trẻ, rất thu hút trẻ em. Các tác phẩm dành cho thiếu nhi của nhà văn Kim Lân luôn được viết với thứ ánh sáng lấp lánh nhân văn đẹp đẽ, với hình ảnh con người luôn trong tư thế vươn lên, hướng thiện, đầy mạnh mẽ và kiêu hãnh.

Nét đặc biệt của ấn bản “Người kép già” là mỗi tác phẩm đều được con trai của nhà văn Kim Lân - họa sĩ Thành Chương minh họa. Hồn cốt của mỗi câu chuyện được thể hiện bằng ngôn ngữ hội họa, mang đến cho độc giả một trải nghiệm mới khi lật mở di sản chữ của nhà văn Kim Lân. Sách “Người kép già” được in màu toàn bộ, bìa cứng, có bìa áo, dày 340 trang.

Vân Lam