Đi sửa xe, được đo khí thải miễn phí

"Xe tôi mua đã 6 năm, định kỳ sau mỗi lần chạy khoảng 1.000- 1.500 km, tôi thay nhớt một lần; đồng thời kiểm tra, thay thế các bộ phận đã hao mòn. Tuy nhiên, mức độ phát thải ra sao thì không để ý nên có đợt kiểm tra khí thải miễn phí, tôi tranh thủ đem xe tới" - ông Nguyễn Thành Công (58 tuổi; ngụ quận 3, TP HCM) chia sẻ khi đến kiểm tra khí thải xe máy miễn phí tại đại lý Honda Tân Vân Long (167 Trần Quốc Thảo, phường 9, quận 3, TP HCM).

Quan tâm hơn việc đo khí thải

Theo nhân viên đại lý ở đây, so với những ngày đầu, hiện lượng người đi kiểm tra khí thải của xe đã đông hơn, trung bình mỗi ngày có hơn 20 người đưa xe đến "khám bệnh". "Có người chủ động đem xe đến đo khí thải, cũng có người chỉ đơn thuần đến bảo dưỡng, sửa chữa xe nhưng khi được tư vấn, họ đều muốn được kiểm tra khí thải và quan tâm nhiều hơn đến vấn đề này" - một nhân viên tại đại lý nói.

Tại cửa hàng Honda Hào Quang (125 Phan Đăng Lưu, quận Phú Nhuận, TP HCM), anh Nguyễn Hùng Văn (32 tuổi; ngụ quận Tân Bình, TP HCM) cho biết chiếc xe Honda Wave anh mua 7 năm trước và là "cần câu cơm" của bản thân. Dù quan tâm việc bảo dưỡng xe nhưng không mấy để ý đến mức độ nhả khói. Chỉ khi biết thông tin kiểm tra khí thải miễn phí và được hỗ trợ tư vấn, thay nhớt, anh đã chủ động tham gia.

Kiểm tra khí thải xe máy miễn phí tại đại lý Honda Tân Vân Long (167 Trần Quốc Thảo, phường 9, quận 3, TP HCM)

Theo nhân viên tại đại lý Honda Tân Vân Long, hầu hết các xe trên 5 năm sử dụng chế hòa khí, mức phát thải đều cao, vượt chuẩn. Đối với các xe sử dụng phun xăng điện tử hoạt động trên 5 năm, đa số vẫn nằm trong tiêu chuẩn khí thải cho phép. TP HCM hiện có 8 đại lý bảo dưỡng, sửa chữa xe đang thực hiện thí điểm, chỉ cần đăng ký vào phiếu khai thông tin, sau đó được đo khí thải miễn phí. Đối với xe máy có nồng độ khí thải nhỏ hơn tiêu chuẩn TCVN 6438 mức 1 (bảo đảm tiêu chuẩn phát thải) sẽ được tặng voucher thay dầu, nhớt miễn phí. Xe có mức khí thải lớn hơn tiêu chuẩn sẽ được kiểm tra thêm, thông qua 8 bước kiểm tra các phụ tùng trong xe. Việc kiểm tra khí thải xe máy không chỉ áp dụng cho xe đăng ký tại TP HCM mà cả biển số ở các địa phương khác cũng có thể đến kiểm tra miễn phí.

Cần có lộ trình kiểm soát

Việc thí điểm kiểm tra khí thải xe máy được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM phối hợp Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam cùng Viện Khoa học và Công nghệ GTVT - Bộ GTVT triển khai từ giữa tháng 5-2020. Đây được xem là tiền đề trong việc thí điểm kiểm soát khí thải xe máy đang lưu hành trên địa bàn TP.

Ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở GTVT TP HCM, cho biết việc thí điểm như trên kéo dài đến tháng 9-2020, sau đó sẽ có đánh giá cụ thể và xây dựng các phương án tiếp theo. Thông qua chương trình thí điểm, các bên cũng có đánh giá về sự tác động đến kinh tế - xã hội của việc kiểm soát khí thải xe máy từ người dân, cơ quan nhà nước, các tổ chức liên quan..., kèm theo đó là những biện pháp tuyên truyền, nâng cao nhận thức về lợi ích của việc kiểm soát khí thải xe máy cũng như trách nhiệm, quyền lợi của họ khi tham gia việc thí điểm. Ông Bùi Hòa An khẳng định chương trình thí điểm ban đầu chưa đặt vấn đề kiểm soát mà TP mong muốn sự tự nguyện, hưởng ứng của người dân. Trên cơ sở đó, các bên mới có đánh giá và xây dựng, đề xuất các giải pháp, chính sách để lên lộ trình thí điểm kiểm soát khí thải xe máy trên toàn địa bàn TP HCM.

Kỹ sư cao cấp Hà Ngọc Trường, Trung tâm Tư vấn Khoa học và Công nghệ Cầu Đường Cảng TP HCM, đánh giá khí thải xe máy là một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm môi trường ở những TP lớn hiện nay. Tuy nhiên, để kiểm soát khí thải loại xe chiếm đa số này cần có kế hoạch và lộ trình, không thể nói là làm ngay.

"Hầu hết những xe sử dụng nhiều năm là của người lao động bình dân. Do đó, việc thí điểm kiểm tra khí thải, kèm theo một số chính sách khuyến khích như sửa chữa, thay nhớt miễn phí... mà TP HCM đang thực hiện là phù hợp. Bởi đầu tiên phải vận động, thuyết phục để người dân tự giác tham gia, sau đó mới tính đến việc kiểm soát hoặc chế tài" - ông Hà Ngọc Trường nói.

Lượng phát thải tăng ở các đô thị lớn

Vừa qua, theo dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi), cơ quan đăng kiểm chịu trách nhiệm kiểm tra định kỳ khí thải môtô, xe máy, lộ trình kiểm tra do Chính phủ quy định.

Ông Nguyễn Văn Thạch, Vụ trưởng An toàn giao thông - Bộ GTVT, cho biết lượng xe máy gia tăng nhanh thời gian qua khiến lượng phát thải cũng tăng ở các đô thị lớn. Chính phủ đã có đề án kiểm soát khí thải phương tiện đang lưu hành, song Luật Giao thông đường bộ hiện hành chưa quy định về nội dung này nên chưa thể thực thi.

"Việc đưa quy định nêu trên vào Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) là cần thiết. Kiểm tra khí thải xe máy không chỉ nhằm kiểm soát chất lượng không khí mà còn cả chất lượng phương tiện. Người dân ban đầu có thể chưa quen việc kiểm soát khí thải xe máy nên Chính phủ sẽ ban hành lộ trình thực thi cũng như chế tài xử lý phù hợp" - ông Thạch thông tin.

8 cửa hàng kiểm định khí thải xe máy

Cửa hàng Honda Sơn Minh (276-278-280 Lý Tự Trọng, phường Bến Thành, quận 1); cửa hàng Honda Tường Nguyên (212B Nguyễn Trãi, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1); cửa hàng Honda Tân Long Vân (167 Trần Quốc Thảo, phường 9, quận 3); cửa hàng Honda Hào Quang (125 Phan Đăng Lưu, quận Phú Nhuận); cửa hàng Yamaha Town (38 Trương Quốc Dung, phường 10, quận Phú Nhuận); cửa hàng SYM Phú Lộc (405 Nguyễn Kiệm, quận Phú Nhuận); cửa hàng Piaggio Sapa (169 Cộng Hòa, quận Tân Bình); cửa hàng Suzuki Dire Shop (2 Phổ Quang, phường 2, quận Tân Bình).

Bài và ảnh: GIA MINH