Di tích lầu Bảo Đại bị phá nát để làm biệt thự nghỉ dưỡng

Khu biệt thự lầu Bảo Đại được người Pháp xây dựng năm 1923, để làm nơi ăn ở cho các nhà hải dương học. Từ năm 1940 đến 1945, hoàng đế Bảo Ðại và hoàng hậu Nam Phương thường đến đây nghỉ dưỡng nên cái tên lầu Bảo Đại có từ thời đó. Tháng 10/1995, tỉnh Khánh Hòa công nhận khu biệt thự Cầu Đá - lầu Bảo Đại là “di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh”. Từ đó đến nay, lầu Bảo Đại chưa được lập hồ sơ di tích để bảo tồn theo Luật Di sản, trong khi 5 ngôi biệt thự cổ hiện không còn nguyên bản do trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa.

Theo quan sát của PV Tiền Phong, hiện cả 5 ngôi biệt thự ở lầu Bảo Đại bị xuống cấp do nhiều năm không được trùng tu, bảo dưỡng. Đơn cử như biệt thự Cây Bàng, ngay căn phòng lớn từ cửa bước vào, 4 bức tường bị khoan lỗ chi chít để bắt ốc vít, giăng dây phơi khăn tắm, ga giường. Còn hệ thống cửa thì mục nát, nhiều cánh bị bung hẳn ra, ở chỗ khác thì được gia cố bằng cách lấy thanh gỗ đóng đinh ép lại. Trừ biệt thự Nghinh Phong và Vọng Nguyệt được dọn dẹp để đón khách sau khi có chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa, các ngôi biệt thự còn lại gạch nền đã bong tróc và nhiều nơi bị thấm dột.

Một biệt thự trong di tích lầu Bảo Đại bị bỏ hoang

Một biệt thự được sử dụng để làm văn phòng Công ty Khánh Hà

Trước đó, vào tháng 9/2011, UBND tỉnh Khánh Hòa đồng ý giao di tích lầu Bảo Đại cho liên doanh Tổng Công ty Khánh Việt (Khatoco - đơn vị quản lý lầu Bảo Đại) và Tập đoàn Hà Đô thành lập Công ty CP Đầu tư Khánh Hà để thực hiện dự án khu biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại.

Đến năm 2017, khi dư luận lên tiếng về việc di tích lầu Bảo Đại bị doanh nghiệp phá nát, UBND tỉnh Khánh Hòa mới yêu cầu chủ đầu tư điều chỉnh lại quy hoạch chi tiết dự án, xin ý kiến các cơ quan có thẩm quyền trước khi tiếp tục thực hiện.

Theo phương án mới được chủ đầu tư trình lên UBND tỉnh Khánh Hòa, các công trình mái ngói sẽ thay đổi bằng cách phủ cỏ, cây xanh, đồng thời giảm chiều cao xây dựng để giật cấp theo địa hình. Bỏ công trình trung tâm hội nghị, một căn biệt thự tại ô V7 để quy hoạch nhà phụ trợ, dịch vụ... Trong phương án điều chỉnh, chủ đầu tư tăng diện tích khách sạn lên gần 9.000 m2.

Phối cảnh dự án khu du lịch nghỉ dưỡng 5 sao tại di tích lầu Bảo Đại

Tháng 8/2018, di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh lầu Bảo Đại lần đầu được đưa vào danh mục kiểm kê di tích và UBND tỉnh Khánh Hòa yêu cầu lập hồ sơ để bảo tồn. Nhưng theo Sở VH-TT Khánh Hòa, việc lập hồ sơ di tích lầu Bảo Đại không dễ vì nơi này đã giao cho doanh nghiệp làm dự án nhiều năm nay.

Ngoài ra, 5 ngôi biệt thự cổ đã bị sửa chữa, cải tạo làm mất đi yếu tố gốc, hiện vật bị thất lạc. Ông Nguyễn Khắc Hà - Giám đốc Sở VH-TT Khánh Hòa, cho biết cho dù chưa được xếp hạng và lập hồ sơ di tích nhưng lầu Bảo Đại vẫn thuộc đối tượng bảo vệ của Luật Di sản. Đây là cụm công trình có yếu tố lịch sử và từ năm 1995 UBND tỉnh đã công nhận lầu Bảo Đại là “di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh”.

Hình ảnh cảnh quan di tích lầu Bảo Đại bị phá nát do PV Tiền Phong ghi lại vào sáng 19/9:

Nền móng được xây dựng để làm biệt thự

Từ trên cao nhìn xuống, cảnh quan di tích lầu Bảo Đại bị cày xới tan nát

Một biệt thự mẫu đã được doanh nghiệp xây tại di tích lầu Bảo Đại

LỮ HỒ